Ο ‘Εθελοντισμός’…ως ΨΩΜΙ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ..

Κείμενο του Ρωμύλου Αυδή

Αυτές τις μέρες κάθε χρόνο αναμοχλεύονται οι προσωπικές μνήμες από τα τρομερά γεγονότα εκείνης της σημαντικής περιόδου. Κι αναπολώ εκείνες τις μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο με κάθε λεπτομέρεια. Από κείνη τη μέρα που μας ‘απόλυσαν’ από το 517 ΤΠ στη Δράμα και μαζί με το Νίκο Ζιώτη, τον Ηλία Αγγέλικα και το Γιάννη Μαράκη πήραμε το δρόμο της επιστροφής. Ίσα που προλάβαμε να σφίξουμε στην αγκαλιά μας τη μάνα μας, να κάνουμε ένα μπάνιο και να πάμε εκεί που χτυπούσε τότε η καρδιά της Ελλάδας-στις Σχολές μας.

Κάνοντας μια αποτίμηση της δράσης μου συνολικά μπορώ να είμαι περήφανος για πολλά πράγματα, παρά τις χτυπητές προσωπικές αδυναμίες μου. ΔΕΝ ΕΞΑΡΓΥΡΩΣΑ τις αντιστασιακές μου περγαμηνές. Πώς να ‘εξαργυρώσεις’ το αυτονόητο; Την ‘εθελοντική’ και πανανθρώπινη υποχρέωση που έχει ο κάθε άνθρωπος, όταν θέλει να λέγεται ΑΝΘΡΩΠΟΣ.  Το καθήκον να παλεύει συλλογικά για την Ελευθερία, το Ψωμί και την Παιδεία. Πώς να τα βάλεις αυτά τα τρία σε μια σειρά προτεραιότητας; Το ένα προϋποθέτει το άλλο.

ΨΩΜΙ-ΠΑΙΔΕΙΑ-ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ. Αυτό το σύνθημα αντηχούσε εκείνες τις μέρες όχι μόνο στην Αθήνα, την Ελλάδα, αλλά και σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Έφτασε μέχρι την Τιέρα ντι Φουέγκο, κάνοντας τα λιαζόμενα στις ακτές της ιγκουάνα της αφουγκραστούν τη βουή του και να οσμιστούν το αίμα που έρεε. Μα έφτασε και στην πιο ψηλή κορφή του βουνού απ’ όπου ο Μπολιβάρ έβλεπε το μέλλον της Ανθρωπότητας. Μέχρι την υγρή σκοτεινή φυλακή που έριξαν το Ρήγα Φεραίο και τον Καύκασο, όπου ο Δίας είχε τιμωρήσει τον Προμηθέα γιατί έδωσε το φως, εκεί που ανήκε, στον άνθρωπο. Το σύνθημα αυτό έμεινε στο Πάνθεον της Ιστορίας των συνθημάτων των αγωνιζόμενων μαζών για ένα καλύτερο αύριο.

Η αστική προπαγάνδα εντέχνως αναφέρεται στη –δήθεν- γενιά του Πολυτεχνείου, περιορίζοντάς την μόνο στους ‘επώνυμους’ πρωτοστάτες της κορύφωσης της αντιδικτατορικής πάλης. Σκόπιμα η αστική δημοσιογραφία, αυτή η ελεεινή κάστα υψηλόμισθων ουρακοτάγκων, προβάλλει την ‘προσωπικότητα’, την ‘επωνυμία’. Είναι εμπορικό αυτό και πουλάει. Αποκρύπτει όμως το ρόλο των ΜΑΖΩΝ, ως απαραίτητο υποκείμενο της κοινωνικής δράσης. Εδώ και δεκαετίες προβάλλει τους ‘επώνυμους’ προκειμένου μ’ αυτό το δόλιο τρόπο να αμαυρώσει και ν’ ακυρώσει εν δυνάμει τα γεγονότα εκείνης της περιόδου, γνωρίζοντας εκ των προτέρων που θα οδηγούσε η ακολουθούμενη ΤΑΞΙΚΗ ΑΝΤΙΛΑΪΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. Άρα, ορίστε η μήτρα της θεωρίας ΟΛΟΙ ΤΟ ΙΔΙΟ ΕΙΝΑΙ. Και σαν να μην έφτανε αυτό ήρθε και φώλιασε στα σχολεία μια ‘εκπαιδευτική’ ρουτίνα, μια αγγαρεία στην απόδοση τιμής στα συγκλονιστικά γεγονότα του Πολυτεχνείου. Το  δε αποκορύφωμα της ξεφτίλας και του ξεπεσμού είναι τα τρισάγια κι η παρουσία στις καταθέσεις στεφάνων ισχυρής παπαδοκρατίας και ξεπουλημένων πολιτικών που ακολουθούν στην πράξη την εντελώς αντίθετη πολιτική από τα οράματα που είχαν οι δεκάδες χιλιάδες  ‘αγνώστων’ που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα μιας ολιγάριθμης επώνυμης ελίτ, μεταξύ των οποίων κι ο γράφων.

‘ Έξω οι Αμερικάνοι’ και ‘ Κάτω ο ιμπεριαλισμός’ είναι δυο από τα συνθήματα που αντανακλούσαν τον αντιαμερικανισμό του ελληνικού λαού, όχι μόνο γιατί επέβαλαν την δικτατορία των συνταγματαρχών. Αλλά και γιατί ήταν νωπά ακόμα τα αίματα στο Προεδρικό μέγαρο στην πρωτεύουσα της Χιλής, ο βρώμικος πόλεμος στο Βιετνάμ είχε φτάσει στην κορύφωσή του, όπως και τα τραγικά γεγονότα στη γειτονική Ταϋλάνδη. Παντού στον κόσμο η αμερικάνικη επέμβαση άφηνε πίσω της ότι είχε αφήσει ο Χίτλερ. Φωτιά, καταστροφή και αίμα αθώων.

Είναι γνωστό τι ακολούθησε την επάνοδο στην άσκηση της αστικής εξουσίας από τους πολιτικούς της υπαλλήλους. Ξεπούλημα κάθε πλουτοπαραγωγικής πηγής στην εγχώρια και διεθνή ολιγαρχία, απογύμνωση από κάθε συλλογική αξία και ηθική, ανεργία αντί για δημιουργία θέσεων εργασίας. Όμως το πιο οδυνηρό είναι η καλλιέργεια  της ιδέας ότι πρέπει να μειωθούν οι ατομικές και συλλογικές απαιτήσεις, για να σωθεί η χώρα, δηλαδή τα κέρδη των μονοπωλιακών ομίλων, ντόπιων και ξένων. Άρα, οι εργαζόμενοι, οι δημιουργοί του πλούτου, θα πρέπει να μειώσουν στο ελάχιστο τις απαιτήσεις τους, τα δε αστικά κόμματα θ’ αναλάβουν να διαχειριστούν την φτώχεια, ήτις συνεχώς αυξάνεται και διευρύνεται περικλείοντας όλο και τα περισσότερα τμήματα του πληθυσμού.

Ο εθελοντισμός είναι μια παλιά έννοια. Εθελοντής αιμοδότης, δότης ζωτικών ανθρώπινων οργάνων, εθελοντής πυροσβέστης. Μόνο που επί ΠΑΣΟΚ, αυτής της κοινωνικής σαπίλας που δεν άφησε τίποτα όρθιο στο διάβα της, απόκτησε τη σημερινή της έννοια: εθελοντισμός, ώστε να επιτευχθούν δυο στόχοι. Να ιδιοποιηθούν τα κυβερνητικά και κομματικά στελέχη και τα άλλα λαμόγια της αστικής τάξης το μόχθο χιλιάδων εθελοντών, όπως έγινε την περίοδο της Ολυμπιάδας και δεύτερον, να περάσει η αστική τάξη στους εργαζόμενους  την ιδέα της συλλογικής τύψης για ένα μεγάλο μέρος από την ασκούμενη πολιτική της. Όταν η κυρία τάδε, σύζυγος  μεγαλοεπιχειρηματία, η κυρία δείνα σύζυγος μεγαλοεφοπλιστή, με την άμεση αρωγή της δημόσιας τηλεόρασης κάθε τρεις και λίγο μας καλούν να συνεισφέρουμε  και να συνδράμουμε το ‘φιλανθρωπικό’ τους έργο για διάφορες ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες του πληθυσμού, τι άλλο κάνουν από το να αποκρύψουν την απουσία κρατικής μέριμνας του αστικού τους κράτους, δημιουργώντας τύψεις στους ‘άκριτους’ πλέον νεοέλληνες; Ποντάρουν στην υπάρχουσα ακόμα ‘καλή καρδιά’ και τη ‘λύπηση’, ώστε μέσα από την εθελοντική-και άνευ οικονομικού ορίου συμμετοχή, φτάνει κι ένα απλό SMS-να διαφυλάξουν και ν’ αυγατίσουν τα κεκτημένα τους.

Έτσι, δεν μου προξένησε καμιά έκπληξη που ένας από τους θρασύτερους πολιτικούς υπαλλήλους της αστικής τάξης ψάχνει εθελοντές εκπαιδευτικούς για να κρύψει τη γύμνια και την απουσία του αστικού κράτους. Όμως οι υποψήφιοι ‘εθελοντές’ δεν θα πρέπει να καταπιούν το χάπι της αυξημένης μοριοδότησης, μιας και οι διορισμοί θα τερματίσουν το βίο τους έτσι και τσιμπήσουν το δόλωμα.

Η Παιδεία είναι μια ευρύτατη διττή έννοια. Περιλαμβάνει και την ατομική Παιδεία που ο κάθε ένας οφείλει να αποκτήσει μέσα από τη Δημόσια και Δωρεάν Παιδεία, αλλά και τη συλλογική της ιδιότητα της αλληλεγγύης, του συλλογικού αγώνα, της προσωπικής αξιοπρέπειας. Μόνο ο σωστός συνδυασμός αυτών των δύο αγαθών της Παιδείας θα βελτιώσει την ποσότητα και την ποιότητα του Ψωμιού που έχει ανάγκη το σπίτι κάθε εργαζόμενου. Η Ελευθερία τέλος είναι η ‘ελεύθερη’ επιλογή μιας ή και των δυο ιδιοτήτων της Παιδείας ή η παντελής άρνησή τους.

Με αφορμή την επέτειο της Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης

Σκίτσα του Μαγιακόφσκι (1919-1920) στα παράθυρα του ΡΟΣΤΑ.

Ο βυσσινόκηπος αντιγράφει το κάτωθι κείμενο από το http://sfyrodrepano.blogspot.gr/ γιατί:
α) για να τιμήσει τον μεγάλο καθοδηγητή και μάστορα της επαναστατικής σκέψης και πράξης Βλαντιμίρ Ίλιτς Ουλιάνοφ (Λένιν)
β) για να θυμίσει ότι οι επαναστάσεις βασίζονται σε νέους επαναστατικούς θεσμούς (πχ Σοβιέτ). Όταν αυτοί δεν υπάρχουν, οποιαδήποτε προσπάθεια εξέγερσης πέφτει στο κενό, αφού κλωθογυρίζει σε αλλαγές πάνω στους παλιούς θεσμούς και απλά ανακυκλώνει το παλιό.
γ) για να τονίσει το ρόλο των μικροαστών, της ιδεολογίας τους και των ρεφορμιστικών κομμάτων τους, λίγο πριν το κατώφλι της επανάστασης.

Η διάταξη δυνάμεων πριν τον Οχτώβρη

Η κε του μπλοκ παρακάμπτει προσωρινά τα θέματα της επικαιρότητας, αντιγράφοντας, λόγω της ημέρας, ένα πολύ ενδιαφέρον κείμενο του λένιν, που ξαναθυμήθηκα διαβάζοντας το αξιόλογο βιβλίο του λάσζλο γκιούργκο «ο λένιν τον οκτώβρη» απ’ τις εκδόσεις σύγχρονη εποχή. Το εν λόγω κείμενο γράφτηκε τον απρίλη του 17’ και μπορεί να το βρει κανείς στον 31^ο τόμο των απάντων, με τίτλο «τα πολιτικά κόμματα της ρωσίας και τα καθήκοντα του προλεταριάτου». Ο γκιούργκο σημειώνει πως συνήθως «η απλότητα αποτελεί προτέρημα για την εξήγηση αλλά μειονέκτημα για τη σκέψη, (...) γιατί όποιος σκέφτεται υπερβολικά απλά απλουστεύει». Εδώ όμως η απλούστευση είναι το βασικό πλεονέκτημα του κειμένου, γιατί στην επανάσταση η ζωή απλοποιείται τόσο, που η ουσία της μπορεί να εκφραστεί με μια θέση, το συμφέρον των τάξεων.

Κατά τη γνώμη μου το κείμενο του λένιν έχει και μια διαχρονική αξία, τόσο στο γενικό του χαρακτήρα, όπου περιγράφει τη διάταξη των δυνάμεων της εποχής του, όσο και σε ειδικές πλευρές του, πχ στις πολύ εύστοχες παρατηρήσεις του σχετικά με τη δυαδική εξουσία, που μπαίνει ως στρατηγικός στόχος από κάποιες δυνάμεις, ενώ δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια προσωρινή εύθραυστη ισορροπία δυνάμεων –που δεν είναι καν απαραίτητο να προκύψει. Αξίζει συνεπώς να διαβαστεί με προσοχή και με το βλέμμα στραμμένο στην εποχή μας.

Ερωτήσεις:

1. Ποιες είναι οι κύριες ομάδες των πολιτικών κομμάτων στη Ρωσία;

Α. Τα κόμματα και οι ομάδες που είναι δεξιότερα από τους Καντέτους.

Β. Το Συνταγματικό-Δημοκρατικό Κόμμα (Καντέτοι, Κόμμα της Λαϊκής Ελευθερίας) και οι συγγενικές του ομάδες.

Γ. Οι Σοσιαλδημοκράτες, οι Σοσιαλιστές-Επαναστάτες και οι συγγενικές του ομάδες.

Δ. Το κόμμα που θα έπρεπε να λέγεται Κομμουνιστικό Κόμμα και που σήμερα λέγεται «Σοσιαλδημοκρατικό Εργατικό Κόμμα της Ρωσίας, ενωμένο από την Κεντρική Επιτροπή» ή πιο απλά «Μπολσεβίκοι».

2. Ποια τάξη εκπροσωπούν αυτά τα κόμματα; Ποιας τάξης την άποψη εκφράζουν;

Α. (Τα δεξιότερα από τους καντέτους): Των φεουδαρχών-τσιφλικάδων και των πιο καθυστερημένων στρωμάτων της αστικής τάξης.

Β. (Οι καντέτοι): Ολόκληρης της αστικής τάξης, δηλαδή της τάξης των καπιταλιστών και των τσιφλικάδων που αστοποιήθηκαν, που έγιναν καπιταλιστές.

Γ. (Οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Σοσιαλιστές-Επαναστάτες): Των μικρών νοικοκυραίων, των μικρών και μεσαίων αγροτών, των μικροαστών, καθώς και μιας μερίδας εργατών που μπήκαν κάτω από την επιρροή της αστικής τάξης.

Δ. (Οι Μπολσεβίκοι): Των συνειδητών προλετάριων, των μισθωτών εργατών και της μερίδας των φτωχών αγροτών (μισοπρολετάριων), που συγγενεύουν μ’ αυτούς.

3. Ποια είναι η στάση τους απέναντι στο σοσιαλισμό;

Α. (Τα δεξιότερα από τους καντέτους): Όπως το β.

Β. (Οι Καντέτοι): Απόλυτα εχθρική, γιατί ο σοσιαλισμός απειλεί τα κέρδη των καπιταλιστών και των τσιφλικάδων.

Γ. (Οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Σοσιαλιστές-Επαναστάτες): Υπέρ του σοσιαλισμού, αλλά είναι ακόμη νωρίς να σκέφτεται κανείς γι’ αυτόν και να κάνει άμεσα πρακτικά βήματα για την πραγματοποίησή του.

Δ. (Οι Μπολσεβίκοι): Υπέρ του σοσιαλισμού. Είναι απαραίτητο τα σοβιέτ των εργατών κτλ. βουλευτών να κάνουν αμέσως τα βήματα που μπορούν να γίνουν στην πράξη για την πραγματοποίηση του σοσιαλισμού.

4. Ποια κρατική συγκρότηση θέλουν σήμερα;

Α. (Τα δεξιότερα από τους Καντέτους): Συνταγματική μοναρχία, παντοκρατορία της υπαλληλίας και της αστυνομίας.

Β. (Οι Καντέτοι): Αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία, δηλαδή σταθεροποίηση της κυριαρχίας των καπιταλιστών με τη διατήρηση της παλιάς υπαλληλίας και της αστυνομίας.

Γ. (Οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Σοσιαλιστές-Επαναστάτς): Αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία με μεταρρυθμίσεις υπέρ των εργατών και των αγροτών.

Δ. (Οι Μπολσεβίκοι): Δημοκρατία των Σοβιέτ των εργατών, στρατιωτών, αγροτών, κτλ βουλευτών. Κατάργηση του τακτικού στρατού και της αστυνομίας, αντικατάστασή τους με τον καθολικά εξοπλισμένο λαό, όχι μόνο το αιρετό, αλλά και το ανακλητό των δημόσιων υπαλλήλων, η αμοιβή τους να μην ξεπερνάει την αμοιβή ενός καλού εργάτη.

5. Ποια είναι η στάση τους απέναντι στην παλινόρθωση της μοναρχίας των Ρομανόφ;

Α. (Τα δεξιότερα από τους Καντέτους): Υπέρ της παλινόρθωσης, ενεργούν όμως στα κρυφά και με προφυλάξεις, γιατί φοβούνται το λαό.

Β. (Οι Καντέτοι): Όταν οι Γκουτσκόφ φαίνονταν δυνατοί, οι Καντέτοι ήταν υπέρ της ενθρόνισης του αδελφού ή του γιου του Νικολάου, όταν όμως ο λαός άρχισε να εμφανίζεται ως δύναμη, οι Καντέτοι τάχτηκαν ενάντια.

Γ. (Οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Σοσιαλιστές-Επαναστάτες): Βλέπε Δ.

Δ. (Οι Μπολσεβίκοι): Ανεπιφύλακτα ενάντια σε οποιαδήποτε παλινόρθωση της μοναρχίας.

6. Ποια είναι η στάση τους απέναντι στην κατάληψη της εξουσίας; Τι ονομάζουν τάξη και τι αναρχία;

Α. (Τα δεξιότερα από τους Καντέτους): Αν ο τσάρος ή κάποιος γενναίος στρατηγός αρπάξει την εξουσία, αυτό είναι από το Θεό, είναι τάξη. Όλα τα άλλα είναι αναρχία.

Β. (Οι Καντέτοι): Αν οι καπιταλιστές αρπάξουν την εξουσία, έστω και με τη βία, αυτό είναι τάξη. Το να καταάβει κανείς την εξουσία ενάντια στους καπιταλιστές θα είναι αναρχία.

Γ. (Οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Σοσιαλιστές-Επαναστάτες): Αν τα σοβιέτ των εργατών, στρατιωτών, κτλ βουλευτών πάρουν μόνα τους όλη την εξουσία, μας απειλεί η αναρχία. Για την ώρα, ας έχουμε στην εξουσία τους καπιταλιστές και τα σοβιέτ των εργατών και των στρατιωτών ας έχουν την «Επιτροπή Επαφής».

Δ. (Οι Μπολσεβίκοι): Όλη την εξουσία πρέπει να την έχουν μόνο τα σοβιέτ των εργταών, στρατιωτών, αγροτών, εργατών γης, κτλ βουλευτών. Όλη την προπαγάνδα, τη ζύμωση και την οργάνωση εκατομμυρίων κι εκατομμυρίων ανθρώπων πρέπει να την κατευθύνουμε ήδη αμέσως προς αυτόν τον σκοπό.

7. Πρέπει να υποστηρίζουμε την Προσωρινή Κυβέρνηση;

Α. (Τα δεξιότερα από τους Καντέτους): Όπως το Β.

Β. (Οι Καντέτοι): Οπωσδήποτε πρέπει, επειδή τη στιγμή αυτή είναι η μόνη που μπορεί να περιφρουρήσει τα συμφέροντα των καπιταλιστών.

Γ. (Οι Σοσιαλδημοκράτεες και οι Σοσιαλιστές-Επαναστάτες): Πρέπει, αλλά με τον όρο να εκπληρώνει τη συμφωνία με το σοβιέτ των εργατών και στρατιωτών βουλευτών και να συμμετέχουν στην «Επιτροπή Επαφής».

Δ. (Οι Μπολσεβίκοι): Δεν πρέπει, ας την υπσοτηρίζουν οι καπιταλιστές. Εμείς πρέπει να ετοιμάζουμε όλο το λαό για την παντοκρατορία και τη μονοκρατορία των σοβιέτ των εργατών, στρατιωτών και λοιπών βουλευτών.

8. Είναι υπέρ της μονοκρατορίας ή υπέρ της δυαδικής εξουσίας;

Α. (Τα δεξιότερα από τους Καντέτους): Όπως το Β.

Β. (Οι Καντέτοι): Υπέρ της μονοκρατορίας των καπιταλιστών και των τσιφλικάδων.

Γ. (Οι Σοσιαλδημοκράτες και οι Σοσιαλιστές-Επαναστάτες): Υπέρ της δυαδικής εξουσίας: «Έλεγχος» των σοβιέτ των εργατών και στρατιωτών βουλευτών πάνω στην Προσωρινή Κυβέρνηση. Το να νομίζει κανείς πως ο έλεγχος δίχως την εξουσία είναι πραγματοποιήσιμος είναι επιζήμιο.

Δ. (Οι Μπολσεβίκοι): Υπέρ της μονοκρατορίας των σοβιέτ των εργατών, στρατιωτών, αγροτών, κτλ βουλευτών, από τα κάτω ως τα πάνω σε όλη την χώρα...

(*)(*)(*)

Τα πετρέλαια, η ΑΟΖ και η στρατηγική συμμαχία της πλουτοκρατίας Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ-Αιγύπτου

Η Ελληνική και Κυπριακή αστική τάξη, προσπαθούν να μας πείσουν για το αδιανόητο. Πως δηλαδή αν εμπλακούμε πιο ενεργά στους ανταγωνισμούς των ιμπεριαλιστών στη περιοχή, θα είμαστε πιο ασφαλείς και πως η λύση του Κυπριακού θα επιταχυνθεί. Συμμαχούμε λοιπόν κατά βάση με το Ισραήλ (και το παροδικό του φλερτ με κομμάτι της Αιγυπτιακής αστικής τάξης που στηρίζει τους στρατηγούς). Το Ισραήλ όμως είναι ένα κράτος, του οποίου η ύπαρξη οφείλεται σε στρατεύματα κατοχής και στους εποικισμούς. Ένα κράτος κατασκευή του Αγγλοαμερικάνικου ιμπεριαλισμού, το οποίο περιφρουρεί τα συμφέροντά τους στη περιοχή. Ένα κράτος που έχει καταπατήσει όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα και έχει παραβιάσει όλες τις αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών. 

Ακόμα κι ο επίσημος Ελληνικός αστικός τύπος* και τα think tank του, έχουν επιφυλάξεις από το ποιός θα βγει κερδισμένος και ποιος χαμένος από τη λυκοσυμμαχία αυτή. Αλήθεια, η Κύπρος με ποιο ηθικό έρεισμα ή διπλωματική τακτική, μπορεί να αποδέχεται τα κατεχόμενα Παλαιστινιακά εδάφη μερικά χιλιόμετρα μακριά από τις ακτές της, αλλά όχι τα κατεχόμενα εντός του εδάφους της... Πως θα καταγγέλει στον ΟΗΕ τους Τούρκους εποίκους, όταν θα αποδέχεται τους βίαιους εποικισμούς των Ισραηλιτών; Ποιος μπορεί να πείσει τον Ελληνικό ή Κυπριακό λαό, ότι η σχέση με τον αραβικό κόσμο θα παραμείνει φιλική. Ποιος μπορεί να πει ότι η προσωρινή εχθρότητα των κυβερνήσεων Ισραήλ-Τουρκίας, αύριο δεν θα αλλάξει, ειδικά όταν η Συρία γίνεται πεδίο συμπόρευσης και δράσης για την ανατροπή του κοινού τους εχθρού, δηλ. του καθεστώτος Άσσαντ. ... Ποιος μπορεί να μας πείσει ότι τα μονοπώλια εξόρυξης θα σταθεροποιήσουν την ύπαρξη ΑΟΖ σε Ελλάδα και Κύπρο κι δεν θα τη χρησιμοποιούν για να διαιωνίσουν το διαίρει και βασίλευε ώστε να διαπραγματεύονται ευκολότερα τα deal υποτέλειας με τους "ιθαγενείς".

Κάνω έκκληση να αναρωτηθούμε τι προσέφερε στον Ελληνικό και Κυπριακό λαό, η πρόσδεσή μας με το άρμα του ΕυρωΕνωσιακού ιμπεριαλισμού σε επίπεδο δίκαιης λύσης στα λεγόμενα "εθνικά θέματα",  στα θέματα καλής γειτονίας, διασφάλισης συνόρων κλπ. Ας δούμε για παράδειγμα την αντιμετώπιση του "Κυπριακού". Η Ε.Ε με όλες της τις δυνάμεις προώθησε το σχέδιο Ανάν. Με αυτό το σχέδιο η Κύπρος θα πήγαινε σε καθεστώς πλήρους εξάρτησης από τον ιμπεριαλισμό αφού θα μετατρεπόταν σε καράβι ακυβέρνητο με ύπαρξη ξένων στρατευμάτων εντός και άλυτες διαφορές στις δυο "κοινότητες" που θα τις επέλυαν οι ξένοι... Ευτυχώς ο Κυπριακός λαός κατάλαβε γρήγορα τι του ετοίμαζαν. Αν είχε προχωρήσει εκείνο το σχέδιο, πραγματικά πιστεύω ότι η Κύπρος θα ήταν σήμερα όχι δίπλα.... αλλά μέσα στην εμπόλεμη ζώνη. Ο Ελληνικός κι ο Κυπριακός λαός όμως πρέπει να καταλάβουν τι τους περιμένει με τη νέα συμμαχία, με τους ΝΕΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΣ... Οι κυβερνήσεις μας είναι πρόθυμες να πράξουν τα ίδια λάθη. Δηλαδή να δεθούν πίσω από τις γεωστρατηγικές επιδιώξεις του Ισραήλ αυτή τη φορά, το οποίο βλέπει στην Ελλάδα μια γέφυρα εξόδου από την διεθνή του απομόνωση, ένα δρόμο για τους ενεργειακούς του αγωγούς προς την αγορά της Ε.Ε**, έναν εταίρο στην εκμετάλλευση-εξόρυξη των ενεργειακών οικοπέδων. Σίγουρα ένα κομμάτι της άρχουσας τάξης σε Ελλάδα και Κύπρο (τουριστικό, κτηματομεσιτικό, εμπορικό, ενεργειακό) θα κάνει κάποια επικερδή deal με τους καπιταλιστές της άλλης πλευράς. Τι θα καρπωθεί όμως ο Έλληνας και Κύπριος εργαζόμενος από αυτό. Τίποτα παραπάνω από φρούδες ελπίδες... Όσο φρούδες ήταν οι ελπίδες που μοιράστηκαν με την ένταξή μας στην τότε ΕΟΚ. Μπορεί να ευνοήθηκαν κάποια τμήματα Ελλήνων και Κύπριων καπιταλιστών, όμως η θέση των εργαζομένων σε Ελλάδα και Κύπρο χειροτέρεψε, ο βαθμός εκμετάλλευσής τους μεγάλωσε, κατακτήσεις δεκαετιών καταργήθηκαν, το "κοινωνικό κράτος" αποδομήθηκε.

Τι διαφορετικό θα μπορούσε να γίνει;

Όραμα διαφορετικό υπάρχει, θα πρέπει όμως να πειστούν για αυτό οι λαοί σε Ελλάδα και Κύπρο, γιατί αυτού του είδους τα οράματα υλοποιούνται μόνο από τους λαούς κι όχι από τις πολυεθνικές. Τι απαιτεί λοιπόν αυτό το όραμα:

• Πρέπει καταρχήν να βγούμε από τα αδιέξοδα του παρελθόντος, να απεμπλακούμε από τα άρματα των παλιών και νέων λυκοσυμμαχιών, να μην μασήσουμε τις νέες αυταπάτες που μας πλασάρει η κυβέρνηση και οι κεφαλαιοκράτες. Ακόμα και το τυχοδιωκτικό επιχείρημα της αστικής τάξης "πηγαίνω με τον ισχυρό για να επωφεληθώ από τη δύναμή του", είναι στατικό. Ο ισχυρός του σήμερα, μπορεί να είναι ο αδύναμος κρίκος του αύριο.
• Πρέπει να βαδίσουμε το δρόμο της ανεξαρτησίας δηλαδή να μην βάλουμε κανένα ξένο συμφέρον, καμία ξένη επιδίωξη, πάνω από το συμφέρον του λαού μας για ειρήνη και προκοπή... Ταυτόχρονα, τακτική συνεννόησης με όλους τους γείτονες στα πλαίσια των διεθνών κανόνων για το δίκαιο της Θάλασσας, την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ. Όπου δεν βρίσκεται κοινός τόπος, εκ προοιμίου δέσμευση να μην προχωρήσει κανείς σε μονομερείς ενέργειες. Το κόστος της μη εκμετάλλευσης από κανένα στη διεκδικούμενη περιοχή, θα δημιουργήσει πιο έντονα την ανάγκη εύρεσης αμοιβαίας αποδεκτής λύσης ώστε να μπορεί να αρχίσει η εκμετάλλευση. 
• Πρέπει να αναπτύξουμε δικιά μας εξορυκτική πολιτική δηλαδή το δικαίωμα να αποφασίζουμε εμείς που θα εξορύσσουμε, πότε, με ποιες μεθόδους, πόσο, με ποιους περιβαλλοντικούς όρους και κυρίως πως θα κατανέμεται κοινωνικά το οικονομικό αποτέλεσμα. Για να διευκολυνθεί αυτό χρειάζεται ανάπτυξη εξορυκτικής τεχνογνωσίας που μπορεί να γίνει εφικτή μέσω μιας γενναίας χρηματοδότησης της έρευνας στα κρατικά Πανεπιστήμια. Πλωτοί σταθμοί εξόρυξης μπορούν και πρέπει να ναυπηγηθούν σε ναυπηγεία που θα αποτελούν λαϊκή περιουσία. Πρέπει τέλος να κληθεί όλο το επιστημονικό και τεχνικό δυναμικό που έχει εμπειρία από το εξωτερικό (αλλά και όσοι ξένοι θέλουν να βοηθήσουν) για τη πραγματοποίηση μιας πρωτόγνωρης εφόδου προς την ελευθερία. Ότι εξοπλισμό δεν μπορούμε να τον παράγουμε, μπορούμε να τον αγοράσουμε (οι καπιταλιστές θέλουν να πουλήσουν και τους ανταγωνισμούς τους θα τους εκμεταλλευτούμε).  Τέλος πιθανά να μπορούσαμε να βοηθηθούμε σε τεχνογνωσία και υλικά από χώρες όπως η Βενεζουέλα, χώρες δηλαδή που δεν θα ζητήσουν άνισα ανταλλάγματα.

Με λίγα λόγια πρέπει να αξιοποιήσουμε τους φυσικούς πόρους προς όφελος των λαών της Ελλάδας και της Κύπρου. Ειδάλλως θα είμαστε πάντα υποτακτικοί και θα πουλάμε δικαιώματα εξόρυξης σε εξευτελιστικές τιμές για να μην μας αμφισβητήσουν την ΑΟΖ και τα υπόλοιπα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Αυτό βέβαια δεν μπορεί να γίνει με μια κυβέρνηση που στηρίζει τα συμφέροντα των πολυεθνικών, ζητιανεύοντας την ελεημοσύνη τους. Δεν μπορεί να γίνει από μια κυβέρνηση που θα δρα στα πλαίσια των συμφερόντων της Ευρωπαϊκής ένωσης και του ΝΑΤΟ.

Η υλοποίηση μιας τέτοιας πολιτικής, απαιτεί λαό αποφασισμένο να ανατρέψει όχι μόνο μια κυβέρνηση αλλά ένα ολόκληρο σύστημα που στηρίζεται στην εκμετάλλευση και την ανισότητα. Ένα λαό που δεν θα προσκυνά αλλά θα σκέφτεται και θα πράττει ελεύθερα.

*http://www.kathimerini.gr/780056/article/oikonomia/ellhnikh-oikonomia/apoyh-prosdokies-kai-kindynoi-apo-th-symmaxia-elladas---israhl
*** http://www.energyworld.gr/07/08/2013/%CE%B5%CE%BD%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE-%CF%83%CF%85%CE%BD%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%B1-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1%CF%82-%CE%BA%CF%8D%CF%80%CF%81%CE%BF/

<<<<>>>>

Μαρξ... είχες δίκιο.

150 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ Α' ΔΙΕΘΝΟΥΣ

Ορισμένα θεμελιώδη διδάγματα για την επαναστατική στρατηγική

Συμπληρώθηκαν τις μέρες αυτές 150 χρόνια από την ίδρυση της «Διεθνούς Ενωσης Εργατών» που έμεινε στην ιστορία του παγκόσμιου εργατικού κινήματος ως Α' Διεθνής. Η πραγματοποίηση τον Σεπτέμβρη του 1864 του ιδρυτικού της συνεδρίου στο Λονδίνο δεν ήταν τυχαία. Η Αγγλία αποτελούσε ακόμα την εποχή εκείνη το κέντρο της καπιταλιστικής βιομηχανικής παραγωγής, τη χώρα - πρότυπο για την ανάπτυξη των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής όχι μόνο στην ηπειρωτική Ευρώπη, αλλά και σε ολόκληρο τον πλανήτη. Η γρήγορη ανάπτυξη του καπιταλισμού είχε ως αξεχώριστο συνοδοιπόρο της τη διαμόρφωση και την ποσοτική διεύρυνση του προλεταριάτου, του αιμοδότη, μεταφορικά και κυριολεκτικά, της κερδοφορίας των κεφαλαιοκρατών. Το προλεταριάτο, ζώντας και δουλεύοντας κάτω από τρομακτικές συνθήκες (που γλαφυρά τις περιγράφει ο Ενγκελς στο έργο του «Η κατάσταση της εργατικής τάξης στην Αγγλία στα 1844»), συσσώρευε, με αργό και βασανιστικό τρόπο, εμπειρίες από την καθημερινή ταξική πάλη, βάδιζε πια στο δρόμο της μετατροπής από «τάξη καθεαυτή» σε «τάξη για τον εαυτό της». Το αναγκαίο μπόλιασμα του αυθόρμητου εργατικού κινήματος με την πρωτοπόρα επαναστατική θεωρία είχε ήδη βρει στα πρόσωπα των Μαρξ και Ενγκελς τις ηγετικές εκείνες προσωπικότητες που θα μπορούσαν να το καθοδηγήσουν.

Τι έκανε όμως αναγκαία την ίδρυση μιας διεθνούς οργάνωσης των εργατών; Δεν θα μπορούσε ίσως να δοθεί μια πιο συμπυκνωμένη απάντηση σε αυτό το ερώτημα από αυτήν που έδωσε ο Μαρξ στον πρόλογο του Καταστατικού της Διεθνούς: «Η οικονομική χειραφέτηση της εργατικής τάξης είναι ο μεγάλος τελικός σκοπός, στον οποίο πρέπει να υποταχθεί σαν μέσο κάθε πολιτικό κίνημα...όλες οι προσπάθειες που τείνουν σ' αυτό το μεγάλο σκοπό απέτυχαν ως τώρα από έλλειψη αλληλεγγύης ανάμεσα στους διάφορους εργατικούς κλάδους κάθε χώρας και από την απουσία ενός αδελφικού δεσμού ανάμεσα στους εργάτες των διαφόρων χωρών... η χειραφέτηση της εργατικής τάξης δεν είναι ούτε τοπικό, ούτε εθνικό, αλλά ένα κοινωνικό καθήκον που αγκαλιάζει όλες τις χώρες στις οποίες υπάρχει η σύγχρονη κοινωνία και που η λύση του εξαρτάται από την πρακτική και θεωρητική συνεργασία των πιο προχωρημένων χωρών»¹. Η διεθνής συνεργασία του προλεταριάτου απέναντι στις δυνάμεις του κεφαλαίου, που από την πλευρά του και για τα συμφέροντά του έσπαγε τους εθνικούς φραγμούς και διαμόρφωνε μια παγκόσμια αγορά, αποτελούσε πια μια αδήριτη αναγκαιότητα. Κάτι τέτοιο δεν αναιρούσε φυσικά το θεμελιώδες καθήκον του προλεταριάτου της κάθε χώρας «να ξεμπερδέψει πριν απ' όλα με τη δική του αστική τάξη»², όπως έξοχα το είχε θέσει ο Μαρξ στο «Κομμουνιστικό Μανιφέστο».

Αντιπρόσωποι της Α' Διεθνούς

Η σύντομη περίοδος δράσης της Α' Διεθνούς (1864 - 1876) σημαδεύτηκε από την οξύτατη ιδεολογικο-πολιτική διαπάλη της μαρξιστικής κοσμοθεωρίας με διάφορα ρεύματα που εξέφραζαν στις γραμμές του εργατικού κινήματος την επίδραση της αστικής και μικροαστικής ιδεολογίας. Αγγλοι τρεϊντγιουνιονιστές με ισχυρότατες οπορτουνιστικές αυταπάτες για σταδιακή μεταρρύθμιση του καπιταλισμού μέσα από την συνδικαλιστική - οικονομική πάλη, οπαδοί του Προυντόν που αντιτάσσονταν στον αναγκαίο συγκεντρωτισμό της εργατικής οργάνωσης και της επαναστατικής πάλης από τη σκοπιά του ατομισμού του μικρονοικοκύρη, οπαδοί του Λασσάλ που δεν αντιμετώπιζαν σωστά το καθήκον ότι «η χειραφέτηση των εργατών πρέπει να είναι έργο της ίδιας της εργατικής τάξης»³ και τη μετέτρεπαν σε ουρά της αστικής τάξης, αναρχικοί - οπαδοί του Μπακούνιν που υποτιμούσαν την πολιτική πάλη και αρνούνταν το ρόλο του εργατικού κράτους μετά την επανάσταση - όλοι αυτοί συγκρούστηκαν με τον Μαρξ και τη συνεπή επαναστατική πτέρυγα στην Α' Διεθνή, όχι μόνο στις αίθουσες των Συνεδρίων και μέσα από τις στήλες του εργατικού Τύπου, αλλά πρώτα και κύρια στις ίδιες τις οργανώσεις - μέλη της Διεθνούς και στα πεδία της καθημερινής ταξικής πάλης. Η εξέλιξη των ρευμάτων αυτών στα χρόνια που ακολούθησαν την αυτοδιάλυση της Α' Διεθνούς απέδειξε την ορθότητα της μαρξιστικής κριτικής σε αυτά και τη νομοτελειακή αδυναμία τους να οδηγήσουν στην κατάργηση της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και στην κοινωνική απελευθέρωση του προλεταριάτου: είτε ενσωματώθηκαν πλήρως στην αστική στρατηγική (π.χ. Αγγλοι Εργατικοί), είτε έστρωσαν το έδαφος για την οπορτουνιστική μετάλλαξη των μαζικών εργατικών κομμάτων της Β' Διεθνούς και την ανοιχτή προδοσία των ηγεσιών τους με το ξέσπασμα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, είτε κατέφυγαν σε τυχοδιωκτικές ενέργειες, στο όνομα της αντίθεσης στις αυταρχικές κρατικές δομές και του «ελευθεριακού» πνεύματος, παίζοντας ουσιαστικά το παιχνίδι της αντιδραστικής αστικής τάξης (π.χ. ρόλος των αναρχικών στον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο).

Η περίπτωση του αναρχικού ρεύματος έχει τη δική της σημασία και σήμερα, παρόλο που οι εκπρόσωποί του χρεοκόπησαν εδώ και καιρό πολιτικά και οργανωτικά στις γραμμές του εργατικού κινήματος, μια που η «ξαναζεσταμένη σούπα» ορισμένων ιδεών του Μπακούνιν σερβίρεται στις μέρες μας ως αυθεντικό προϊόν από δημοσιολόγους της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας του ΣΥΡΙΖΑ, που εμφανίζουν τον Μπακούνιν να δικαιώνεται απέναντι στον Μαρξ από τις ιστορικές εξελίξεις. Είναι λοιπόν σημαντικό και επίκαιρο για τους εργάτες, ιδιαίτερα για τη νεότερη βάρδια της εργατικής τάξης, να ανατρέχουν στα διδάγματα της διαπάλης με τους αναρχικούς, είτε αυτά αφορούν την περίοδο της Α' Διεθνούς και το έργο των Μαρξ - Ενγκελς, είτε μεταγενέστερες περιόδους και τις διδαχές του Λένιν και του Στάλιν πάνω στο θέμα.

Χρειάζεται να κρατάμε σαν παρακαταθήκη του επαναστατικού κινήματος τα λόγια του Μαρξ ενάντια στους αναρχικούς ότι «αν ο πολιτικός αγώνας της εργατικής τάξης παίρνει επαναστατικές μορφές, αν οι εργάτες στη θέση της δικτατορίας της αστικής τάξης βάζουν τη δική τους επαναστατική δικτατορία... για να σπάσουν την αντίσταση της αστικής τάξης, δίνουν στο κράτος μια επαναστατική και παροδική μορφή»⁴, κάτι τέτοιο δεν αποτελεί κάποια υποχώρηση αρχών, αλλά ένα αναγκαίο βήμα προς την κατάργηση των τάξεων, άρα και του κράτους. Η πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης στη Σοβιετική Ενωση και στις άλλες χώρες του σοσιαλισμού έδειξε με πεντακάθαρο τρόπο ότι για όσο χρονικό διάστημα το εργατικό κράτος, η δικτατορία του προλεταριάτου, επιτελούσε με σταθερότητα, τόσο τα κατασταλτικά (συντριβή της αστικής τάξης και των προσπαθειών αντεπανάστασης), όσο και τα δημιουργικά της καθήκοντα (κεντρικός σχεδιασμός, ανάπτυξη της σοσιαλιστικής βιομηχανίας, στερέωση της συμμαχίας εργατικής τάξης - αγροτιάς, κ.τ.λ.), οι νέες σχέσεις παραγωγής αναπτύσσονταν σε προχωρητική κατεύθυνση, γίνονταν, με αδυναμίες και λάθη, βήματα προς τα μπρος, προς την αταξική κοινωνία, προς τον κομμουνισμό που δε θα έχει ανάγκη καμιάς ξεχωριστής κρατικής μηχανής. Οταν, όμως, το προσωρινό αυτό εργαλείο του εργατικού κράτους στόμωσε με ευθύνη της κρατικής και κομματικής καθοδήγησης, όταν η ταξική φύση του κράτους συγκαλύφθηκε κάτω από τους αντιεπιστημονικούς νεολογισμούς περί «παλλαϊκού κράτους», τότε δεν μπορούσε παρά να σημειωθεί μια σταδιακή απόσπαση του κράτους από την εργατική τάξη που τα συμφέροντά της ήταν φτιαγμένο να υπηρετεί. Η απόσπαση αυτή και οι παλινωδίες της οπορτουνιστικής στροφής που σηματοδότησε το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ το 1956 δεν αναιρούν τη σημασία της πολιτικής πάλης της εργατικής τάξης για το τσάκισμα του αστικού κράτους, δεν δικαιολογούν σε καμία περίπτωση τα καλέσματα των αναρχικών και των νεόκοπων φίλων τους να καταργηθεί μονομιάς το κράτος «πριν ακόμα εξαλειφθούν οι κοινωνικές σχέσεις που το γέννησαν»⁵. Κάθε υποτίμηση αυτών των καθηκόντων, στο όνομα της «πάλης ενάντια στις αυταρχικές κρατικές δομές» ή «ενάντια στη γραφειοκρατία», οδηγεί, με μαθηματική ακρίβεια, στην προσαρμογή του κινήματος στο πλαίσιο του αστικού κράτους, σε αυταπάτες για κατάκτηση θέσεων από το κίνημα μέσα στο κράτος, ανάλογες με αυτές του αλήστου μνήμης «ευρωκομμουνισμού».

Αντιπρόσωποι της Α΄ Διεθνούς

Ο κεντρικός και αναντικατάστατος ρόλος της εργατικής τάξης στην επαναστατική πάλη στις συνθήκες του καπιταλισμού και στη διαδικασία οικοδόμησης του σοσιαλισμού - κομμουνισμού δεν αποτελεί κάποια αυθαίρετη κατασκευή του Μαρξισμού - Λενινισμού, μια εμμονή του σε παρωχημένες κατηγορίες που δεν ανταποκρίνονται δήθεν στην ταξική διάρθρωση της σημερινής κοινωνίας. Από την εποχή ακόμα της Α' Διεθνούς η κοσμοθεωρία του Μαρξ γίνεται επιστημονική ακριβώς γιατί θεμελιώνεται πάνω στους γενικούς νόμους της αντικειμενικής κοινωνικής πραγματικότητας. Οι νόμοι αυτοί διαφέρουν φυσικά από τους νόμους της χημείας ή της βιολογίας, αλλά είναι εξίσου πραγματικοί, αποκαλύπτουν τις πιο ουσιαστικές πραγματικές - υλικές σχέσεις και συνδέσεις ανάμεσα στα κοινωνικά φαινόμενα. Η γνώση τους αποτελεί προϋπόθεση για τη σωστή οργάνωση της πάλης του κινήματος. Από μια τέτοια αναλυτική μελέτη του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, ιδιαίτερα των νόμων κίνησης της καπιταλιστικής οικονομίας, ξεπηδάει ο θεμελιακός ρόλος της εργατικής τάξης ως κινητήριας δύναμης αυτού του τρόπου παραγωγής, ως ο παραγωγός όλου του κοινωνικού πλούτου, επομένως και ως η κοινωνική εκείνη δύναμη που, «ελεύθερη» από κάθε μέσο παραγωγής, «δεν έχει τίποτα να χάσει παρά μόνο τις αλυσίδες της» από την ανατροπή του καπιταλισμού.

Η πραγματοποίηση τον Σεπτέμβρη του 1864 του ιδρυτικού συνεδρίου της «Διεθνούς Ενωσης Εργατών» στο Λονδίνο δεν ήταν τυχαία. Η Αγγλία αποτελούσε ακόμα την εποχή εκείνη το κέντρο της καπιταλιστικής βιομηχανικής παραγωγής, τη χώρα - πρότυπο για την ανάπτυξη των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής όχι μόνο στην ηπειρωτική Ευρώπη, αλλά και σε ολόκληρο τον πλανήτη

Παρά τις «ευγενικές» και κοπιώδεις προσπάθειες μιας πανσπερμίας αναθεωρητών τα τελευταία 150 χρόνια να βγάλουν μέσα από τα σπλάχνα του καπιταλισμού «νέα επαναστατικά υποκείμενα» που θα αντικαταστήσουν την εργατική τάξη στο τιμόνι της οικοδόμησης της νέας κοινωνίας, η ταξική πάλη δεν ανέδειξε τέτοια υποκείμενα, ούτε μπορεί να αναδείξει. Η εργατική τάξη, ανεξάρτητα από το κάθε φορά επίπεδο της συνείδησής της, αυξήθηκε σταθερά σε μέγεθος, βελτιώθηκε σε ικανότητες και δεξιότητες, παντού στον πλανήτη, και στη χώρα μας. Η σημερινή αποδιοργάνωση του εργατικού συνδικαλιστικού κινήματος, κάτω από τα αμφίπλευρα χτυπήματα της αντεπανάστασης και του ρεφορμισμού, αλλά και η δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα κόμματα της εργατικής τάξης σε πολλές χώρες, δεν σηματοδοτούν κάποιο αδιέξοδο της στρατηγικής γραμμής που πρωτοχάραξε ο Μαρξ. Απαιτούν όμως μεθοδική και υπομονετική δουλειά για την ανασυγκρότηση του κινήματος, αφομοίωση των διδαγμάτων της ταξικής πάλης του περασμένου αιώνα, επιμονή στις θεμελιώδεις αρχές της κοσμοθεωρίας του Μαρξισμού - Λενινισμού. Το ΚΚΕ βαδίζει σε μια τέτοια κατεύθυνση, εξοπλισμένο και με τις αποφάσεις του 19ου Συνεδρίου του.

Στον καιρό του, ο Ενγκελς μαστίγωνε αλύπητα, για την υποκρισία τους, τους αναρχικούς τύπου Μπακούνιν που εγκαλούσαν τον Μαρξ και τους συναγωνιστές του για λειψή επαναστατικότητα. «Αμέσως μόλις βρέθηκαν αντιμέτωποι με μια σοβαρή επαναστατική κατάσταση, οι Μπακουνικοί αναγκάστηκαν να ξεφορτωθούν ολόκληρο το παλιό τους πρόγραμμα. Πρώτα θυσίασαν το δόγμα τους της απόλυτης αποχής από πολιτικές, ιδιαίτερα εκλογικές, δραστηριότητες. Στη συνέχεια η αναρχία, η κατάργηση του κράτους, γνώρισε την ίδια τύχη. Αντί της κατάργησης του κράτους, επιχείρησαν αντίθετα να δημιουργήσουν μια σειρά νέα, μικρά κράτη. Μετά εγκατέλειψαν την αρχή ότι οι εργάτες δεν πρέπει να παίρνουν μέρος σε μια επανάσταση που δεν θέτει ως στόχο την άμεση και πλήρη χειραφέτηση του προλεταριάτου, και πήραν οι ίδιοι μέρος σε ένα κίνημα που ήταν κραυγαλέα αστικό. Τέλος, πήγαν ενάντια στο δόγμα που είχαν μόλις διακηρύξει - ότι η δημιουργία μιας επαναστατικής κυβέρνησης συνιστά μια ακόμα απάτη, μια προδοσία της εργατικής τάξης - καθώς παρακάθονταν ανετότατα στις χούντες των διαφόρων πόλεων, σχεδόν παντού, επιπλέον, ως μια ανίσχυρη μειοψηφία που ηττούνταν στις ψηφοφορίες και γινόταν αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης από την αστική τάξη... όταν ήρθε η στιγμή της πράξης, οι υπερεπαναστατικές κορόνες των Μπακουνικών μετατράπηκαν είτε σε κατευνασμό, είτε σε εξεγέρσεις καταδικασμένες σε αποτυχία, ή τους οδήγησαν να προσχωρήσουν σε κάποιο αστικό κόμμα που εκμεταλλεύτηκε πολιτικά τους εργάτες κατά τον πιο επαίσχυντο τρόπο... οι Μπακουνικοί στην Ισπανία μάς έδωσαν ένα αξεπέραστο παράδειγμα πώς δεν πρέπει να γίνεται μια επανάσταση».⁶Η ιστορική πείρα του 20ού αιώνα, με κορυφαίο παράδειγμα την Ισπανία του 1936 - 1939, επιβεβαίωσε μέχρι κεραίας την κριτική του Ενγκελς προς τους αναρχικούς.

Η «Διεθνής Ενωση των Εργατών» (Α' Διεθνής) δεν οδηγήθηκε στην αυτοδιάλυση λόγω μιας υποτιθέμενης αποτυχίας της μαρξιστικής στρατηγικής, είτε λόγω της οξύτατης πολιτικο-ιδεολογικής διαπάλης στις γραμμές της, που δήθεν διατάραξε την αναγκαία ενότητα της εργατικής τάξης. «Η κύρια αιτία της διάλυσης της Α' Διεθνούς από την παγκόσμια πολιτική σκηνή ήταν το γεγονός ότι την εποχή εκείνη ο καπιταλισμός έμπαινε σε μια νέα φάση ανάπτυξης, βάζοντας στην εργατική τάξη νέα καθήκοντα, καθήκοντα που η Α΄Διεθνής, στις δοσμένες συνθήκες, δεν ήταν σε θέση να εκπληρώσει»⁷. Η νέα εποχή του μονοπωλιακού καπιταλισμού που μόλις ανέτελλε και η προώθηση της εργατικής τάξης στο προσκήνιο της κοινωνικής εξέλιξης έθεταν ως το πλέον επιτακτικό καθήκον την ανάπτυξη «του εργατικού κινήματος σε πλάτος»⁸, της ίδρυσης και ανάπτυξης μαζικών σοσιαλιστικών εργατικών κομμάτων για την προετοιμασία του στρατού της επανάστασης. Η διαπάλη του επαναστατικού μαρξισμού με τα διάφορα άλλα ιδεολογικά ρεύματα στο πλαίσιο της Α' Διεθνούς αποτελούσε αναγκαία προϋπόθεση για την εκπλήρωση αυτού του καθήκοντος, όπως φανέρωσε η πλατιά διάδοση του μαρξισμού στις γραμμές του εργατικού κινήματος στα τέλη του 19ου και στις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Οπως σημειώνει ο Λένιν: «Η διαλεκτική της ιστορίας είναι τέτοια που η θεωρητική νίκη του μαρξισμού αναγκάζει τους εχθρούς του να μεταμφιεστούν σε μαρξιστές»⁹. Η Α΄Διεθνής είχε εκπληρώσει την ιστορική αποστολή της, διαμορφώνοντας μια βάση για την ανάπτυξη των εργατικών κομμάτων στις βασικές την εποχή εκείνη χώρες του καπιταλισμού.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
1. Κ. Μαρξ, «Γενικό Καταστατικό της Διεθνούς Ενωσης των Εργατών», «Διαλεχτά Εργα», τόμος Ι, σελ. 452 - 453.
2. Κ. Μαρξ - Φρ. Ενγκελς, «Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος», σελ. 39, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή».
3. Κ. Μαρξ - Φρ. Ενγκελς, «Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος», Πρόλογος στην Γερμανική έκδοση του 1890 (απόσπασμα), σελ. 19, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή».
4. Κ. Μαρξ, «Πολιτικός αναχωρητισμός» (Γενάρης 1873), όπως παρατίθεται από τον Β. Ι. Λένιν στο «Κράτος και Επανάσταση», σελ. 74 - 75, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή».
5. Φρ. Ενγκελς, «Σχετικά με την εξουσία» (Οκτώβρης 1872 - Μάρτης 1873), όπως παρατίθεται από τον Β. Ι. Λένιν στο «Κράτος και Επανάσταση», σελ. 77, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή». Με τον τίτλο «Για το κύρος» στα «Διαλεχτά Εργα», τ. Ι, σελ. 766 - 770.
6. Φρ. Ενγκελς, «Οι Μπακουνικοί επί τω έργω. Μια περιγραφή της Ισπανικής εξέγερσης το καλοκαίρι του 1873». Μετάφραση από το «Karl Marx. Frederick Engels. Collected Works», τόμος 23, σελ. 596 - 598, Progress Publishers, Moscow, 1988.
7. Ουίλιαμ Φόστερ, «Ιστορία των τριών Διεθνών», τόμος Α', σελ. 157, Αθήνα, 1975.
8. Β.Ι.Λένιν, «Καρλ Μαρξ (σύντομη βιογραφική σκιαγραφία με έκθεση του Μαρξισμού)», στο «Για τον Μαρξ και τον Μαρξισμό», σελ. 30, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή».
9. Β. Ι. Λένιν, «Τα ιστορικά πεπρωμένα της διδασκαλίας του Καρλ Μαρξ», στο «Για τον Μαρξ και τον Μαρξισμό», σελ. 19, εκδ. «Σύγχρονη Εποχή».

Του Βασίλη ΟΨΙΜΟΥ*
* Ο Βασίλης Οψιμος είναι μέλος της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ

Οι Σκουριές και οι σαπίλες

Προσφάτως ξεκίνησα μια συνεργασία στη μαγευτική Ελευσίνα. Το λέω και το εννοώ. Αυτή η πόλη είναι πραγματικά μαγευτική. Βέβαια, την πρώτη φορά που πήγα, είχα στο μυαλό μου παρακμή, καμίνια, εργοστάσια, λιμάνια, μπόχα, μιζέρια. Κάπου προς τον Ασπρόπυργο, μέσα στο λεωφορείο, άρχισα να αγχώνομαι. Σκεφτόμουν να κατέβω, να γυρίσω πίσω και να βρω μια δικαιολογία που να μη χρειαστεί να πατήσω ποτέ. Δεν τα πάω καλά με τις δικαιολογίες, οπότε συνέχισα την εφιαλτική μου πορεία.

Το λεωφορείο πήγαινε σφαιράτο κι έτσι έφτασα πολύ νωρίτερα από την ώρα του ραντεβού. Καταστροφή. Τι θα έκανα τόσην ώρα σε κείνο το μέρος; Θα περιπλανιόμουν. Περιπλανήθηκα μέσα σε κάτι δρομάκια με συμπαθητικά σπιτάκια. Μου θύμισαν άλλες εποχές, αλλά δεν ένιωσα άσχημα. Και κάποια στιγμή, στο τέρμα του δρόμου που περπατούσα, είδα κάτι όμορφο. Πλησιάζοντας είδα πως ήταν ο αρχαιολογικός χώρος. Δεν ξέρω γιατί, αλλά ένιωσα άλλος άνθρωπος. Με ένα μαγικό τρόπο εξαφανίστηκαν όλες μου οι προκαταλήψεις.

Φορτωμένη μ’ αυτήν την ενέργεια, κατέληξα να πηγαίνω ευδιάθετη στο ραντεβού και με την επιθυμία να ξεκινήσει η συνεργασία που θα με αναγκάζει κάθε τόσο να βρίσκομαι σ’ αυτό το υπέροχο μέρος. Εκεί διαπίστωσα ότι οι άνθρωποι με τους οποίους θα συνεργαζόμουν, επέλεξαν αυτό το μέρος ως τόπο διαμονής για το λόγο που με έκανε να νιώσω έτσι.

Καμιά φορά, είμαι τελείως αφελής. Απορούσα λοιπόν, πώς δέχτηκαν οι κάτοικοι αυτού του τόπου να μαζευτεί όλη αυτή η καταστροφή στον τόπο τους. Για ένα μεροκάματο; Τόση φτώχεια υπήρχε; Δεν μπορούσε η γη και η θάλασσα να τους το δώσει; Δεν ήταν για το μεροκάματο. Κάποιοι δεν το χρειάστηκαν ποτέ. Πουλάς ακριβά τη γη σου στην εταιρεία που έρχεται να σου την καταστρέψει με πρόσχημα τις χάντρες που θα μοιράσει στους ιθαγενείς και έχεις εξασφαλίσει σταθερό μεροκάματο και στα δισέγγονά σου. Και πούλα ο ένας, πούλα ο άλλος, πάνε τα ιερά και τα όσια του τόπου.

Αυτομάτως πήγε το μυαλό μου στις εταιρείες που ασχολούνται με την εξόρυξη χρυσού. Θυμήθηκα τη διαδικασία εξαγοράς στη Θράκη. Πετάνε μια γκουρμεδιά στα ΜΜΕ, μερικά ξεροκόμματα στους άνεργους της περιοχής (τίγκα στους παλιννοστούντες οι Σάπες που προσπαθούσαν να στήσουν τις καινούργιες τους ζωές) και πάντα από κοντά τους δήμους και τους τοπικούς φορείς, να τρυπώσουν όπου μπορούν. Θυμήθηκα τη Χαλκιδική, τα χωριά του Αριστοτέλη (και της γιαγιάς μου) που τα χώρισαν στα δύο. Σ’ αυτούς που σκέφτονται το μέλλον των παιδιών τους (μόνο των δικών τους) και θέλουν να τους αφήσουν κάτι να κινούνται σ’ αυτούς τους δύσκολους καιρούς και σ’ αυτούς που σκέφτονται το μέλλον των παιδιών τους (και του γείτονα και του κοντοχωριανού και του αγνώστου) και θέλουν να τους δώσουν τη δυνατότητα να ζήσουν σε κόσμο φτιαγμένο για ανθρώπους κι όχι για μηχανές.

Οι εταιρείες χρησιμοποιούν όλα τα μέσα για να μας αποδείξουν πόσο κοντά στη δεύτερη κατηγορία κινούνται. Κάνουν έργα για το περιβάλλον. Φαντάσου το περιβάλλον σαν μια ωραία γκόμενα που τραβιέται με κάποιον που την κακοποιεί αλλά πρέπει να κάνει υπομονή και να δείχνει ευτυχισμένη κοντά του γιατί της παρέχει ασφάλεια. Το σώμα της είναι γεμάτο αμυχές και μώλωπες, που ο καλός της φρόντισε να καλύψει, στέλνοντάς την στο κομμωτήριο να της φτιάξουν μούρη και μαλλί, παίρνοντάς της κι ένα ωραίο αέρινο φόρεμα από μετάξι κρεπ ντε Σιν κι εκείνες τις πανάκριβες γόβες που όλες θα ζηλεύαμε γιατί δε φτάνουν τα ρημάδια για να τις αγοράσουμε. Ποιος δε θα τη ζήλευε άμα έβλεπε τέτοια αποκατάσταση; Ποιος δε ζηλεύει βλέποντας την αποκατάσταση των τελμάτων της Ολυμπιάδας, αυτό το τεράστιο περιβαλλοντικό έργο; Ποιος δεν έχει αγωνία να δει να δει το ίδιο και στις Σκουριές; Καλέ κι ευχαριστώ να λέμε. Θα μπορούσαν να αφήσουν αυτά που ευγενικά τα λένε μεταλλευτικά κατάλοιπα, τα οποία με αγενή τρόπο δε θέλεις ν’ ακούσεις πώς τα λένε. Κυρίως δε θέλεις καν να ξέρεις τι είναι αυτά τα κατάλοιπα γιατί θα προτιμούσες αυτά που θα ξεστόμιζα με τον αγενή τρόπο.

Όπως όλοι, φαντάζομαι, γνωρίζουμε, ή είμαστε σε θέση να υποψιαστούμε, όσο πιο σάπια είναι μια εταιρεία, τόσο πιο βρώμικα δουλεύει το μάρκετινγκ και τις δημόσιες σχέσεις της. Κουκουλώνει τη σαπίλα με κρεπ ντε Σιν, πετάει λάσπη σε όσους δε θαμπώνονται από τα μετάξια, μοιράζει σοκολάτες στα παιδιά και μπακλαβάδες στους μεγάλους και ξοδεύει πολλά, πάρα πολλά, σε δράσεις που αποδεικνύουν πόσο αγαπάει και νοιάζεται την τοπική κοινωνία. Με αυτό το κόλπο που το λένε κοινωνική ευθύνη και θα το συναντήσεις σε τράπεζες, μεγάλες κατασκευαστικές, εκκλησίες και παρόμοια ευαγή ιδρύματα.

Πρόσφατη ανάλογη δράση, η χορηγία του τάφου της Αμφίπολης. Είδαν απόειδαν οι έρμοι δημοσιοσχεσίτες εκεί στην εταιρεία που ρημάζει τα βουνά των παππούδων μου, δεν τους κάθονταν οι χορηγίες. Ποιοι αθλητές θα έβγαιναν φορώντας χρυσές φανέλες με τη φίρμα των μεταλλείων πάνω τους και δε θα μάζευαν ζαρζαβατικά για όλο το χρόνο; Ποιοι καλλιτέχνες θα δέχονταν να συνδέσουν το όνομά τους με τέτοιες δράσεις; (Αντιθέτως, συμμετέχουν και σε συναυλίες για να τις αποτρέψουν). Ενώ ένας δήμος σ’ αυτήν την ξεπεσμένη χώρα, θα πει κι ευχαριστώ. Κι ένας τάφος μια χαρά τη δέχεται τη χορηγία. Τάφος είναι. Ποιος θα τον κατηγορήσει;

Από την άλλη, δεν υπάρχει τίποτα που να ταιριάζει περισσότερο σε μια εταιρεία εξόρυξης χρυσού. Χορηγός σε τάφους. Σκεφτείτε το ξανά, φίλοι Χαλκιδικιώτες. Σκεφτείτε πως κι εσείς αξίζετε μια χρυσή ταφόπλακα. Δεν είναι πολυτέλεια, είναι τρόπος ζωής. Διεκδικείστε την, λοιπόν. Κι ανοίξτε το δρόμο για τις χρυσές χορηγίες.
- See more at: http://www.toportal.gr/?i=toportal.el.koinwnia&id=5640#sthash.9nCoZqWv.dpuf

Προσφάτως ξεκίνησα μια συνεργασία στη μαγευτική Ελευσίνα. Το λέω και το εννοώ. Αυτή η πόλη είναι πραγματικά μαγευτική. Βέβαια, την πρώτη φορά που πήγα, είχα στο μυαλό μου παρακμή, καμίνια, εργοστάσια, λιμάνια, μπόχα, μιζέρια. Κάπου προς τον Ασπρόπυργο, μέσα στο λεωφορείο, άρχισα να αγχώνομαι. Σκεφτόμουν να κατέβω, να γυρίσω πίσω και να βρω μια δικαιολογία που να μη χρειαστεί να πατήσω ποτέ. Δεν τα πάω καλά με τις δικαιολογίες, οπότε συνέχισα την εφιαλτική μου πορεία.

Το λεωφορείο πήγαινε σφαιράτο κι έτσι έφτασα πολύ νωρίτερα από την ώρα του ραντεβού. Καταστροφή. Τι θα έκανα τόσην ώρα σε κείνο το μέρος; Θα περιπλανιόμουν. Περιπλανήθηκα μέσα σε κάτι δρομάκια με συμπαθητικά σπιτάκια. Μου θύμισαν άλλες εποχές, αλλά δεν ένιωσα άσχημα. Και κάποια στιγμή, στο τέρμα του δρόμου που περπατούσα, είδα κάτι όμορφο. Πλησιάζοντας είδα πως ήταν ο αρχαιολογικός χώρος. Δεν ξέρω γιατί, αλλά ένιωσα άλλος άνθρωπος. Με ένα μαγικό τρόπο εξαφανίστηκαν όλες μου οι προκαταλήψεις.

Φορτωμένη μ’ αυτήν την ενέργεια, κατέληξα να πηγαίνω ευδιάθετη στο ραντεβού και με την επιθυμία να ξεκινήσει η συνεργασία που θα με αναγκάζει κάθε τόσο να βρίσκομαι σ’ αυτό το υπέροχο μέρος. Εκεί διαπίστωσα ότι οι άνθρωποι με τους οποίους θα συνεργαζόμουν, επέλεξαν αυτό το μέρος ως τόπο διαμονής για το λόγο που με έκανε να νιώσω έτσι.

Καμιά φορά, είμαι τελείως αφελής. Απορούσα λοιπόν, πώς δέχτηκαν οι κάτοικοι αυτού του τόπου να μαζευτεί όλη αυτή η καταστροφή στον τόπο τους. Για ένα μεροκάματο; Τόση φτώχεια υπήρχε; Δεν μπορούσε η γη και η θάλασσα να τους το δώσει; Δεν ήταν για το μεροκάματο. Κάποιοι δεν το χρειάστηκαν ποτέ. Πουλάς ακριβά τη γη σου στην εταιρεία που έρχεται να σου την καταστρέψει με πρόσχημα τις χάντρες που θα μοιράσει στους ιθαγενείς και έχεις εξασφαλίσει σταθερό μεροκάματο και στα δισέγγονά σου. Και πούλα ο ένας, πούλα ο άλλος, πάνε τα ιερά και τα όσια του τόπου.

Αυτομάτως πήγε το μυαλό μου στις εταιρείες που ασχολούνται με την εξόρυξη χρυσού. Θυμήθηκα τη διαδικασία εξαγοράς στη Θράκη. Πετάνε μια γκουρμεδιά στα ΜΜΕ, μερικά ξεροκόμματα στους άνεργους της περιοχής (τίγκα στους παλιννοστούντες οι Σάπες που προσπαθούσαν να στήσουν τις καινούργιες τους ζωές) και πάντα από κοντά τους δήμους και τους τοπικούς φορείς, να τρυπώσουν όπου μπορούν. Θυμήθηκα τη Χαλκιδική, τα χωριά του Αριστοτέλη (και της γιαγιάς μου) που τα χώρισαν στα δύο. Σ’ αυτούς που σκέφτονται το μέλλον των παιδιών τους (μόνο των δικών τους) και θέλουν να τους αφήσουν κάτι να κινούνται σ’ αυτούς τους δύσκολους καιρούς και σ’ αυτούς που σκέφτονται το μέλλον των παιδιών τους (και του γείτονα και του κοντοχωριανού και του αγνώστου) και θέλουν να τους δώσουν τη δυνατότητα να ζήσουν σε κόσμο φτιαγμένο για ανθρώπους κι όχι για μηχανές.

Οι εταιρείες χρησιμοποιούν όλα τα μέσα για να μας αποδείξουν πόσο κοντά στη δεύτερη κατηγορία κινούνται. Κάνουν έργα για το περιβάλλον. Φαντάσου το περιβάλλον σαν μια ωραία γκόμενα που τραβιέται με κάποιον που την κακοποιεί αλλά πρέπει να κάνει υπομονή και να δείχνει ευτυχισμένη κοντά του γιατί της παρέχει ασφάλεια. Το σώμα της είναι γεμάτο αμυχές και μώλωπες, που ο καλός της φρόντισε να καλύψει, στέλνοντάς την στο κομμωτήριο να της φτιάξουν μούρη και μαλλί, παίρνοντάς της κι ένα ωραίο αέρινο φόρεμα από μετάξι κρεπ ντε Σιν κι εκείνες τις πανάκριβες γόβες που όλες θα ζηλεύαμε γιατί δε φτάνουν τα ρημάδια για να τις αγοράσουμε. Ποιος δε θα τη ζήλευε άμα έβλεπε τέτοια αποκατάσταση; Ποιος δε ζηλεύει βλέποντας την αποκατάσταση των τελμάτων της Ολυμπιάδας, αυτό το τεράστιο περιβαλλοντικό έργο; Ποιος δεν έχει αγωνία να δει να δει το ίδιο και στις Σκουριές; Καλέ κι ευχαριστώ να λέμε. Θα μπορούσαν να αφήσουν αυτά που ευγενικά τα λένε μεταλλευτικά κατάλοιπα, τα οποία με αγενή τρόπο δε θέλεις ν’ ακούσεις πώς τα λένε. Κυρίως δε θέλεις καν να ξέρεις τι είναι αυτά τα κατάλοιπα γιατί θα προτιμούσες αυτά που θα ξεστόμιζα με τον αγενή τρόπο.

Όπως όλοι, φαντάζομαι, γνωρίζουμε, ή είμαστε σε θέση να υποψιαστούμε, όσο πιο σάπια είναι μια εταιρεία, τόσο πιο βρώμικα δουλεύει το μάρκετινγκ και τις δημόσιες σχέσεις της. Κουκουλώνει τη σαπίλα με κρεπ ντε Σιν, πετάει λάσπη σε όσους δε θαμπώνονται από τα μετάξια, μοιράζει σοκολάτες στα παιδιά και μπακλαβάδες στους μεγάλους και ξοδεύει πολλά, πάρα πολλά, σε δράσεις που αποδεικνύουν πόσο αγαπάει και νοιάζεται την τοπική κοινωνία. Με αυτό το κόλπο που το λένε κοινωνική ευθύνη και θα το συναντήσεις σε τράπεζες, μεγάλες κατασκευαστικές, εκκλησίες και παρόμοια ευαγή ιδρύματα.

Πρόσφατη ανάλογη δράση, η χορηγία του τάφου της Αμφίπολης. Είδαν απόειδαν οι έρμοι δημοσιοσχεσίτες εκεί στην εταιρεία που ρημάζει τα βουνά των παππούδων μου, δεν τους κάθονταν οι χορηγίες. Ποιοι αθλητές θα έβγαιναν φορώντας χρυσές φανέλες με τη φίρμα των μεταλλείων πάνω τους και δε θα μάζευαν ζαρζαβατικά για όλο το χρόνο; Ποιοι καλλιτέχνες θα δέχονταν να συνδέσουν το όνομά τους με τέτοιες δράσεις; (Αντιθέτως, συμμετέχουν και σε συναυλίες για να τις αποτρέψουν). Ενώ ένας δήμος σ’ αυτήν την ξεπεσμένη χώρα, θα πει κι ευχαριστώ. Κι ένας τάφος μια χαρά τη δέχεται τη χορηγία. Τάφος είναι. Ποιος θα τον κατηγορήσει;

Από την άλλη, δεν υπάρχει τίποτα που να ταιριάζει περισσότερο σε μια εταιρεία εξόρυξης χρυσού. Χορηγός σε τάφους. Σκεφτείτε το ξανά, φίλοι Χαλκιδικιώτες. Σκεφτείτε πως κι εσείς αξίζετε μια χρυσή ταφόπλακα. Δεν είναι πολυτέλεια, είναι τρόπος ζωής. Διεκδικείστε την, λοιπόν. Κι ανοίξτε το δρόμο για τις χρυσές χορηγίες.
- See more at: http://www.toportal.gr/?i=toportal.el.koinwnia&id=5640#sthash.9nCoZqWv.dpuf

Προσφάτως ξεκίνησα μια συνεργασία στη μαγευτική Ελευσίνα. Το λέω και το εννοώ. Αυτή η πόλη είναι πραγματικά μαγευτική. Βέβαια, την πρώτη φορά που πήγα, είχα στο μυαλό μου παρακμή, καμίνια, εργοστάσια, λιμάνια, μπόχα, μιζέρια. Κάπου προς τον Ασπρόπυργο, μέσα στο λεωφορείο, άρχισα να αγχώνομαι. Σκεφτόμουν να κατέβω, να γυρίσω πίσω και να βρω μια δικαιολογία που να μη χρειαστεί να πατήσω ποτέ. Δεν τα πάω καλά με τις δικαιολογίες, οπότε συνέχισα την εφιαλτική μου πορεία.

Το λεωφορείο πήγαινε σφαιράτο κι έτσι έφτασα πολύ νωρίτερα από την ώρα του ραντεβού. Καταστροφή. Τι θα έκανα τόσην ώρα σε κείνο το μέρος; Θα περιπλανιόμουν. Περιπλανήθηκα μέσα σε κάτι δρομάκια με συμπαθητικά σπιτάκια. Μου θύμισαν άλλες εποχές, αλλά δεν ένιωσα άσχημα. Και κάποια στιγμή, στο τέρμα του δρόμου που περπατούσα, είδα κάτι όμορφο. Πλησιάζοντας είδα πως ήταν ο αρχαιολογικός χώρος. Δεν ξέρω γιατί, αλλά ένιωσα άλλος άνθρωπος. Με ένα μαγικό τρόπο εξαφανίστηκαν όλες μου οι προκαταλήψεις.

Φορτωμένη μ’ αυτήν την ενέργεια, κατέληξα να πηγαίνω ευδιάθετη στο ραντεβού και με την επιθυμία να ξεκινήσει η συνεργασία που θα με αναγκάζει κάθε τόσο να βρίσκομαι σ’ αυτό το υπέροχο μέρος. Εκεί διαπίστωσα ότι οι άνθρωποι με τους οποίους θα συνεργαζόμουν, επέλεξαν αυτό το μέρος ως τόπο διαμονής για το λόγο που με έκανε να νιώσω έτσι.

Καμιά φορά, είμαι τελείως αφελής. Απορούσα λοιπόν, πώς δέχτηκαν οι κάτοικοι αυτού του τόπου να μαζευτεί όλη αυτή η καταστροφή στον τόπο τους. Για ένα μεροκάματο; Τόση φτώχεια υπήρχε; Δεν μπορούσε η γη και η θάλασσα να τους το δώσει; Δεν ήταν για το μεροκάματο. Κάποιοι δεν το χρειάστηκαν ποτέ. Πουλάς ακριβά τη γη σου στην εταιρεία που έρχεται να σου την καταστρέψει με πρόσχημα τις χάντρες που θα μοιράσει στους ιθαγενείς και έχεις εξασφαλίσει σταθερό μεροκάματο και στα δισέγγονά σου. Και πούλα ο ένας, πούλα ο άλλος, πάνε τα ιερά και τα όσια του τόπου.

Αυτομάτως πήγε το μυαλό μου στις εταιρείες που ασχολούνται με την εξόρυξη χρυσού. Θυμήθηκα τη διαδικασία εξαγοράς στη Θράκη. Πετάνε μια γκουρμεδιά στα ΜΜΕ, μερικά ξεροκόμματα στους άνεργους της περιοχής (τίγκα στους παλιννοστούντες οι Σάπες που προσπαθούσαν να στήσουν τις καινούργιες τους ζωές) και πάντα από κοντά τους δήμους και τους τοπικούς φορείς, να τρυπώσουν όπου μπορούν. Θυμήθηκα τη Χαλκιδική, τα χωριά του Αριστοτέλη (και της γιαγιάς μου) που τα χώρισαν στα δύο. Σ’ αυτούς που σκέφτονται το μέλλον των παιδιών τους (μόνο των δικών τους) και θέλουν να τους αφήσουν κάτι να κινούνται σ’ αυτούς τους δύσκολους καιρούς και σ’ αυτούς που σκέφτονται το μέλλον των παιδιών τους (και του γείτονα και του κοντοχωριανού και του αγνώστου) και θέλουν να τους δώσουν τη δυνατότητα να ζήσουν σε κόσμο φτιαγμένο για ανθρώπους κι όχι για μηχανές.

Οι εταιρείες χρησιμοποιούν όλα τα μέσα για να μας αποδείξουν πόσο κοντά στη δεύτερη κατηγορία κινούνται. Κάνουν έργα για το περιβάλλον. Φαντάσου το περιβάλλον σαν μια ωραία γκόμενα που τραβιέται με κάποιον που την κακοποιεί αλλά πρέπει να κάνει υπομονή και να δείχνει ευτυχισμένη κοντά του γιατί της παρέχει ασφάλεια. Το σώμα της είναι γεμάτο αμυχές και μώλωπες, που ο καλός της φρόντισε να καλύψει, στέλνοντάς την στο κομμωτήριο να της φτιάξουν μούρη και μαλλί, παίρνοντάς της κι ένα ωραίο αέρινο φόρεμα από μετάξι κρεπ ντε Σιν κι εκείνες τις πανάκριβες γόβες που όλες θα ζηλεύαμε γιατί δε φτάνουν τα ρημάδια για να τις αγοράσουμε. Ποιος δε θα τη ζήλευε άμα έβλεπε τέτοια αποκατάσταση; Ποιος δε ζηλεύει βλέποντας την αποκατάσταση των τελμάτων της Ολυμπιάδας, αυτό το τεράστιο περιβαλλοντικό έργο; Ποιος δεν έχει αγωνία να δει να δει το ίδιο και στις Σκουριές; Καλέ κι ευχαριστώ να λέμε. Θα μπορούσαν να αφήσουν αυτά που ευγενικά τα λένε μεταλλευτικά κατάλοιπα, τα οποία με αγενή τρόπο δε θέλεις ν’ ακούσεις πώς τα λένε. Κυρίως δε θέλεις καν να ξέρεις τι είναι αυτά τα κατάλοιπα γιατί θα προτιμούσες αυτά που θα ξεστόμιζα με τον αγενή τρόπο.

Όπως όλοι, φαντάζομαι, γνωρίζουμε, ή είμαστε σε θέση να υποψιαστούμε, όσο πιο σάπια είναι μια εταιρεία, τόσο πιο βρώμικα δουλεύει το μάρκετινγκ και τις δημόσιες σχέσεις της. Κουκουλώνει τη σαπίλα με κρεπ ντε Σιν, πετάει λάσπη σε όσους δε θαμπώνονται από τα μετάξια, μοιράζει σοκολάτες στα παιδιά και μπακλαβάδες στους μεγάλους και ξοδεύει πολλά, πάρα πολλά, σε δράσεις που αποδεικνύουν πόσο αγαπάει και νοιάζεται την τοπική κοινωνία. Με αυτό το κόλπο που το λένε κοινωνική ευθύνη και θα το συναντήσεις σε τράπεζες, μεγάλες κατασκευαστικές, εκκλησίες και παρόμοια ευαγή ιδρύματα.

Πρόσφατη ανάλογη δράση, η χορηγία του τάφου της Αμφίπολης. Είδαν απόειδαν οι έρμοι δημοσιοσχεσίτες εκεί στην εταιρεία που ρημάζει τα βουνά των παππούδων μου, δεν τους κάθονταν οι χορηγίες. Ποιοι αθλητές θα έβγαιναν φορώντας χρυσές φανέλες με τη φίρμα των μεταλλείων πάνω τους και δε θα μάζευαν ζαρζαβατικά για όλο το χρόνο; Ποιοι καλλιτέχνες θα δέχονταν να συνδέσουν το όνομά τους με τέτοιες δράσεις; (Αντιθέτως, συμμετέχουν και σε συναυλίες για να τις αποτρέψουν). Ενώ ένας δήμος σ’ αυτήν την ξεπεσμένη χώρα, θα πει κι ευχαριστώ. Κι ένας τάφος μια χαρά τη δέχεται τη χορηγία. Τάφος είναι. Ποιος θα τον κατηγορήσει;

Από την άλλη, δεν υπάρχει τίποτα που να ταιριάζει περισσότερο σε μια εταιρεία εξόρυξης χρυσού. Χορηγός σε τάφους. Σκεφτείτε το ξανά, φίλοι Χαλκιδικιώτες. Σκεφτείτε πως κι εσείς αξίζετε μια χρυσή ταφόπλακα. Δεν είναι πολυτέλεια, είναι τρόπος ζωής. Διεκδικείστε την, λοιπόν. Κι ανοίξτε το δρόμο για τις χρυσές χορηγίες.
- See more at: http://www.toportal.gr/?i=toportal.el.koinwnia&id=5640#sthash.9nCoZqWv.dpuf

Προσφάτως ξεκίνησα μια συνεργασία στη μαγευτική Ελευσίνα. Το λέω και το εννοώ. Αυτή η πόλη είναι πραγματικά μαγευτική. Βέβαια, την πρώτη φορά που πήγα, είχα στο μυαλό μου παρακμή, καμίνια, εργοστάσια, λιμάνια, μπόχα, μιζέρια. Κάπου προς τον Ασπρόπυργο, μέσα στο λεωφορείο, άρχισα να αγχώνομαι. Σκεφτόμουν να κατέβω, να γυρίσω πίσω και να βρω μια δικαιολογία που να μη χρειαστεί να πατήσω ποτέ. Δεν τα πάω καλά με τις δικαιολογίες, οπότε συνέχισα την εφιαλτική μου πορεία.

Το λεωφορείο πήγαινε σφαιράτο κι έτσι έφτασα πολύ νωρίτερα από την ώρα του ραντεβού. Καταστροφή. Τι θα έκανα τόσην ώρα σε κείνο το μέρος; Θα περιπλανιόμουν. Περιπλανήθηκα μέσα σε κάτι δρομάκια με συμπαθητικά σπιτάκια. Μου θύμισαν άλλες εποχές, αλλά δεν ένιωσα άσχημα. Και κάποια στιγμή, στο τέρμα του δρόμου που περπατούσα, είδα κάτι όμορφο. Πλησιάζοντας είδα πως ήταν ο αρχαιολογικός χώρος. Δεν ξέρω γιατί, αλλά ένιωσα άλλος άνθρωπος. Με ένα μαγικό τρόπο εξαφανίστηκαν όλες μου οι προκαταλήψεις.

Φορτωμένη μ’ αυτήν την ενέργεια, κατέληξα να πηγαίνω ευδιάθετη στο ραντεβού και με την επιθυμία να ξεκινήσει η συνεργασία που θα με αναγκάζει κάθε τόσο να βρίσκομαι σ’ αυτό το υπέροχο μέρος. Εκεί διαπίστωσα ότι οι άνθρωποι με τους οποίους θα συνεργαζόμουν, επέλεξαν αυτό το μέρος ως τόπο διαμονής για το λόγο που με έκανε να νιώσω έτσι.

Καμιά φορά, είμαι τελείως αφελής. Απορούσα λοιπόν, πώς δέχτηκαν οι κάτοικοι αυτού του τόπου να μαζευτεί όλη αυτή η καταστροφή στον τόπο τους. Για ένα μεροκάματο; Τόση φτώχεια υπήρχε; Δεν μπορούσε η γη και η θάλασσα να τους το δώσει; Δεν ήταν για το μεροκάματο. Κάποιοι δεν το χρειάστηκαν ποτέ. Πουλάς ακριβά τη γη σου στην εταιρεία που έρχεται να σου την καταστρέψει με πρόσχημα τις χάντρες που θα μοιράσει στους ιθαγενείς και έχεις εξασφαλίσει σταθερό μεροκάματο και στα δισέγγονά σου. Και πούλα ο ένας, πούλα ο άλλος, πάνε τα ιερά και τα όσια του τόπου.

Αυτομάτως πήγε το μυαλό μου στις εταιρείες που ασχολούνται με την εξόρυξη χρυσού. Θυμήθηκα τη διαδικασία εξαγοράς στη Θράκη. Πετάνε μια γκουρμεδιά στα ΜΜΕ, μερικά ξεροκόμματα στους άνεργους της περιοχής (τίγκα στους παλιννοστούντες οι Σάπες που προσπαθούσαν να στήσουν τις καινούργιες τους ζωές) και πάντα από κοντά τους δήμους και τους τοπικούς φορείς, να τρυπώσουν όπου μπορούν. Θυμήθηκα τη Χαλκιδική, τα χωριά του Αριστοτέλη (και της γιαγιάς μου) που τα χώρισαν στα δύο. Σ’ αυτούς που σκέφτονται το μέλλον των παιδιών τους (μόνο των δικών τους) και θέλουν να τους αφήσουν κάτι να κινούνται σ’ αυτούς τους δύσκολους καιρούς και σ’ αυτούς που σκέφτονται το μέλλον των παιδιών τους (και του γείτονα και του κοντοχωριανού και του αγνώστου) και θέλουν να τους δώσουν τη δυνατότητα να ζήσουν σε κόσμο φτιαγμένο για ανθρώπους κι όχι για μηχανές.

Οι εταιρείες χρησιμοποιούν όλα τα μέσα για να μας αποδείξουν πόσο κοντά στη δεύτερη κατηγορία κινούνται. Κάνουν έργα για το περιβάλλον. Φαντάσου το περιβάλλον σαν μια ωραία γκόμενα που τραβιέται με κάποιον που την κακοποιεί αλλά πρέπει να κάνει υπομονή και να δείχνει ευτυχισμένη κοντά του γιατί της παρέχει ασφάλεια. Το σώμα της είναι γεμάτο αμυχές και μώλωπες, που ο καλός της φρόντισε να καλύψει, στέλνοντάς την στο κομμωτήριο να της φτιάξουν μούρη και μαλλί, παίρνοντάς της κι ένα ωραίο αέρινο φόρεμα από μετάξι κρεπ ντε Σιν κι εκείνες τις πανάκριβες γόβες που όλες θα ζηλεύαμε γιατί δε φτάνουν τα ρημάδια για να τις αγοράσουμε. Ποιος δε θα τη ζήλευε άμα έβλεπε τέτοια αποκατάσταση; Ποιος δε ζηλεύει βλέποντας την αποκατάσταση των τελμάτων της Ολυμπιάδας, αυτό το τεράστιο περιβαλλοντικό έργο; Ποιος δεν έχει αγωνία να δει να δει το ίδιο και στις Σκουριές; Καλέ κι ευχαριστώ να λέμε. Θα μπορούσαν να αφήσουν αυτά που ευγενικά τα λένε μεταλλευτικά κατάλοιπα, τα οποία με αγενή τρόπο δε θέλεις ν’ ακούσεις πώς τα λένε. Κυρίως δε θέλεις καν να ξέρεις τι είναι αυτά τα κατάλοιπα γιατί θα προτιμούσες αυτά που θα ξεστόμιζα με τον αγενή τρόπο.

Όπως όλοι, φαντάζομαι, γνωρίζουμε, ή είμαστε σε θέση να υποψιαστούμε, όσο πιο σάπια είναι μια εταιρεία, τόσο πιο βρώμικα δουλεύει το μάρκετινγκ και τις δημόσιες σχέσεις της. Κουκουλώνει τη σαπίλα με κρεπ ντε Σιν, πετάει λάσπη σε όσους δε θαμπώνονται από τα μετάξια, μοιράζει σοκολάτες στα παιδιά και μπακλαβάδες στους μεγάλους και ξοδεύει πολλά, πάρα πολλά, σε δράσεις που αποδεικνύουν πόσο αγαπάει και νοιάζεται την τοπική κοινωνία. Με αυτό το κόλπο που το λένε κοινωνική ευθύνη και θα το συναντήσεις σε τράπεζες, μεγάλες κατασκευαστικές, εκκλησίες και παρόμοια ευαγή ιδρύματα.

Πρόσφατη ανάλογη δράση, η χορηγία του τάφου της Αμφίπολης. Είδαν απόειδαν οι έρμοι δημοσιοσχεσίτες εκεί στην εταιρεία που ρημάζει τα βουνά των παππούδων μου, δεν τους κάθονταν οι χορηγίες. Ποιοι αθλητές θα έβγαιναν φορώντας χρυσές φανέλες με τη φίρμα των μεταλλείων πάνω τους και δε θα μάζευαν ζαρζαβατικά για όλο το χρόνο; Ποιοι καλλιτέχνες θα δέχονταν να συνδέσουν το όνομά τους με τέτοιες δράσεις; (Αντιθέτως, συμμετέχουν και σε συναυλίες για να τις αποτρέψουν). Ενώ ένας δήμος σ’ αυτήν την ξεπεσμένη χώρα, θα πει κι ευχαριστώ. Κι ένας τάφος μια χαρά τη δέχεται τη χορηγία. Τάφος είναι. Ποιος θα τον κατηγορήσει;

Από την άλλη, δεν υπάρχει τίποτα που να ταιριάζει περισσότερο σε μια εταιρεία εξόρυξης χρυσού. Χορηγός σε τάφους. Σκεφτείτε το ξανά, φίλοι Χαλκιδικιώτες. Σκεφτείτε πως κι εσείς αξίζετε μια χρυσή ταφόπλακα. Δεν είναι πολυτέλεια, είναι τρόπος ζωής. Διεκδικείστε την, λοιπόν. Κι ανοίξτε το δρόμο για τις χρυσές χορηγίες.
- See more at: http://www.toportal.gr/?i=toportal.el.koinwnia&id=5640#sthash.9nCoZqWv.dpuf

Προσφάτως ξεκίνησα μια συνεργασία στη μαγευτική Ελευσίνα. Το λέω και το εννοώ. Αυτή η πόλη είναι πραγματικά μαγευτική. Βέβαια, την πρώτη φορά που πήγα, είχα στο μυαλό μου παρακμή, καμίνια, εργοστάσια, λιμάνια, μπόχα, μιζέρια. Κάπου προς τον Ασπρόπυργο, μέσα στο λεωφορείο, άρχισα να αγχώνομαι. Σκεφτόμουν να κατέβω, να γυρίσω πίσω και να βρω μια δικαιολογία που να μη χρειαστεί να πατήσω ποτέ. Δεν τα πάω καλά με τις δικαιολογίες, οπότε συνέχισα την εφιαλτική μου πορεία.

Το λεωφορείο πήγαινε σφαιράτο κι έτσι έφτασα πολύ νωρίτερα από την ώρα του ραντεβού. Καταστροφή. Τι θα έκανα τόσην ώρα σε κείνο το μέρος; Θα περιπλανιόμουν. Περιπλανήθηκα μέσα σε κάτι δρομάκια με συμπαθητικά σπιτάκια. Μου θύμισαν άλλες εποχές, αλλά δεν ένιωσα άσχημα. Και κάποια στιγμή, στο τέρμα του δρόμου που περπατούσα, είδα κάτι όμορφο. Πλησιάζοντας είδα πως ήταν ο αρχαιολογικός χώρος. Δεν ξέρω γιατί, αλλά ένιωσα άλλος άνθρωπος. Με ένα μαγικό τρόπο εξαφανίστηκαν όλες μου οι προκαταλήψεις.

Φορτωμένη μ’ αυτήν την ενέργεια, κατέληξα να πηγαίνω ευδιάθετη στο ραντεβού και με την επιθυμία να ξεκινήσει η συνεργασία που θα με αναγκάζει κάθε τόσο να βρίσκομαι σ’ αυτό το υπέροχο μέρος. Εκεί διαπίστωσα ότι οι άνθρωποι με τους οποίους θα συνεργαζόμουν, επέλεξαν αυτό το μέρος ως τόπο διαμονής για το λόγο που με έκανε να νιώσω έτσι.

Καμιά φορά, είμαι τελείως αφελής. Απορούσα λοιπόν, πώς δέχτηκαν οι κάτοικοι αυτού του τόπου να μαζευτεί όλη αυτή η καταστροφή στον τόπο τους. Για ένα μεροκάματο; Τόση φτώχεια υπήρχε; Δεν μπορούσε η γη και η θάλασσα να τους το δώσει; Δεν ήταν για το μεροκάματο. Κάποιοι δεν το χρειάστηκαν ποτέ. Πουλάς ακριβά τη γη σου στην εταιρεία που έρχεται να σου την καταστρέψει με πρόσχημα τις χάντρες που θα μοιράσει στους ιθαγενείς και έχεις εξασφαλίσει σταθερό μεροκάματο και στα δισέγγονά σου. Και πούλα ο ένας, πούλα ο άλλος, πάνε τα ιερά και τα όσια του τόπου.

Αυτομάτως πήγε το μυαλό μου στις εταιρείες που ασχολούνται με την εξόρυξη χρυσού. Θυμήθηκα τη διαδικασία εξαγοράς στη Θράκη. Πετάνε μια γκουρμεδιά στα ΜΜΕ, μερικά ξεροκόμματα στους άνεργους της περιοχής (τίγκα στους παλιννοστούντες οι Σάπες που προσπαθούσαν να στήσουν τις καινούργιες τους ζωές) και πάντα από κοντά τους δήμους και τους τοπικούς φορείς, να τρυπώσουν όπου μπορούν. Θυμήθηκα τη Χαλκιδική, τα χωριά του Αριστοτέλη (και της γιαγιάς μου) που τα χώρισαν στα δύο. Σ’ αυτούς που σκέφτονται το μέλλον των παιδιών τους (μόνο των δικών τους) και θέλουν να τους αφήσουν κάτι να κινούνται σ’ αυτούς τους δύσκολους καιρούς και σ’ αυτούς που σκέφτονται το μέλλον των παιδιών τους (και του γείτονα και του κοντοχωριανού και του αγνώστου) και θέλουν να τους δώσουν τη δυνατότητα να ζήσουν σε κόσμο φτιαγμένο για ανθρώπους κι όχι για μηχανές.

Οι εταιρείες χρησιμοποιούν όλα τα μέσα για να μας αποδείξουν πόσο κοντά στη δεύτερη κατηγορία κινούνται. Κάνουν έργα για το περιβάλλον. Φαντάσου το περιβάλλον σαν μια ωραία γκόμενα που τραβιέται με κάποιον που την κακοποιεί αλλά πρέπει να κάνει υπομονή και να δείχνει ευτυχισμένη κοντά του γιατί της παρέχει ασφάλεια. Το σώμα της είναι γεμάτο αμυχές και μώλωπες, που ο καλός της φρόντισε να καλύψει, στέλνοντάς την στο κομμωτήριο να της φτιάξουν μούρη και μαλλί, παίρνοντάς της κι ένα ωραίο αέρινο φόρεμα από μετάξι κρεπ ντε Σιν κι εκείνες τις πανάκριβες γόβες που όλες θα ζηλεύαμε γιατί δε φτάνουν τα ρημάδια για να τις αγοράσουμε. Ποιος δε θα τη ζήλευε άμα έβλεπε τέτοια αποκατάσταση; Ποιος δε ζηλεύει βλέποντας την αποκατάσταση των τελμάτων της Ολυμπιάδας, αυτό το τεράστιο περιβαλλοντικό έργο; Ποιος δεν έχει αγωνία να δει να δει το ίδιο και στις Σκουριές; Καλέ κι ευχαριστώ να λέμε. Θα μπορούσαν να αφήσουν αυτά που ευγενικά τα λένε μεταλλευτικά κατάλοιπα, τα οποία με αγενή τρόπο δε θέλεις ν’ ακούσεις πώς τα λένε. Κυρίως δε θέλεις καν να ξέρεις τι είναι αυτά τα κατάλοιπα γιατί θα προτιμούσες αυτά που θα ξεστόμιζα με τον αγενή τρόπο.

Όπως όλοι, φαντάζομαι, γνωρίζουμε, ή είμαστε σε θέση να υποψιαστούμε, όσο πιο σάπια είναι μια εταιρεία, τόσο πιο βρώμικα δουλεύει το μάρκετινγκ και τις δημόσιες σχέσεις της. Κουκουλώνει τη σαπίλα με κρεπ ντε Σιν, πετάει λάσπη σε όσους δε θαμπώνονται από τα μετάξια, μοιράζει σοκολάτες στα παιδιά και μπακλαβάδες στους μεγάλους και ξοδεύει πολλά, πάρα πολλά, σε δράσεις που αποδεικνύουν πόσο αγαπάει και νοιάζεται την τοπική κοινωνία. Με αυτό το κόλπο που το λένε κοινωνική ευθύνη και θα το συναντήσεις σε τράπεζες, μεγάλες κατασκευαστικές, εκκλησίες και παρόμοια ευαγή ιδρύματα.

Πρόσφατη ανάλογη δράση, η χορηγία του τάφου της Αμφίπολης. Είδαν απόειδαν οι έρμοι δημοσιοσχεσίτες εκεί στην εταιρεία που ρημάζει τα βουνά των παππούδων μου, δεν τους κάθονταν οι χορηγίες. Ποιοι αθλητές θα έβγαιναν φορώντας χρυσές φανέλες με τη φίρμα των μεταλλείων πάνω τους και δε θα μάζευαν ζαρζαβατικά για όλο το χρόνο; Ποιοι καλλιτέχνες θα δέχονταν να συνδέσουν το όνομά τους με τέτοιες δράσεις; (Αντιθέτως, συμμετέχουν και σε συναυλίες για να τις αποτρέψουν). Ενώ ένας δήμος σ’ αυτήν την ξεπεσμένη χώρα, θα πει κι ευχαριστώ. Κι ένας τάφος μια χαρά τη δέχεται τη χορηγία. Τάφος είναι. Ποιος θα τον κατηγορήσει;

Από την άλλη, δεν υπάρχει τίποτα που να ταιριάζει περισσότερο σε μια εταιρεία εξόρυξης χρυσού. Χορηγός σε τάφους. Σκεφτείτε το ξανά, φίλοι Χαλκιδικιώτες. Σκεφτείτε πως κι εσείς αξίζετε μια χρυσή ταφόπλακα. Δεν είναι πολυτέλεια, είναι τρόπος ζωής. Διεκδικείστε την, λοιπόν. Κι ανοίξτε το δρόμο για τις χρυσές χορηγίες.
- See more at: http://www.toportal.gr/?i=toportal.el.koinwnia&id=5640#sthash.9nCoZqWv.dpuf

Προσφάτως ξεκίνησα μια συνεργασία στη μαγευτική Ελευσίνα. Το λέω και το εννοώ. Αυτή η πόλη είναι πραγματικά μαγευτική. Βέβαια, την πρώτη φορά που πήγα, είχα στο μυαλό μου παρακμή, καμίνια, εργοστάσια, λιμάνια, μπόχα, μιζέρια. Κάπου προς τον Ασπρόπυργο, μέσα στο λεωφορείο, άρχισα να αγχώνομαι. Σκεφτόμουν να κατέβω, να γυρίσω πίσω και να βρω μια δικαιολογία που να μη χρειαστεί να πατήσω ποτέ. Δεν τα πάω καλά με τις δικαιολογίες, οπότε συνέχισα την εφιαλτική μου πορεία.

Το λεωφορείο πήγαινε σφαιράτο κι έτσι έφτασα πολύ νωρίτερα από την ώρα του ραντεβού. Καταστροφή. Τι θα έκανα τόσην ώρα σε κείνο το μέρος; Θα περιπλανιόμουν. Περιπλανήθηκα μέσα σε κάτι δρομάκια με συμπαθητικά σπιτάκια. Μου θύμισαν άλλες εποχές, αλλά δεν ένιωσα άσχημα. Και κάποια στιγμή, στο τέρμα του δρόμου που περπατούσα, είδα κάτι όμορφο. Πλησιάζοντας είδα πως ήταν ο αρχαιολογικός χώρος. Δεν ξέρω γιατί, αλλά ένιωσα άλλος άνθρωπος. Με ένα μαγικό τρόπο εξαφανίστηκαν όλες μου οι προκαταλήψεις.

Φορτωμένη μ’ αυτήν την ενέργεια, κατέληξα να πηγαίνω ευδιάθετη στο ραντεβού και με την επιθυμία να ξεκινήσει η συνεργασία που θα με αναγκάζει κάθε τόσο να βρίσκομαι σ’ αυτό το υπέροχο μέρος. Εκεί διαπίστωσα ότι οι άνθρωποι με τους οποίους θα συνεργαζόμουν, επέλεξαν αυτό το μέρος ως τόπο διαμονής για το λόγο που με έκανε να νιώσω έτσι.

Καμιά φορά, είμαι τελείως αφελής. Απορούσα λοιπόν, πώς δέχτηκαν οι κάτοικοι αυτού του τόπου να μαζευτεί όλη αυτή η καταστροφή στον τόπο τους. Για ένα μεροκάματο; Τόση φτώχεια υπήρχε; Δεν μπορούσε η γη και η θάλασσα να τους το δώσει; Δεν ήταν για το μεροκάματο. Κάποιοι δεν το χρειάστηκαν ποτέ. Πουλάς ακριβά τη γη σου στην εταιρεία που έρχεται να σου την καταστρέψει με πρόσχημα τις χάντρες που θα μοιράσει στους ιθαγενείς και έχεις εξασφαλίσει σταθερό μεροκάματο και στα δισέγγονά σου. Και πούλα ο ένας, πούλα ο άλλος, πάνε τα ιερά και τα όσια του τόπου.

Αυτομάτως πήγε το μυαλό μου στις εταιρείες που ασχολούνται με την εξόρυξη χρυσού. Θυμήθηκα τη διαδικασία εξαγοράς στη Θράκη. Πετάνε μια γκουρμεδιά στα ΜΜΕ, μερικά ξεροκόμματα στους άνεργους της περιοχής (τίγκα στους παλιννοστούντες οι Σάπες που προσπαθούσαν να στήσουν τις καινούργιες τους ζωές) και πάντα από κοντά τους δήμους και τους τοπικούς φορείς, να τρυπώσουν όπου μπορούν. Θυμήθηκα τη Χαλκιδική, τα χωριά του Αριστοτέλη (και της γιαγιάς μου) που τα χώρισαν στα δύο. Σ’ αυτούς που σκέφτονται το μέλλον των παιδιών τους (μόνο των δικών τους) και θέλουν να τους αφήσουν κάτι να κινούνται σ’ αυτούς τους δύσκολους καιρούς και σ’ αυτούς που σκέφτονται το μέλλον των παιδιών τους (και του γείτονα και του κοντοχωριανού και του αγνώστου) και θέλουν να τους δώσουν τη δυνατότητα να ζήσουν σε κόσμο φτιαγμένο για ανθρώπους κι όχι για μηχανές.

Οι εταιρείες χρησιμοποιούν όλα τα μέσα για να μας αποδείξουν πόσο κοντά στη δεύτερη κατηγορία κινούνται. Κάνουν έργα για το περιβάλλον. Φαντάσου το περιβάλλον σαν μια ωραία γκόμενα που τραβιέται με κάποιον που την κακοποιεί αλλά πρέπει να κάνει υπομονή και να δείχνει ευτυχισμένη κοντά του γιατί της παρέχει ασφάλεια. Το σώμα της είναι γεμάτο αμυχές και μώλωπες, που ο καλός της φρόντισε να καλύψει, στέλνοντάς την στο κομμωτήριο να της φτιάξουν μούρη και μαλλί, παίρνοντάς της κι ένα ωραίο αέρινο φόρεμα από μετάξι κρεπ ντε Σιν κι εκείνες τις πανάκριβες γόβες που όλες θα ζηλεύαμε γιατί δε φτάνουν τα ρημάδια για να τις αγοράσουμε. Ποιος δε θα τη ζήλευε άμα έβλεπε τέτοια αποκατάσταση; Ποιος δε ζηλεύει βλέποντας την αποκατάσταση των τελμάτων της Ολυμπιάδας, αυτό το τεράστιο περιβαλλοντικό έργο; Ποιος δεν έχει αγωνία να δει να δει το ίδιο και στις Σκουριές; Καλέ κι ευχαριστώ να λέμε. Θα μπορούσαν να αφήσουν αυτά που ευγενικά τα λένε μεταλλευτικά κατάλοιπα, τα οποία με αγενή τρόπο δε θέλεις ν’ ακούσεις πώς τα λένε. Κυρίως δε θέλεις καν να ξέρεις τι είναι αυτά τα κατάλοιπα γιατί θα προτιμούσες αυτά που θα ξεστόμιζα με τον αγενή τρόπο.

Όπως όλοι, φαντάζομαι, γνωρίζουμε, ή είμαστε σε θέση να υποψιαστούμε, όσο πιο σάπια είναι μια εταιρεία, τόσο πιο βρώμικα δουλεύει το μάρκετινγκ και τις δημόσιες σχέσεις της. Κουκουλώνει τη σαπίλα με κρεπ ντε Σιν, πετάει λάσπη σε όσους δε θαμπώνονται από τα μετάξια, μοιράζει σοκολάτες στα παιδιά και μπακλαβάδες στους μεγάλους και ξοδεύει πολλά, πάρα πολλά, σε δράσεις που αποδεικνύουν πόσο αγαπάει και νοιάζεται την τοπική κοινωνία. Με αυτό το κόλπο που το λένε κοινωνική ευθύνη και θα το συναντήσεις σε τράπεζες, μεγάλες κατασκευαστικές, εκκλησίες και παρόμοια ευαγή ιδρύματα.

Πρόσφατη ανάλογη δράση, η χορηγία του τάφου της Αμφίπολης. Είδαν απόειδαν οι έρμοι δημοσιοσχεσίτες εκεί στην εταιρεία που ρημάζει τα βουνά των παππούδων μου, δεν τους κάθονταν οι χορηγίες. Ποιοι αθλητές θα έβγαιναν φορώντας χρυσές φανέλες με τη φίρμα των μεταλλείων πάνω τους και δε θα μάζευαν ζαρζαβατικά για όλο το χρόνο; Ποιοι καλλιτέχνες θα δέχονταν να συνδέσουν το όνομά τους με τέτοιες δράσεις; (Αντιθέτως, συμμετέχουν και σε συναυλίες για να τις αποτρέψουν). Ενώ ένας δήμος σ’ αυτήν την ξεπεσμένη χώρα, θα πει κι ευχαριστώ. Κι ένας τάφος μια χαρά τη δέχεται τη χορηγία. Τάφος είναι. Ποιος θα τον κατηγορήσει;

Από την άλλη, δεν υπάρχει τίποτα που να ταιριάζει περισσότερο σε μια εταιρεία εξόρυξης χρυσού. Χορηγός σε τάφους. Σκεφτείτε το ξανά, φίλοι Χαλκιδικιώτες. Σκεφτείτε πως κι εσείς αξίζετε μια χρυσή ταφόπλακα. Δεν είναι πολυτέλεια, είναι τρόπος ζωής. Διεκδικείστε την, λοιπόν. Κι ανοίξτε το δρόμο για τις χρυσές χορηγίες.
- See more at: http://www.toportal.gr/?i=toportal.el.koinwnia&id=5640#sthash.9nCoZqWv.dpuf

 

Κείμενο της φίλης Νάντιας Κατσαρού

Προσφάτως ξεκίνησα μια συνεργασία στη μαγευτική Ελευσίνα. Το λέω και το εννοώ. Αυτή η πόλη είναι πραγματικά μαγευτική. Βέβαια, την πρώτη φορά που πήγα, είχα στο μυαλό μου παρακμή, καμίνια, εργοστάσια, λιμάνια, μπόχα, μιζέρια. Κάπου προς τον Ασπρόπυργο, μέσα στο λεωφορείο, άρχισα να αγχώνομαι. Σκεφτόμουν να κατέβω, να γυρίσω πίσω και να βρω μια δικαιολογία που να μη χρειαστεί να πατήσω ποτέ. Δεν τα πάω καλά με τις δικαιολογίες, οπότε συνέχισα την εφιαλτική μου πορεία.

Το λεωφορείο πήγαινε σφαιράτο κι έτσι έφτασα πολύ νωρίτερα από την ώρα του ραντεβού. Καταστροφή. Τι θα έκανα τόσην ώρα σε κείνο το μέρος; Θα περιπλανιόμουν. Περιπλανήθηκα μέσα σε κάτι δρομάκια με συμπαθητικά σπιτάκια. Μου θύμισαν άλλες εποχές, αλλά δεν ένιωσα άσχημα. Και κάποια στιγμή, στο τέρμα του δρόμου που περπατούσα, είδα κάτι όμορφο. Πλησιάζοντας είδα πως ήταν ο αρχαιολογικός χώρος. Δεν ξέρω γιατί, αλλά ένιωσα άλλος άνθρωπος. Με ένα μαγικό τρόπο εξαφανίστηκαν όλες μου οι προκαταλήψεις.

Φορτωμένη μ’ αυτήν την ενέργεια, κατέληξα να πηγαίνω ευδιάθετη στο ραντεβού και με την επιθυμία να ξεκινήσει η συνεργασία που θα με αναγκάζει κάθε τόσο να βρίσκομαι σ’ αυτό το υπέροχο μέρος. Εκεί διαπίστωσα ότι οι άνθρωποι με τους οποίους θα συνεργαζόμουν, επέλεξαν αυτό το μέρος ως τόπο διαμονής για το λόγο που με έκανε να νιώσω έτσι.

Καμιά φορά, είμαι τελείως αφελής. Απορούσα λοιπόν, πώς δέχτηκαν οι κάτοικοι αυτού του τόπου να μαζευτεί όλη αυτή η καταστροφή στον τόπο τους. Για ένα μεροκάματο; Τόση φτώχεια υπήρχε; Δεν μπορούσε η γη και η θάλασσα να τους το δώσει; Δεν ήταν για το μεροκάματο. Κάποιοι δεν το χρειάστηκαν ποτέ. Πουλάς ακριβά τη γη σου στην εταιρεία που έρχεται να σου την καταστρέψει με πρόσχημα τις χάντρες που θα μοιράσει στους ιθαγενείς και έχεις εξασφαλίσει σταθερό μεροκάματο και στα δισέγγονά σου. Και πούλα ο ένας, πούλα ο άλλος, πάνε τα ιερά και τα όσια του τόπου.

Αυτομάτως πήγε το μυαλό μου στις εταιρείες που ασχολούνται με την εξόρυξη χρυσού. Θυμήθηκα τη διαδικασία εξαγοράς στη Θράκη. Πετάνε μια γκουρμεδιά στα ΜΜΕ, μερικά ξεροκόμματα στους άνεργους της περιοχής (τίγκα στους παλιννοστούντες οι Σάπες που προσπαθούσαν να στήσουν τις καινούργιες τους ζωές) και πάντα από κοντά τους δήμους και τους τοπικούς φορείς, να τρυπώσουν όπου μπορούν. Θυμήθηκα τη Χαλκιδική, τα χωριά του Αριστοτέλη (και της γιαγιάς μου) που τα χώρισαν στα δύο. Σ’ αυτούς που σκέφτονται το μέλλον των παιδιών τους (μόνο των δικών τους) και θέλουν να τους αφήσουν κάτι να κινούνται σ’ αυτούς τους δύσκολους καιρούς και σ’ αυτούς που σκέφτονται το μέλλον των παιδιών τους (και του γείτονα και του κοντοχωριανού και του αγνώστου) και θέλουν να τους δώσουν τη δυνατότητα να ζήσουν σε κόσμο φτιαγμένο για ανθρώπους κι όχι για μηχανές.

Οι εταιρείες χρησιμοποιούν όλα τα μέσα για να μας αποδείξουν πόσο κοντά στη δεύτερη κατηγορία κινούνται. Κάνουν έργα για το περιβάλλον. Φαντάσου το περιβάλλον σαν μια ωραία γκόμενα που τραβιέται με κάποιον που την κακοποιεί αλλά πρέπει να κάνει υπομονή και να δείχνει ευτυχισμένη κοντά του γιατί της παρέχει ασφάλεια. Το σώμα της είναι γεμάτο αμυχές και μώλωπες, που ο καλός της φρόντισε να καλύψει, στέλνοντάς την στο κομμωτήριο να της φτιάξουν μούρη και μαλλί, παίρνοντάς της κι ένα ωραίο αέρινο φόρεμα από μετάξι κρεπ ντε Σιν κι εκείνες τις πανάκριβες γόβες που όλες θα ζηλεύαμε γιατί δε φτάνουν τα ρημάδια για να τις αγοράσουμε. Ποιος δε θα τη ζήλευε άμα έβλεπε τέτοια αποκατάσταση; Ποιος δε ζηλεύει βλέποντας την αποκατάσταση των τελμάτων της Ολυμπιάδας, αυτό το τεράστιο περιβαλλοντικό έργο; Ποιος δεν έχει αγωνία να δει να δει το ίδιο και στις Σκουριές; Καλέ κι ευχαριστώ να λέμε. Θα μπορούσαν να αφήσουν αυτά που ευγενικά τα λένε μεταλλευτικά κατάλοιπα, τα οποία με αγενή τρόπο δε θέλεις ν’ ακούσεις πώς τα λένε. Κυρίως δε θέλεις καν να ξέρεις τι είναι αυτά τα κατάλοιπα γιατί θα προτιμούσες αυτά που θα ξεστόμιζα με τον αγενή τρόπο.

Όπως όλοι, φαντάζομαι, γνωρίζουμε, ή είμαστε σε θέση να υποψιαστούμε, όσο πιο σάπια είναι μια εταιρεία, τόσο πιο βρώμικα δουλεύει το μάρκετινγκ και τις δημόσιες σχέσεις της. Κουκουλώνει τη σαπίλα με κρεπ ντε Σιν, πετάει λάσπη σε όσους δε θαμπώνονται από τα μετάξια, μοιράζει σοκολάτες στα παιδιά και μπακλαβάδες στους μεγάλους και ξοδεύει πολλά, πάρα πολλά, σε δράσεις που αποδεικνύουν πόσο αγαπάει και νοιάζεται την τοπική κοινωνία. Με αυτό το κόλπο που το λένε κοινωνική ευθύνη και θα το συναντήσεις σε τράπεζες, μεγάλες κατασκευαστικές, εκκλησίες και παρόμοια ευαγή ιδρύματα.

Πρόσφατη ανάλογη δράση, η χορηγία του τάφου της Αμφίπολης. Είδαν απόειδαν οι έρμοι δημοσιοσχεσίτες εκεί στην εταιρεία που ρημάζει τα βουνά των παππούδων μου, δεν τους κάθονταν οι χορηγίες. Ποιοι αθλητές θα έβγαιναν φορώντας χρυσές φανέλες με τη φίρμα των μεταλλείων πάνω τους και δε θα μάζευαν ζαρζαβατικά για όλο το χρόνο; Ποιοι καλλιτέχνες θα δέχονταν να συνδέσουν το όνομά τους με τέτοιες δράσεις; (Αντιθέτως, συμμετέχουν και σε συναυλίες για να τις αποτρέψουν). Ενώ ένας δήμος σ’ αυτήν την ξεπεσμένη χώρα, θα πει κι ευχαριστώ. Κι ένας τάφος μια χαρά τη δέχεται τη χορηγία. Τάφος είναι. Ποιος θα τον κατηγορήσει;

Από την άλλη, δεν υπάρχει τίποτα που να ταιριάζει περισσότερο σε μια εταιρεία εξόρυξης χρυσού. Χορηγός σε τάφους. Σκεφτείτε το ξανά, φίλοι Χαλκιδικιώτες. Σκεφτείτε πως κι εσείς αξίζετε μια χρυσή ταφόπλακα. Δεν είναι πολυτέλεια, είναι τρόπος ζωής. Διεκδικείστε την, λοιπόν. Κι ανοίξτε το δρόμο για τις χρυσές χορηγίες.

- See more at: http://www.toportal.gr/?i=toportal.el.koinwnia&id=5640#sthash.9nCoZqWv.dpuf