Τι σημαίνει κούρεμα του χρέους, τι σημαίνει ελεγχόμενη χρεοκοπία και καταστροφή μέρους του κεφαλαίου; Πως επηρεάζουν όλα αυτά τη καθημερινότητά μας.

Όσο το σύστημα που τους ανατρέφει δεν αμφισβητείται...

τόσο οι καρχαρίες θα αφιονίζονται στη μυρωδιά αίματος

Η συζήτηση στα πλαίσια της ευρωζώνης και όχι μόνο για ελεγχόμενη χρεοκοπία της Ελλάδας και μάλιστα με κούρεμα στο 50% της αξίας των ομολόγων, δεν είναι ούτε καινούρια ούτε απρόβλεπτη. Ολα τα αστικά επιτελεία, ακόμη και η κυβέρνηση σήμερα υποστηρίζουν ως μονόδρομο αυτή την άποψη, άλλωστε αυτό συζητήθηκε και αποφασίστηκε και στη Σύνοδο Κορυφής της ευρωζώνης αλλά με μικρότερο «κούρεμα» στο 21%.
Τα ίδια επιτελεία έκαναν σφοδρότατη επίθεση στο ΚΚΕ που από την πρώτη στιγμή που ξεκίνησε η διαδικασία της αναδιάρθρωσης του κρατικού χρέους είπε ότι πρόκειται για χρεοκοπία αλλά την θέλουν ελεγχόμενη για να προστατέψουν όσο γίνεται το κεφάλαιο από την αναπόφευκτη καταστροφή του, υποτίμηση, απαξίωση, όπως και να χαρακτηριστεί το ίδιο είναι.
Τότε μάλιστα κατηγορούσαν το ΚΚΕ ότι αυτή του η εκτίμηση οδηγεί σε καταστροφή της καπιταλιστικής οικονομίας της χώρας. Δε θα σταθούμε εδώ στο γεγονός ότι μια οικονομία δεν αναπτύσσεται και δεν καταστρέφεται από την προπαγάνδα που δημιουργεί τάχα καλή ή κακή ψυχολογία. Είναι ζήτημα δυνατότητας πραγματοποίησης της διευρυμένης αναπαραγωγής του κεφαλαίου, δηλαδή ζήτημα δυνατότητας ή αδυναμίας για αγορά και πώληση των παραγόμενων εμπορευμάτων και υπηρεσιών σε μια καπιταλιστική κοινωνία.

Το ΚΚΕ δεν έκανε καμιά «προφητική» πρόβλεψη. Σε αντίθεση με τα αστικά και οπορτουνιστικά επιτελεία που μιλούσαν για χρηματοπιστωτική κρίση ή κρίση χρέους, μίλησε καθαρά για οικονομική κρίση υπερσυσσώρευσης του καπιταλισμού, για αδυναμία επομένως παραπέρα επενδύσεων, για μείωση της παραγωγής και για αναπόφευκτη καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων αντικειμενικά ως διέξοδος στα πλαίσια του καπιταλισμού, άρα σε όφελος του κεφαλαίου.
Είναι νομοτέλεια στον καπιταλισμό. Δεν μπορεί να αποφύγει τις οικονομικές κρίσεις. Αλλωστε η απότομη αύξηση της ανεργίας, τα μέτρα μείωσης μισθών, συντάξεων, όλες οι λεγόμενες αναδιαρθρώσεις είναι καταστροφή εργατικής δύναμης.
Η μείωση της παραγωγής, το κλείσιμο επιχειρήσεων είναι καταστροφή κεφαλαίου. Αλλά δε φτάνει. Η κρίση είναι βαθιά και με δεδομένη την ύπαρξη μεγάλου κρατικού χρέους δυσκολεύει στο έπακρο το ξεκίνημα μιας ανάκαμψης, αφού πρωταρχικό ζήτημα είναι να δοθεί κρατικό χρήμα στα μονοπώλια για να κάνουν επενδύσεις. Χωρίς κρατικό χρήμα καμιά καπιταλιστική επένδυση δε γίνεται. Γι' αυτό «καίγονται» για το χρέος. Που επίσης είναι σύμπτωμα της κρίσης αφού οφείλεται στο κρατικό χρήμα που δόθηκε σε προηγούμενες περιόδους στα μονοπώλια.

Τώρα όλοι συμφωνούν με το «κούρεμα» και μιλούν για χρεοκοπία. Ελεγχόμενη αλλά αυτό δεν έχει και μεγάλη διαφορά από την ανεξέλεγκτη, ως προς την αναπόφευκτη καταστροφή , απαξίωση, κεφαλαίου. Οταν ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών μιλώντας για το χαράτσι στα ακίνητα το δικαιολόγησε και ως μέτρο για να επανέλθει η αξία των ακινήτων στο επίπεδο του 2009, ομολόγησε ότι ήδη έχει υποτιμηθεί κεφάλαιο. Οταν η βιομηχανική παραγωγή έχει τώρα πτώση 11% σε σχέση με το 2009, αυτό σημαίνει καταστροφή κεφαλαίου. Αλλά η καταστροφή του κεφαλαίου συνεχίζεται μέχρι να αποκατασταθούν οι αναλογίες στους κλάδους παραγωγής. Το ίδιο ισχύει και με τα ομόλογα των τραπεζών που αντιστοιχούν στο κρατικό χρέος και που αποτελούν κεφάλαιο για τις τράπεζες. Οταν στην αγορά πουλιούνται κάτω από την ονομαστική τους αξία, σημαίνει καταστροφή μέρους του κεφαλαίου. Η λεγόμενη ελεγχόμενη χρεοκοπία, δηλαδή το κούρεμα των κρατικών ομολόγων, με δεδομένο ότι τα ομόλογα τα έχουν διάφορες τράπεζες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, θέτει σε κίνδυνο καταστροφής τις τράπεζες που τα διαχειρίζονται. Αν αφήσουν εντελώς ανεξέλεγκτη τη χρεοκοπία, τότε θα τα χάσουν όλα. Γι' αυτό γίνεται συζήτηση εδώ και πάνω από ένα χρόνο για το συγκεκριμένο ζήτημα στα πλαίσια της ευρωζώνης, ενώ παρεμβαίνουν και οι ΗΠΑ. Εδώ εκφράζονται αντιθέσεις για το ποιου κράτους οι τράπεζες θα χάσουν λιγότερα, και μεταξύ ΕΕ-ΗΠΑ, κυρίως λόγω ανταγωνισμού ευρώ-δολαρίου, αλλά και γενικότερων ανταγωνισμών στη διεθνή αγορά. Δεν είναι τυχαίο ότι συζητούν για «κούρεμα» μεν αλλά και για σταθερότητα του ευρώ.

Το μεγαλύτερο μέρος, βεβαίως, της χασούρας του κεφαλαίου φροντίζουν οι κυβερνήσεις να αντισταθμίζεται με την πολιτική που εφαρμόζουν, πολιτική ενίσχυσης του κεφαλαίου συνολικά (π.χ. ενισχύουν τις τράπεζες, αντισταθμίζουν μέρος της χασούρας κερδών λόγω κρίσης καταστρέφοντας εργατική δύναμη, με την ανεργία, τη δραστική μείωση μισθών-συντάξεων, την πληρωμή των εργοδοτικών εισφορών, την εμπορευματοποίηση Υγείας, Παιδείας, Πρόνοιας κλπ.), με τις αποκρατικοποιήσεις επιχειρήσεων και γης κρατικής ιδιοκτησίας, για να βρουν τζάμπα επενδυτική διέξοδο τα αδιάθετα υπερσυσσωρευμένα κεφάλαια. Αυτό υπηρετούν και τα νέα μέτρα-φωτιά που ανακοινώθηκαν χθες. Ο λαός να μην υποκύψει. Εχει τη δύναμη να βάλει φραγμό στα μέτρα, να τα εμποδίσει στην πράξη, να επιβάλει να πληρώσουν η πλουτοκρατία και τα κόμματά της, παλεύοντας για την ανακούφισή του, στη ρότα του αγώνα για λαϊκή εξουσία και οικονομία, με αποδέσμευση από την ΕΕ.

Το τσουνάμι αντιλαϊκών μέτρων θα συνεχίζει να παρασέρνει χιλιάδες θύματα όσο λαός δεν στήνει τείχος αντίστασης κι απλά αναμένει το μοιραίο...

Ερχεται και επόμενο κύμα μέσα στο 2011
Ολοένα και πιο βαθιά στη χρεοκοπία βυθίζονται τα λαϊκά νοικοκυριά για να σωθεί το κεφάλαιο

Ενα νέο πακέτο άμεσων μέτρων, που βυθίζουν πιο βαθιά στη χρεοκοπία χιλιάδες λαϊκά νοικοκυριά για να σωθεί το κεφάλαιο, ανακοίνωσε χτες η κυβέρνηση, μετά τη συνεδρίαση της κυβερνητικής επιτροπής. Πρόκειται για την πρώτη μόνο δόση των μέτρων που αφορούν στο 2011, αφού τις επόμενες βδομάδες, σύμφωνα με πληροφορίες, θα ανακοινωθούν και νέα μέτρα, με ορίζοντα εφαρμογής το τέλος του χρόνου.

Τα μέτρα που υπολείπονται για να καλυφθούν οι αντιλαϊκοί στόχοι για το τρέχον έτος, θα αποφασιστούν στις συναντήσεις που θα έχει τις επόμενες μέρες η κυβέρνηση με την τρόικα. Οπως είπε χαρακτηριστικά ο Ηλ. Μόσιαλος, «οι συζητήσεις με την τρόικα θα ολοκληρωθούν, μετά την άφιξη των επικεφαλής της στην Αθήνα στην αρχή της επόμενης βδομάδας». Σύμφωνα με πληροφορίες, ο υπουργός Οικονομικών Ευαγ. Βενιζέλος στη διάρκεια της συνεδρίασης ενημέρωσε τους υπουργούς ότι «υπάρχει ένα ποσό κοντά στο 500 εκατομμύρια ευρώ», το οποίο όπως σημείωσε δεν έχει καθοριστεί στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα για το πώς θα καλυφθεί!

Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν
Τα μέτρα στα οποία κατέληξε χτες η κυβέρνηση προβλέπουν:


1) Το αφορολόγητο όριο μειώνεται στα 5.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι ενώ για το 2010 όσοι είχαν εισόδημα μέχρι 12.000 ευρώ δεν πλήρωναν φόρο εισοδήματος, για τα φετινά εισοδήματα θα κληθούν να πληρώσουν φόρο ακόμα και εκείνοι που έχουν μισθό της τάξης των 357 ευρώ! Ακόμα και αν υπολογίσουμε ότι ο συντελεστής φορολόγησης θα παραμείνει στο 10%, τότε η επιβάρυνση για κάθε μισθωτό και συνταξιούχο θα είναι 700 ευρώ! Η πρόσθετη επιβάρυνση στην άμεση φορολογία δεν σταματάει εδώ. Με βάση τις ρυθμίσεις που έχουν ψηφιστεί στο μεσοπρόθεσμο και ανάλογα με το εισόδημα, θα υπάρξει και επιβάρυνση της τάξης των 340 ευρώ, από την αλλαγή του υπολογισμού του αφορολόγητου για τα παιδιά.


2) Εισάγεται από τον επόμενο μήνα το λεγόμενο νέο μισθολόγιο - βαθμολόγιο. Με τη ρύθμιση αυτή, η κυβέρνηση σχεδιάζει στην κυριολεξία να ισοπεδώσει τις αποδοχές σε ολόκληρο το Δημόσιο. Το μισθολόγιο, σύμφωνα με κυβερνητικά στελέχη, θα αφορά και τους εργαζόμενους στις πρώην ΔΕΚΟ, αλλά και εκείνους που απασχολούνται στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Το νέο μισθολόγιο θα επιφέρει την πρωτοφανή μείωση στις αποδοχές των εργαζομένων σε ποσοστά που θα φτάνουν και το 50%. Οπως διευκρίνισε πριν από λίγες μέρες ο υπουργός Οικονομικών, το νέο μισθολόγιο δεν θα προβλέπει προσωπικές διαφορές, με αποτέλεσμα δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι που, βάσει κυβερνητικών αποφάσεων δικαιούνταν κάποια συγκεκριμένα επιδόματα, να δουν τις αποδοχές τους να καταρρέουν σε τέτοια επίπεδα που θα ανατραπούν ολοκληρωτικά οι οικογενειακοί τους προϋπολογισμοί.


3) Πέφτει τσεκούρι σε όλες τις συντάξεις πάνω από τα 1.200 ευρώ. Σύμφωνα με την κυβερνητική ανακοίνωση, οι συντάξεις αυτές θα μειωθούν κατά 20%! Η μείωση αυτή έρχεται σε συνέχεια των οριζόντιων μειώσεων που είχαν υποστεί οι συνταξιούχοι το 2010, αλλά και στις επιβαρύνσεις λόγω ΛΑΦΚΑ και αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών.


4) Η κυβέρνηση τιμωρεί όσους συνταξιούχους είναι κάτω των 55 χρόνων. Οπως ανακοινώθηκε, θα περικοπεί κατά 40% το ποσό της σύνταξης που είναι πάνω από τα 1.000 ευρώ. Η πρόκληση είναι ότι ενώ είναι απόλυτα βέβαιο ότι μέσα στους επόμενους μήνες θα εκδηλωθεί και νέα επίθεση στις συντάξεις, στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι η μείωση αυτή θα είναι ωσότου αυτοί φτάσουν στην ηλικία των 55 ετών.


5) Νομιμοποιείται η πρόταση της ΝΔ για την εργασιακή εφεδρεία. Αμεσος στόχος της κυβέρνησης είναι να απαλλαγεί μέσα στο 2011 από 30.000 εργαζόμενους στο Δημόσιο και στον ευρύτερο Δημόσιο τομέα. Το 20 - 25% από αυτούς, αναμένεται να απολυθούν υπό προϋποθέσεις. Το μέτρο αφορά τους πάντες, τους εργαζόμενους στο στενό Δημόσιο και τα υπουργεία, τους διάφορους Οργανισμούς, τις πρώην ΔΕΚΟ και σαφώς τους απασχολούμενους στους ΟΤΑ. Σύμφωνα με τα όσα είναι γνωστά μέχρι σήμερα, η εφεδρεία θα είναι διάρκειας ενός χρόνου, κατά την οποία όσοι ενταχθούν σε αυτή θα παίρνουν το 50 - 60% του βασικού τους μισθού, που στις περισσότερες περιπτώσεις είναι δεν είναι 1.000 ευρώ.


6) Προώθηση των διαρθρωτικών αλλαγών. Η κυβέρνηση θέτει ως στόχο την επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων, το άνοιγμα των λεγόμενων κλειστών επαγγελμάτων, το κλείσιμο δεκάδων οργανισμών του Δημοσίου, αλλά και τις παραπέρα παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας. Εδώ υπόψη τους έχουν την λήψη μέτρων για την μαζική εξάπλωση των επιχειρησιακών συμβάσεων, με στόχο την ακόμα μεγαλύτερη μείωση του μεροκάματου, ώστε να γίνει πιο κερδοφόρα η δραστηριότητα των επιχειρηματιών.


7) Προώθηση του περιβόητου εθνικού φορολογικού συστήματος, που θα ψηφιστεί μέχρι το τέλος του Οκτώβρη και με το οποίο η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να αυξήσει ακόμα περισσότερο τα φορολογικά έσοδα και άρα την φορολογική επιβάρυνση των λαϊκών στρωμάτων.

Το επόμενο πακέτο για το 2012
Ολα τα παραπάνω αποτελούν μέτρα που αφορούν μόνο τους τρεις μήνες που απομένουν μέχρι τα τέλη του 2011. Ωστόσο, από τώρα είναι σαφές ότι με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο και τον κρατικό προϋπολογισμό για το 2012, ετοιμάζουν:

Διατήρηση του τέλους για τα ακίνητα μέχρι και το 2014 και μάλιστα με βάση νέες αυξημένες αντικειμενικές αξίες.
Εξίσωση των ειδικών φόρων κατανάλωσης ανάμεσα στο πετρέλαιο θέρμανσης των νοικοκυριών με το κίνησης. Πληροφορίες ήθελαν χτες την κυβέρνηση να προσανατολίζεται στην εφαρμογή του μέτρου ακόμα και μέσα στο 2011.
Συρρίκνωση ή κατάργηση στις ήδη πετσοκομμένες «φοροελαφρύνσεις» των λαϊκών νοικοκυριών, όπως δαπάνες για νοίκια, φροντιστήρια παιδιών, στεγαστικά δάνεια κ.ά.
Νέας κοπής αντικειμενικά κριτήρια, σε βάρος των αυτοαπασχολούμενων.
Αύξηση των αντικειμενικών αξιών στα ακίνητα, προκειμένου να ανεβάσουν προς τα πάνω το χαράτσι που εισπράττουν μέσα από τους λογαριασμούς της ΔΕΗ κ.ά.
Μείωση των συντάξεων και του ΟΓΑ από την 1η Γενάρη του 2012.
Παραπέρα καρατόμηση και όλων των επικουρικών συντάξεων για όλα τα ασφαλιστικά ταμεία, επίσης και των αναπηρικών συντάξεων.
Δραστικές περικοπές στο εφάπαξ των δημοσίων υπαλλήλων με μείωση κατά 20% - 30% ανάλογα με το ύψος του. Το μέτρο προανήγγειλε χτες ο υπουργός Εργασίας Γ. Κουτρουμάνης μιλώντας στο «Mέγκα».
Πετσόκομμα της λίστας των Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων.
.

Αιολικά Πάρκα:Μοχλός για την ιδιωτικοποίηση του ενεργειακού τομέα

Η ΜΑΦΙΑ ΤΩΝ Α.Π.Ε. ΕΡΧΕΤΑΙ ...

ΜΕ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΜΑΝΔΥΑ

Κατά τη διάρκεια ημερίδας που διοργάνωσε στην Κάρυστο η ΝΕ Εύβοιας, το ΚΚΕ κατέθεσε την επιστημονικά τεκμηριωμένη πρότασή του για την Αιολική Ενέργεια και τα Αιολικά Πάρκα. Τις Θέσεις του ΚΚΕ ανέπτυξε ο Μάκης Παπαδόπουλος, μέλος του Τμήματος Οικονομίας της ΚΕ. Βασικά αποσπάσματα της ομιλίας του παραθέτουμε στο σημερινό μας αφιέρωμα:

Το τελευταίο χρονικό διάστημα, καθώς τα αιολικά πάρκα εμφανίζουν μια επιταχυνόμενη ανάπτυξη, συναντάμε ως Κόμμα μια όλο και πιο επίμονη ερώτηση: «Είστε υπέρ ή κατά της χρήσης της αιολικής ενέργειας;».
Θα θέλαμε λοιπόν απ' την αρχή να ξεκαθαρίσουμε ότι δε θεωρούμε σωστή αυτή την αφηρημένη διατύπωση που εγκλωβίζει την πολιτική τοποθέτηση σ' ένα γενικόλογο ναι ή ένα γενικόλογο όχι.
Για το ΚΚΕ η αξιοποίηση κάθε πηγής ενέργειας (και πιο σωστά ο βαθμός αξιοποίησης κάθε πηγής ενέργειας) εξετάζεται με σαφή και συγκεκριμένα κριτήρια. Εξετάζουμε, δηλαδή, την ορθότητα κάθε λύσης με γνώμονα το αν ανταποκρίνεται στις διευρυνόμενες λαϊκές ανάγκες. Εξετάζουμε αν η λύση που προτείνεται:
Διασφαλίζει φθηνό ρεύμα και γενικότερα φθηνό ενεργειακό προϊόν για το λαό.
Συμβάλλει στην αξιοποίηση εγχώριων πηγών ενέργειας.
Αναβαθμίζει την ασφάλεια των κατοίκων και των εργαζομένων στον ενεργειακό τομέα, καθώς και την προστασία του περιβάλλοντος.
Εξασφαλίζει ένα αξιόπιστο και ευσταθές σύστημα ηλεκτροπαραγωγής για τη χώρα μας.
Αξιοποιείται για την ανάπτυξη συγκεκριμένων περιοχών και εγχώριων βιομηχανικών κλάδων.
Η απάντηση σ' αυτά τα ερωτήματα δεν μπορεί να δοθεί με μια τεχνοκρατική, δήθεν ουδέτερη επιστημονική προσέγγιση. Πρόκειται, όπως θα δούμε, για ζήτημα βαθύτατα πολιτικό. Αφορά σε τελευταία ανάλυση την πολιτική απάντηση στα ερωτήματα:
α) Ποιος είναι ο ιδιοκτήτης των μέσων παραγωγής, μεταφοράς και διανομής της ενέργειας;
β) Με ποιο βασικό κριτήριο επιλέγεται η τεχνολογία, το μέγεθος, η χωροθέτηση κάθε λύσης, δηλαδή γίνεται με γνώμονα το καπιταλιστικό κέρδος ή την ικανοποίηση των διευρυνόμενων λαϊκών αναγκών;
Η σημερινή κατάσταση
Με βάση λοιπόν αυτό το πλαίσιο, ας δούμε συνοπτικά πώς έχει διαμορφωθεί η σημερινή κατάσταση, ποια είναι τα κύρια δεδομένα:
1. Η χώρα μας είναι σήμερα η τρίτη σε αιολικό δυναμικό στην ΕΕ μετά τη Μ. Βρετανία και την Ιρλανδία, αλλά τα αιολικά πάρκα καλύπτουν ελάχιστο ποσοστό (κοντά στο 2%) της συνολικής ηλεκτροπαραγωγής της χώρας. Την ίδια στιγμή η Ελλάδα βλέπει να επιδεινώνεται το εμπορικό ισοζύγιο απ' τις εισαγωγές καυσίμων (πετρελαίου - φυσικού αερίου). Μόνο το 2000 το εμπορικό έλλειμμα στον τομέα των καυσίμων έφτασε τα 2.747 εκατ. δολάρια.
2. Η ΕΕ προωθεί τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) με διπλό στόχο: Αφ' ενός να περιορίσει την εξάρτησή της από εισαγόμενα ενεργειακά προϊόντα και αφ' ετέρου να επιταχύνει την απελευθέρωση και ιδιωτικοποίηση του ενεργειακού τομέα, μέσα απ' την εξάπλωση των ιδιωτικών αιολικών πάρκων.
Για τους σκοπούς αυτούς, λοιπόν, η Κοινότητα χρηματοδοτεί συγκεκριμένα προγράμματα προώθησης των ΑΠΕ και εξέδωσε πρόταση Οδηγίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ. Τίθεται σαν στόχος η ΕΕ να καλύψει μέχρι το 2010 το 22,1% της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ έναντι μεριδίου 13,9% το 1997. Για την Ελλάδα ο αντίστοιχος στόχος είναι 20,1% έναντι 8,6% το '97 (απ' αυτό το ποσοστό, μόνο το 0,4% κάλυπταν τα αιολικά πάρκα).
3. Η ελληνική κυβέρνηση προωθεί δυναμικά την είσοδο του ιδιωτικού κεφαλαίου στον τομέα των ΑΠΕ χρηματοδοτώντας τις ιδιωτικές επενδύσεις παραγωγής από ΑΠΕ με 40% της συνολικής δαπάνης (αγορά και εγκατάσταση εξοπλισμού κλπ.) και διασφαλίζοντας στη συνέχεια την κερδοφορία τους, π.χ. το κράτος αγοράζει την παραγόμενη ενέργεια απ' τα ιδιωτικά αιολικά πάρκα της Εύβοιας προς 20,7 δρχ./kwh, τη στιγμή που το μέσο κόστος ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ στο διασυνδεδεμένο σύστημα είναι 12,12 δρχ./kwh. Ταυτόχρονα αδρανοποιεί τη Διεύθυνση Εναλλακτικών Μορφών Ενέργειας της ΔΕΗ (ΔΕΜΕ) και ματαιώνει την κατασκευή απ' τη ΔΕΗ έργων ΑΠΕ (π.χ. το υδροηλεκτρικό έργο του Τεμένους στη Β. Ελλάδα).
Πρέπει να σημειώσουμε στο σημείο αυτό ότι η ΝΔ και ο ΣΥΝ στηρίζουν ανοιχτά την κυβερνητική πολιτική παράδοσης των ΑΠΕ στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Πρόσφατα ο κ. Βουλγαράκης ζήτησε ελκυστικότερες τιμές αγοράς της ιδιωτικής παραγωγής απ' το κράτος και ο κ. Παπαδημούλης διαμαρτυρήθηκε για τα μικρά κονδύλια ενίσχυσης που διατίθενται για τους ιδιώτες παραγωγούς.
4. Το αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής είναι ήδη ορατό στην Εύβοια. Ηδη έχουν αδειοδοτηθεί μονάδες συνολικής ισχύος 264 MW (άδεια εγκατάστασης) και λειτουργούν μονάδες συνολικής ισχύος 142,3 MW.
Απ' το σύνολο των αδειοδοτημένων, τη μερίδα του λέοντος έχουν λάβει δύο εταιρίες, ο ΡΟΚΑΣ (άδειες συνολικής ισχύος 117 MW) και η ΤΕΡΝΑ (άδειες 79 MW). Οι μεγαλύτερες μονάδες του ΡΟΚΑ που λειτουργούν, είναι στην περιοχή Μακρυράχι στα Στύρα με ισχύ 24 και 11,5 MW, αλλά και στην Κάρυστο με ισχύ 24 και 12 MW.
Στο σύνολο της Επικράτειας, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) έχει ήδη εισηγηθεί θετικά προς τον υπουργό για αδειοδότηση μονάδων ΑΠΕ συνολικής ισχύος 1.285 MW (απ' τα οποία τα 912 MW θα αφορούν αιολικά πάρκα). Για να γίνουν αντιληπτά τα μεγέθη, αναφέρουμε ότι η συνολική εγκατεστημένη ισχύς της ΔΕΗ δεν ξεπερνά τα 11.000 MW (10.990 MW το 2000).
5. Η κυβερνητική πολιτική για τις ΑΠΕ εντάσσεται στο πλαίσιο της γενικότερης πολιτικής της κυβέρνησης για απελευθέρωση και ιδιωτικοποίηση του τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας. Η νέα ΔΕΗ ΑΕ μετατρέπεται σε μοχλό της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης. Πρόκειται για μια πολιτική που θα έχει αρνητικές επιπτώσεις:
Στη λαϊκή κατανάλωση (τιμή της kwh), αφού η παραγωγή του ηλεκτρικού ρεύματος θα γίνεται με σκοπό το καπιταλιστικό κέρδος των ιδιωτικών ομίλων.
Στους εργαζόμενους στον ενεργειακό τομέα. Η επίθεση στις κατακτήσεις των εργαζομένων της ΔΕΗ είναι τμήμα του συνολικού σχεδίου κατεδάφισης των κατακτήσεων της εργατικής τάξης.
Στον ενεργειακό σχεδιασμό. Αρκεί να σκεφτούμε με τι κριτήριο θα δει ο μεμονωμένος ιδιώτης επενδυτής την κάλυψη των αναγκών των ακριτικών περιοχών, την αξιοποίηση των εγχώριων πηγών, το συνολικό μακροπρόθεσμο σχεδιασμό του ενεργειακού τομέα της χώρας. Αξίζει να αναφέρουμε ότι η ΡΑΕ έχει εισηγηθεί την αδειοδότηση ξένων ομίλων (ιταλική ENEL, αμερικανική CINERGY, γαλλική ATEL κλπ.) για εισαγωγές ρεύματος από μονάδες συνολικής ισχύος 1.100 ΜW.
6. Η συμβολή της αιολικής ενέργειας στην προστασία του περιβάλλοντος δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Αρκεί να σκεφτούμε ότι μια λιγνιτική μονάδα εκπέμπει περίπου 1,23 Kg CO2/kwh, έναντι μηδενικής εκπομπής του αιολικού σταθμού. Ωστόσο, αυτό που θα ήθελα να επισημάνω, είναι ότι ακόμα και σ' αυτήν την πλευρά η όποια ευεργετική επίδραση θυσιάζεται στο βωμό του καπιταλιστικού κέρδους. Ετσι, το Υπουργείο Ανάπτυξης με Νόμο που πέρασε μέσα στο καλοκαίρι, έδωσε ουσιαστικά τη δυνατότητα για εγκατάσταση αιολικών πάρκων μέσα σε δασικές εκτάσεις και ανέδειξε τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας σε ουσιαστικό διαχειριστή των δασικών εκτάσεων. Παρέκαμψε μάλιστα με φωτογραφικό τρόπο την ακύρωση αδειοδότησης σχετικών εγκαταστάσεων που είχε προκληθεί από αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Ορισμένα άλλα περιβαλλοντικά προβλήματα που συχνά αναφέρονται (π.χ. ο θόρυβος από τη λειτουργία των ανεμογεννητριών, οι ηλεκτρομαγνητικές παρεμβολές στις τηλεπικοινωνίες κλπ.) μπορούν να αντιμετωπιστούν με την κατάλληλη επιλογή της θέσης και του μεγέθους της εγκατάστασης. Και εδώ, δηλαδή, το πρόβλημα είναι πολιτικό.
7. Το κόστος ηλεκτροπαραγωγής από αιολικές μονάδες παραμένει σε γενικές γραμμές υψηλότερο απ' το αντίστοιχο των λιγνιτικών μονάδων. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το μέσο κόστος ηλεκτροπαραγωγής λιγνιτικού σταθμού της ΔΕΗ έφτανε τις 12,21 δρχ./kwh (στο διασυνδεδεμένο σύστημα το 1999), ενώ το αντίστοιχο κόστος για αιολικό πάρκο (σε περιοχή με ταχύτητα ανέμου 8m/sec) πλησίαζε τις 15 δρχ./kwh.
Μεγαλύτερη διαφορά κόστους ηλεκτροπαραγωγής κατά μέσο όρο, έχει καταγράψει το αρμόδιο Εργαστήριο Ενεργειακής Οικονομίας του ΕΜΠ. Ωστόσο το κόστος μπορεί να μεταβληθεί σημαντικά με βάση τη χρησιμοποιούμενη τεχνολογία, το αιολικό δυναμικό κλπ.
Η θέση του ΚΚΕ
Μετά απ' όλα αυτά δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς ποια είναι η θέση του ΚΚΕ για το συγκεκριμένο ζήτημα:
α) Αγωνιζόμαστε άμεσα ενάντια στην εγκατάσταση ιδιωτικών αιολικών πάρκων που σχεδιάζονται και λειτουργούν με γνώμονα το καπιταλιστικό κέρδος και όχι τις διευρυνόμενες λαϊκές ανάγκες στον τομέα ενέργειας.
Η θέση μας αυτή δεν προκύπτει από μια άκριτη αποδοχή του δημοσίου τομέα που προϋπήρχε. Αντίθετα, εμείς ασκούσαμε τη μόνη ουσιαστική κριτική για το ρόλο του και τη λειτουργία του αποδεικνύοντας πως και αυτός εξυπηρετούσε το ιδιωτικό κεφάλαιο με πολλούς τρόπους (πολιτική προμηθειών, πολιτική τιμών βιομηχανικού ρεύματος/Πεσινέ, αναθέσεις έργων/ΑΗΣ Φλώρινας κλπ.), όλα αυτά τα χρόνια. Η ΔΕΗ αξιοποιήθηκε σαν μοχλός του κεντρικού ενεργειακού σχεδιασμού του ελληνικού καπιταλισμού για τη γρήγορη επέκταση του δικτύου μεταφοράς και τη διασφάλιση της κάλυψης των αναγκών της παραγωγής με σχετική επάρκεια, σε μια ιστορική περίοδο που το ιδιωτικό κεφάλαιο δεν είχε τις αντίστοιχες δυνατότητες άμεσης παρέμβασης στον τομέα αυτό. Ο ίδιος κρατικός τομέας προώθησε στη συνέχεια και στηρίζει σήμερα την υλοποίηση της αναδιάρθρωσης-ιδιωτικοποίησης του ενεργειακού τομέα.
Ωστόσο τονίζουμε πως σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς, η ιδιωτικοποίηση υπονομεύει ακόμη περισσότερο τη δυνατότητα του εργατικού κινήματος να επιδρά στην πολιτική τιμών, στον ενεργειακό σχεδιασμό, στην προστασία του περιβάλλοντος και της ασφάλειας των κατοίκων. Υπονομεύει τις δυνατότητες που θα έχει μια μελλοντική σοσιαλιστική εξουσία στην Ελλάδα.
β) Για μας η αναγκαία και χρήσιμη για τους εργαζομένους αξιοποίηση της αιολικής ενέργειας, μπορεί να γίνει μέσα από έναν αποκλειστικά κρατικό, ενιαίο, εθνικό φορέα ενέργειας, στο πλαίσιο μιας λαϊκής οικονομίας με κοινωνικοποιημένα τα βασικά μέσα παραγωγής.
Αυτή η λύση προϋποθέτει να πάρει ο λαός την τύχη του στα χέρια του, να εγκαθιδρύσει τη δική του εξουσία και να απαγορεύσει κάθε ιδιωτική δραστηριότητα στον ενεργειακό τομέα.
Ο φορέας που προτείνουμε, θα μπορέσει να εντάξει την αξιοποίηση της αιολικής ενέργειας στο πλαίσιο ενός κεντρικού ενεργειακού σχεδιασμού που θα συνδυάζει αρμονικά:
Τη διασφάλιση φτηνής παροχής ενέργειας για τις λαϊκές ανάγκες, τη μείωση του κόστους παραγωγής ενεργειακού προϊόντος.
Την ασφάλεια εργαζομένων και κατοίκων, την προστασία του περιβάλλοντος.
Τη μείωση του βαθμού εξάρτησης της χώρας από εισαγόμενα καύσιμα.
Την ανάπτυξη συγκεκριμένων περιοχών, εγχώριων βιομηχανικών κλάδων, ερευνητικής δραστηριότητας, με μοχλό τα έργα και τη δραστηριότητα του ενεργειακού τομέα.
Με βάση αυτά τα βασικά κριτήρια, ο κρατικός φορέας θα επιλέξει:
1. Τις κατάλληλες τοποθεσίες για λειτουργία αιολικών πάρκων συνυπολογίζοντας:
α) Το υφιστάμενο αιολικό δυναμικό (ανεμολογικά δεδομένα, ορογραφία, τραχύτητα εδάφους κλπ.) με έμφαση στον προσδιορισμό του αιολικού δυναμικού με την πειραματική μέθοδο που είναι ακριβέστερη.
β) Την προστασία του περιβάλλοντος (π.χ. Δάση και λίμνες), των αρχαιολογικών χώρων και των κατοικημένων περιοχών (π.χ. Οριοθέτηση αποστάσεων), την ασφάλεια των κατοίκων.
2. Τον τύπο της ανεμογεννήτριας και το μέγεθος του αιολικού πάρκου, συνυπολογίζοντας:
α) Το συνολικό κόστος της επένδυσης, το κόστος ηλεκτροπαραγωγής και τη δυνατότητα ετήσιας παραγωγής ενέργειας. Ενδεικτικά αναφέρουμε την ύπαρξη σύγχρονων συστημάτων (π.χ. υβριδιακά συστήματα) που μπορούν να μειώσουν το κόστος ηλεκτροπαραγωγής σ' ένα αυτόνομο δίκτυο (π.χ. νησί του Αιγαίου).
β) Την τεχνική διασφάλιση με χαμηλό κόστος της ευστάθειας του συστήματος, ώστε να μην υπάρχουν ταχείες διακυμάνσεις της τάσης λόγω μεταβολών του ανέμου, αργές μεταβολές της τάσης όταν οι ανεμογεννήτριες τίθενται σε λειτουργία κλπ.
Ο αρμονικός συνδυασμός όλων αυτών των στόχων αναδεικνύει την ανάγκη του εθνικού κεντρικού ενεργειακού σχεδιασμού σε μια οικονομία που θα λειτουργεί με γνώμονα τις λαϊκές ανάγκες και όχι το καπιταλιστικό κέρδος. Αναδεικνύει δηλαδή την ανάγκη να πάρει ο λαός την τύχη του στα χέρια του, ώστε να πάψει η ενέργεια να αποτελεί εμπόρευμα και να μετατραπεί σε κοινωνικό αγαθό.
πηγή: ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Οι κερδοσκόποι θέλουν και το νερό

... ΑΠΟ ΤΗΝ

ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗ ΚΕΡΔΟΦΟΡΙΑ

του Κώστα Πλιάκου*

Στην τελευταία σκηνή ενός βραβευμένου ντοκιμαντέρ του για τη χρηματιστηριακή σπέκουλα στα εμπορεύματα και ειδικότερα στα τρόφιμα, ο Γιώργος Αυγερόπουλος ρωτά έναν Αμερικανό χρηματιστή αν βλεπει στο μέλλον το νερό να γίνεται αντικείμενο διαπραγμάτευσης στα χρηματιστήρια. Η απάντησή του ήταν «ίσως».

Στον χρηματιστικό καπιταλισμό, ότι μπορεί να είναι χρήσιμο για τον άνθρωπο μπορεί να αγοράζεται και να πουλιέται. Ακόμη και όταν πρόκειται για το νερό, ένα αγαθό που η φύση μας το παρέχει απλόχερα και από το οποίο εξαρτάται η ζωή μας.

Το νεοφιλελεύθερο ρεύμα που κυριαρχεί παντού όμως δεν βλέπει στο νερό παρά ένα ακόμη εμπόρευμα που μπορεί να φέρει κέρδη και που η αγοραπωλησία του μπορεί να συμβαδίσει με τους νόμους της αγοράς.

Εδώ και δεκαετίες μεγάλες επιχειρήσεις, συνεπικουρούμενες από το ΔΝΤ την Παγκόσμια Τράπεζα και την Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθούν να βάλουν χέρι στους υδάτινους πόρους και στα δίκτυα ύδρευσης, σε όλο τον κόσμο, όχι όμως χωρίς αντιδράσεις και κυρίως χωρίς η εμπλοκή τους να συνοδεύεται από οφέλη για τους πολίτες.

Το ότι το νερό έχει μπει εδώ και χρόνια στο στόχαστρο των απανταχού κερδοσκόπων είναι γνωστό. Τελευταία μαθαίνουμε όμως ότι μελλοντικά θα είναι και η πιο επικερδής επένδυση και η αγορά του θα ξεπεράσει αυτές της ενέργειας, των μεταλλευμάτων και των βασικών ειδών διατροφής. Λογικό. Αφού είναι ότι πολυτιμότερο μας παρέχει ο πλανήτης. Μόνο που τα γκόλντεν μπόις των επενδυτικών εταιριών που συντάσσουν τέτοιες εκθέσεις, δεν υπολογίζουν τον παράγοντα άνθρωπο.

Σε έκθεσή της που δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα, η Citibank θεωρεί η εμπορία του νερού θα ξεπεράσει σε τζίρο ακόμη και την εμπορία πετρελαίου και προτείνει στους επενδυτές να στραφούν προς τη νέα υπο διαμόρφωση αγορά.

H Citibank, οραματίζεται «στόλους» με δεξαμενόπλοια νερού, εγκαταστάσεις αποθεματοποίησης που θα μοιάζουν με «γίγαντες» μπροστά στις εγκαταστάσεις- «νάνους» που υπάρχουν σήμερα για το φυσικό αέριο, το υγροποιημένο φυσικό αέριο και το πετρέλαιο. O συντάκτης της έκθεσης Βίλεμ Μπούιτερ θεωρεί ότι στο άμεσο μέλλον θα υπάρξει ένα «άνοιγμα» των επενδύσεων στον τομέα νερού, συμπεριλαμβανομένων της παραγωγής φρέσκου, καθαρού νερού από άλλες πηγές (αφαλάτωση, καθαρισμός), καθώς και της αποθήκευσης και μεταφοράς δια ξηράς και θαλάσσης.

Η διαπίστωση, βέβαια, ότι το νερό είναι «περιουσιακό στοιχείο» και «εμπορεύσιμο αγαθό» έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την κοινή πεποίθηση, ότι τουλάχιστον η πρόσβαση σε πόσιμο νερό είναι αναφαίρετο δικαίωμα του ανθρώπου.

Η έκθεση αναφέρεται σε ανταλλακτήρια νερού σε διάφορες χώρες ανά τον κόσμο, όπως στην Αυστραλία, τη Νότιο Αφρική και τη Χιλή όπου οι υδάτινοι πόροι που χρησιμοποιούνται κυρίως για άρδευση διαχειρίζονται με ένα σύστημα ανταλλαγής μεταξύ περιοχών. Αυτό πάντως δεν έχει να κάνει με το πόσιμο νερό και με πώς αυτό φτάνει καθώς και σε ποια τιμή, στον πολίτη.

Οι υπέρμαχοι της ελεύθερης αγοράς διατείνονται ότι η εμπορευματοποίηση του νερού, δικτύων κτλ. λειτουργεί υπέρ όλων. Κι αυτό γιατί γίνεται αποτελεσματικότερη χρήση του, αποφεύγεται η υπεράνληση, και αποφεύγονται οι πόλεμοι.

Και σε αυτή την περίπτωση η νεοφιλελεύθερη άποψη αντιμετωπίζει τον πολίτη και πάλι ως καταναλωτή, για ένα προϊόν όμως που δεν είναι καταναλωτικό. Το ερώτημα είναι αν η αγορά και το κέρδος μπορεί να καθορίσει τι σημαίνει αποτελεσματική χρήση. Και τελικά αν ένα λαός πεθαίνει από τη δίψα μπορεί να υπάρξει συμβόλαιο η πολυεθνική που θα μπορέσει να του στερήσει το νερό.

Τα παραδείγματα ιδιωτικοποίησης του νερού σε διάφορες χώρες του κόσμου απέδειξαν περίτρανα ότι το μοντέλο δεν μπορεί να λειτουργήσει. Τουλάχιστον όχι προς όφελος των πολιτών.

Αντιστροφή της τάσης

Η ιδιωτικοποίηση του νερού είναι ένα θέμα που αγγίζει εν πολλοίς και τη χώρα μας. Εδώ και αρκετούς μήνες συζητείται η πώληση της ΕΥΑΘ με κύριους μνηστήρες τις γαλλικές εταιρίες Suez και Veolia ενώ ενδιαφέρον έχει εκδηλωθεί και από γνωστούς έλληνες επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στις κατασκευές και στην υψηλή τεχνολογία.

Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι η ιδιωτικοποίηση του νερού αποτελεί στρατηγική επιλογή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είναι ευκολότερο να γίνει σε αδύναμες χώρες. Η κρίση χρέους στην Ελλάδα, -παλαιότερα στις Ανατολικές χώρες- αποτελεί την ιδανική ευκαιρία άσκησης πιέσεων πώλησης της κρατικής περιουσίας όπως αποδείχθηκε από τα δύο μνημόνια που υπέγραψε η κυβέρνηση Παπανδρέου.

Το αστείο τη υπόθεσης είναι ότι εδω και χρόνια διακρίνουμε μια αντιστροφή της τάσης για ιδιωτικοποίηση του νερού που έρχεται σε αντίθεση με το νεοφιλελεύθερο δογματισμό των Βρυξελών.
Ας πάρουμε το παράδειγμα της Γαλλίας. Από το 2010 ο δήμος του Παρισιού πήρε πίσω τη διαχείριση του νερού της πόλης από τις Suez και Veolia, με το δήμαρχο Μπερτράν Ντελανοέ να εμφανίζεται έτοιμος να στηρίξει και άλλους δήμους της χώρας να πάρουν πίσω τη διαχείριση των υδάτων τους.

Σε έκθεσή του το Ευρωπαϊκό Επιχειρηματικό Παρατηρητήριο το 2008 επεσήμανε την τάση επιστροφής του νερού στις κρατικές υπηρεσίες διεθνώς αναφέροντας παραδείγματα όπως στην Ουρουγουάη, το Μάλι και στη Δυτική Αφρική. Μεταξύ των μεγάλων πόλεων που έδιωξαν τους ιδιώτες ήταν το Μπουένος Άιρες, το Χάμιλτον στον Καναδά και η Κοτσαμπάμπαμπα στη Βολιβία Περισσότερο από σαράντα δήμοι στη Γαλλία έχουν πάρει πίσω το νερό τους τα τελευταία δέκα χρόνια.

Στη δεκαετία του ’90 όταν το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα δρούσαν σχεδόν ανεξέλεγκτα στη Λατινική Αμερική στην Αφρική και στην Ασία πολλές χώρες ιδιωτικοποίησαν ή αναγκάστηκαν να ιδιωτικοποιήσουν το νερό τους. Οι δύο προαναφερόμενες εταιρίες ήταν από τους πλέον κερδισμένους, κλείνοντας συμφωνίες σε Αργεντινή, Βολιβία, Κολομβία, Νότιο Αφρική αρκετές πρώην ανατολικές χώρες και στις Φιλιππίνες.

Στην Ανατολική Ευρώπη οι δύο εταιρίες πήραν το νερό με τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανοικοδόμησης και Ανάπτυξης ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση ενορχήστρωνε την ιδιωτικοποίηση των υδάτων και άλλων δημόσιων υπηρεσιών μέσα στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ). Για την ιστορία αξίζει να πούμε ότι το Νοέμβριο του 2001 στη σύνοδο του ΠΟΕ στην Ντόχα, ο πρώην ευρωπαίος επίτροπος Πασκάλ Λαμί πρόσθεσε τελευταία στιγμή στο κείμενο των αποφάσεων μια πρόταση που καλούσε για «μείωση ή κατάργηση των φορολογικών ή μη φορολογικών εμποδίων στα προϊόντα που παρέχει η φύση» και σε αυτά συμπεριλαμβάνεται το νερό. Από το 2005 ο Λαμί είναι γενικός διευθυντής του ΠΟΕ...

Παραδείγματα αποτυχίας

Στη δεκαετία του '90 έλαβαν χώρα δεκάδες ιδιωτικοποιήσεις επιχειρήσεων νερού σε όλο τον κόσμο κυρίως σε χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής. Το πείραμα απέτυχε παταγωδώς πλην ελαχίστων εξαιρέσεων και όπου δεν απέτυχε ήταν γιατί το κράτος συνέχιζε να επενδύει στα δίκτυα ύδρευσης και να επιδοτεί το νερό για τους φτωχότερους πολίτες οι οποίοι ήταν αναγκασμένοι να πληρώνουν ακριβότερα για νερό χειρότερης ποιότητας.

Ακόμη και στελέχη της Παγκόσμιας Τράπεζας παραδέχονται σε μελέτες τους στο Review of Industrial Organization ότι κατά τη διαδικασία ιδιωτικοποίησης δεν δόθηκε αρκετή προσοχή στα χαμηλά εισοδήματα τα οποία επιβαρύνθηκαν περισσότερο από τις αυξήσεις των τιμών, ενώ οι μειώσεις στο κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων δεν πέρασαν στον τελικό καταναλωτή.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, στην Αργεντινή για παράδειγμα, ενώ το κόστος μειώθηκε κατά 1,9% λόγω απολύσεων προσωπικού οι τιμές αυξήθηκαν κατά 1,75%. Και πρόκειται για το πλέον ήπιο παράδειγμα.

Στις Φιλιππίνες με την ιδιωτικοποίηση των δικτύων ύδρευσης απολύθηκε το 40% του προσωπικού αλλά το κόστος για τον καταναλωτή αυξήθηκε 125% για τις ανατολικές επαρχίες και 268% για τις δυτικές.

Οι ιδιωτικές εταιρίες δεν δείχνουν ευαισθησία για τα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα κόβοντας το νερό σε όσους δεν πληρώνουν, όπως δείχνει η τελαιτάια μελέτης της Food&water Watch. Το αποτέλεσμα είναι αυτά τα στρώματα να στρέφονται σε εναλλακτικές μη ασφαλείς για την υγεία πηγές ύδρευσης.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα στην Νότιο Αφρική στην περιοχή της Μπομπέλα όπου η εταιρία έκοψε το νερό και ξήλωσε μέχρι και τους αγωγούς που μόλις είχαν εγκατασταθεί μήκους έξι χιλιομέτρων. Ακόμη και όταν ξέσπασε επιδημία χολέρας οι η εταιρία δεν έδειξε καμία ευαισθησία.

Κάτι αντίστοιχο συνέβη στη Μαδαγασκάρη. Η διακοπή υδροδότησης στις φτωχές συνοικίες οδήγησε τον κόσμο σε μη ασφαλείς πηγές νερού. Η κακή ποιότητα του νερού ευθύνεται για το 88% των περιστατικών διάρροιας και 1,5 εκατομμύριο θανάτους το χρόνο.

Οι εταιρίες στην πλειοψηφία τους αρνούνται να προχωρήσουν σε νέες επενδύσεις. Σε έκθεση της το 2003, η Παγκόσμια Τράπεζα αναγνωρίζει ότι οι ιδιωτικοποιήσεις του νερού στη Λατινική Αμερική είχαν σαν αποτέλεσμα τη μείωση των επενδύσεων καθώς οι εταιρίες δεν είχαν άμεσο οικονομικό όφελος.

Στη Γαλλία οι δημοτικές αρχές δεν κατάφεραν να πείσουν τις εταιρίες να επενδύσουν με αποτέλεσμα οι ίδιοι οι δήμοι να φτιάχνουν επιχειρηματικά οχήματα για να επεκτείνουν τα δίκτυα.
Στη Νότια Αφρική εταιρία που πήρε το δίκτυο στην Ακτή των δελφινιών, περιόρισε τις επενδύσεις της κατά 60% σε σχέση με τις αρχικές της υποσχέσεις.

Σε άλλη επαρχία της Νοτίου Αφρικής, στο Νέλσπρουτ, η εταιρία δεν έκανε καμία από τις επενδύσεις που είχε υποσχεθεί. Στη Σενεγάλη μετά την ιδιωτικοποίηση τους νερού επενδύθηκαν 230 εκατομμύρια δολάρια με την ιδιοκτήτρια ιδιωτική εταιρία να επενδύει μόλις το ένα δέκατο από αυτά. Και ο κατάλογος συνεχίζεται.

Το Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΟΗΕ καθώς και η Γερμανική Τράπεζα Ανάπτυξης επισημαίνουν σε σχετικές εκθέσεις τους ότι οι κρατικοί φορείς εξακολουθούν να είναι οι βασικοί χρηματοδότες των συστημάτων ύδρευσης και μετά τις ιδιωτικοποιήσεις.

Σύμφωνα με μελέτη των Ντέιβιντ Μακ Κένζι και Ντιλίπ Μουκχερτζι οι ιδιωτικοποιήσεις στη Λατινική Αμερική είχαν σαν αποτέλεσμα τον περιορισμό του εργατικού δυναμικού στις επιχειρήσεις που ιδιωτικοποιήθηκαν από 30% έως 75%. Στην Αργεντινή για παράδειγμα το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων (για όλες τις επιχειρήσεις όχι μόνο του νερού) που ξεκίνησε με τις ευλογίες του ΔΝΤ είχε σαν αποτέλεσμα 130.000 ανέργους αριθμός που επιβάρυνε κατά 13% τη συνολική αύξηση της ανεργίας στη χώρα.

Η έλλειψη επενδύσεων και οι απολύσεις, με δύο λόγια το κυνήγι του κέρδους από τις επιχειρήσεις είχε αποτέλεσμα πρώτον την διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και δεύτερο χειρότερη ποιότητα νερού. Στην Βολιβία που είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, η ιδιωτικοποίηση του νερού αύξησε τη φτώχεια κατά 2% καθώς οι πολίτες ήταν αναγκασμένοι να ξοδεύουν μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματος τους με τους φτωχότερους να πλήττονται περισσότερο.

Για παράδειγμα:

Στο Γκουαγιακίλ του Εκουαδόρ, οι τιμές αυξήθηκαν κατά 180% μετά την αγορά το νερού από θυγατρική της Bechtel. Κοινωνικές οργανώσεις κατηγόρησαν την εταιρία για κακής ποιότητας νερό που είχε σαν αποτέλεσμα να αυξηθούν τα κρούσματα ηπατίτιδας

Στην Τζακάρτα της Ινδονησίας, μέσα σε δέκα χρόνια από την ιδιωτικοποίηση των δικτύων ύδρευσης οι τιμές αυξήθηκαν κατά 258%. Από το 1998 μέχρι το 2004 οι νέες συνδέσεις αυξήθηκαν κατά 58% για οικογένειες που ανήκουν στα μεσαία στρώματα ενώ η αντίστοιχη αύξηση για τα φτωχά στρώματα ήταν μόλις 24%

Στη Λα Πας και στο Ελ Άλτο της Βολιβίας οι ιδιώτες αρνήθηκαν τη σύνδεση στο δίκτυο σε 80.000 οικογένειες οι οποίες δεν είχαν να πληρώσουν. Χαρακτηριστικά η Food&water Watch αναφέρει ότι το κόστος μιας σύνδεσης για μία φτωχή οικογένεια κόστιζε όσο η οικογενειακή δαπάνη δύο ετών για τρόφιμα...

Στην Αργεντινή όταν η Suez αγόρασε το δίκτυο ύδρευση οι τιμές διπλασιάστηκαν. Η εταιρία αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα μετά από κινητοποιήσεις με τους πολίτες να αρνούνται να πληρώσουν τους λογαριασμούς.

Στην Αυστραλία, στο Σίδνει, το νερό βρέθηκε μολυσμένο με μεγάλες ποσότητες παρασίτων giardia και κρυπτοσποριδίων λίγο μετά την αγορά του δικτύου από τη Suez.

Στη Βρετανία η τιμή του νερού αυξήθηκε κατά 450% τη στιγμή που τα κέρδη του ιδιώτη αυξήθηκαν κατά 692% και οι μισθοί των υψηλόβαθμων στελεχών του κατά 708% . Την ίδια στιγμή η Βρετανική Ιατρική Ένωση επεσήμανε ότι η ιδιωτικοποίηση του νερού είχε σαν αποτέλεσμα την αύξηση των κρουσμάτων δυσεντερίας κατά έξι φορές.

Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή της Βολιβίας. Η Παγκόσμια Τράπεζα αξίωσε την ιδιωτικοποίηση του νερού, απειλώντας ότι θα διακόψει δάνειο 600 εκατομμυρίων δολαρίων στη χώρα (δεν αποκλείεται το σενάριο να το ξαναδούμε σύντομα ...) Η εταιρία Bechtel αγόρασε το δίκτυο, και στην Κοτσαμπάμπα ο λογαριασμό του νερού έφτασε τα 20 δολάρια τη στιγμή που ο μέσος μηνιαίος μισθός ήταν 100 δολάρια. Μεγάλες κινητοποιήσεις ξέσπασαν με αποτέλεσμα πολλούς νεκρούς και ταραχές που επεκτάθηκαν και σε άλλες πόλεις. Τελικά οι πολίτες κέρδισαν τη μάχη αναγκάζοντας την κυβέρνηση να πάρει πίσω το νερό και την Bechtel να φύγει με σκυμμένο το κεφάλι, ζητώντας όμως αποζημίωση 25 εκατομμυρίων δολαρίων.

Δημοσιεύθηκε στον Ελέυθερο Τύπο (21-8-2011)


* Ο Κώστας είναι φίλος από παλιά, και δημοσιογραφεί (εκτός των άλλων δημιουργικών και καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων του) στην εφημερίδα "Ελεύθερος Τύπος"