Η ΜΑΦΙΑ ΤΩΝ Α.Π.Ε. ΕΡΧΕΤΑΙ ...ΜΕ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΜΑΝΔΥΑ
Κατά τη διάρκεια ημερίδας που διοργάνωσε στην Κάρυστο η ΝΕ Εύβοιας, το ΚΚΕ κατέθεσε την επιστημονικά τεκμηριωμένη πρότασή του για την Αιολική Ενέργεια και τα Αιολικά Πάρκα. Τις Θέσεις του ΚΚΕ ανέπτυξε ο Μάκης Παπαδόπουλος, μέλος του Τμήματος Οικονομίας της ΚΕ. Βασικά αποσπάσματα της ομιλίας του παραθέτουμε στο σημερινό μας αφιέρωμα:
Το τελευταίο χρονικό διάστημα, καθώς τα αιολικά πάρκα εμφανίζουν μια επιταχυνόμενη ανάπτυξη, συναντάμε ως Κόμμα μια όλο και πιο επίμονη ερώτηση: «Είστε υπέρ ή κατά της χρήσης της αιολικής ενέργειας;».
Θα θέλαμε λοιπόν απ' την αρχή να ξεκαθαρίσουμε ότι δε θεωρούμε σωστή αυτή την αφηρημένη διατύπωση που εγκλωβίζει την πολιτική τοποθέτηση σ' ένα γενικόλογο ναι ή ένα γενικόλογο όχι.
Για το ΚΚΕ η αξιοποίηση κάθε πηγής ενέργειας (και πιο σωστά ο βαθμός αξιοποίησης κάθε πηγής ενέργειας) εξετάζεται με σαφή και συγκεκριμένα κριτήρια. Εξετάζουμε, δηλαδή, την ορθότητα κάθε λύσης με γνώμονα το αν ανταποκρίνεται στις διευρυνόμενες λαϊκές ανάγκες. Εξετάζουμε αν η λύση που προτείνεται:
Διασφαλίζει φθηνό ρεύμα και γενικότερα φθηνό ενεργειακό προϊόν για το λαό.
Συμβάλλει στην αξιοποίηση εγχώριων πηγών ενέργειας.
Αναβαθμίζει την ασφάλεια των κατοίκων και των εργαζομένων στον ενεργειακό τομέα, καθώς και την προστασία του περιβάλλοντος.
Εξασφαλίζει ένα αξιόπιστο και ευσταθές σύστημα ηλεκτροπαραγωγής για τη χώρα μας.
Αξιοποιείται για την ανάπτυξη συγκεκριμένων περιοχών και εγχώριων βιομηχανικών κλάδων.
Η απάντηση σ' αυτά τα ερωτήματα δεν μπορεί να δοθεί με μια τεχνοκρατική, δήθεν ουδέτερη επιστημονική προσέγγιση. Πρόκειται, όπως θα δούμε, για ζήτημα βαθύτατα πολιτικό. Αφορά σε τελευταία ανάλυση την πολιτική απάντηση στα ερωτήματα:
α) Ποιος είναι ο ιδιοκτήτης των μέσων παραγωγής, μεταφοράς και διανομής της ενέργειας;
β) Με ποιο βασικό κριτήριο επιλέγεται η τεχνολογία, το μέγεθος, η χωροθέτηση κάθε λύσης, δηλαδή γίνεται με γνώμονα το καπιταλιστικό κέρδος ή την ικανοποίηση των διευρυνόμενων λαϊκών αναγκών;
Η σημερινή κατάσταση
Με βάση λοιπόν αυτό το πλαίσιο, ας δούμε συνοπτικά πώς έχει διαμορφωθεί η σημερινή κατάσταση, ποια είναι τα κύρια δεδομένα:
1. Η χώρα μας είναι σήμερα η τρίτη σε αιολικό δυναμικό στην ΕΕ μετά τη Μ. Βρετανία και την Ιρλανδία, αλλά τα αιολικά πάρκα καλύπτουν ελάχιστο ποσοστό (κοντά στο 2%) της συνολικής ηλεκτροπαραγωγής της χώρας. Την ίδια στιγμή η Ελλάδα βλέπει να επιδεινώνεται το εμπορικό ισοζύγιο απ' τις εισαγωγές καυσίμων (πετρελαίου - φυσικού αερίου). Μόνο το 2000 το εμπορικό έλλειμμα στον τομέα των καυσίμων έφτασε τα 2.747 εκατ. δολάρια.
2. Η ΕΕ προωθεί τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) με διπλό στόχο: Αφ' ενός να περιορίσει την εξάρτησή της από εισαγόμενα ενεργειακά προϊόντα και αφ' ετέρου να επιταχύνει την απελευθέρωση και ιδιωτικοποίηση του ενεργειακού τομέα, μέσα απ' την εξάπλωση των ιδιωτικών αιολικών πάρκων.
Για τους σκοπούς αυτούς, λοιπόν, η Κοινότητα χρηματοδοτεί συγκεκριμένα προγράμματα προώθησης των ΑΠΕ και εξέδωσε πρόταση Οδηγίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ. Τίθεται σαν στόχος η ΕΕ να καλύψει μέχρι το 2010 το 22,1% της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ έναντι μεριδίου 13,9% το 1997. Για την Ελλάδα ο αντίστοιχος στόχος είναι 20,1% έναντι 8,6% το '97 (απ' αυτό το ποσοστό, μόνο το 0,4% κάλυπταν τα αιολικά πάρκα).
3. Η ελληνική κυβέρνηση προωθεί δυναμικά την είσοδο του ιδιωτικού κεφαλαίου στον τομέα των ΑΠΕ χρηματοδοτώντας τις ιδιωτικές επενδύσεις παραγωγής από ΑΠΕ με 40% της συνολικής δαπάνης (αγορά και εγκατάσταση εξοπλισμού κλπ.) και διασφαλίζοντας στη συνέχεια την κερδοφορία τους, π.χ. το κράτος αγοράζει την παραγόμενη ενέργεια απ' τα ιδιωτικά αιολικά πάρκα της Εύβοιας προς 20,7 δρχ./kwh, τη στιγμή που το μέσο κόστος ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ στο διασυνδεδεμένο σύστημα είναι 12,12 δρχ./kwh. Ταυτόχρονα αδρανοποιεί τη Διεύθυνση Εναλλακτικών Μορφών Ενέργειας της ΔΕΗ (ΔΕΜΕ) και ματαιώνει την κατασκευή απ' τη ΔΕΗ έργων ΑΠΕ (π.χ. το υδροηλεκτρικό έργο του Τεμένους στη Β. Ελλάδα).
Πρέπει να σημειώσουμε στο σημείο αυτό ότι η ΝΔ και ο ΣΥΝ στηρίζουν ανοιχτά την κυβερνητική πολιτική παράδοσης των ΑΠΕ στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Πρόσφατα ο κ. Βουλγαράκης ζήτησε ελκυστικότερες τιμές αγοράς της ιδιωτικής παραγωγής απ' το κράτος και ο κ. Παπαδημούλης διαμαρτυρήθηκε για τα μικρά κονδύλια ενίσχυσης που διατίθενται για τους ιδιώτες παραγωγούς.
4. Το αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής είναι ήδη ορατό στην Εύβοια. Ηδη έχουν αδειοδοτηθεί μονάδες συνολικής ισχύος 264 MW (άδεια εγκατάστασης) και λειτουργούν μονάδες συνολικής ισχύος 142,3 MW.
Απ' το σύνολο των αδειοδοτημένων, τη μερίδα του λέοντος έχουν λάβει δύο εταιρίες, ο ΡΟΚΑΣ (άδειες συνολικής ισχύος 117 MW) και η ΤΕΡΝΑ (άδειες 79 MW). Οι μεγαλύτερες μονάδες του ΡΟΚΑ που λειτουργούν, είναι στην περιοχή Μακρυράχι στα Στύρα με ισχύ 24 και 11,5 MW, αλλά και στην Κάρυστο με ισχύ 24 και 12 MW.
Στο σύνολο της Επικράτειας, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) έχει ήδη εισηγηθεί θετικά προς τον υπουργό για αδειοδότηση μονάδων ΑΠΕ συνολικής ισχύος 1.285 MW (απ' τα οποία τα 912 MW θα αφορούν αιολικά πάρκα). Για να γίνουν αντιληπτά τα μεγέθη, αναφέρουμε ότι η συνολική εγκατεστημένη ισχύς της ΔΕΗ δεν ξεπερνά τα 11.000 MW (10.990 MW το 2000).
5. Η κυβερνητική πολιτική για τις ΑΠΕ εντάσσεται στο πλαίσιο της γενικότερης πολιτικής της κυβέρνησης για απελευθέρωση και ιδιωτικοποίηση του τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας. Η νέα ΔΕΗ ΑΕ μετατρέπεται σε μοχλό της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης. Πρόκειται για μια πολιτική που θα έχει αρνητικές επιπτώσεις:
Στη λαϊκή κατανάλωση (τιμή της kwh), αφού η παραγωγή του ηλεκτρικού ρεύματος θα γίνεται με σκοπό το καπιταλιστικό κέρδος των ιδιωτικών ομίλων.
Στους εργαζόμενους στον ενεργειακό τομέα. Η επίθεση στις κατακτήσεις των εργαζομένων της ΔΕΗ είναι τμήμα του συνολικού σχεδίου κατεδάφισης των κατακτήσεων της εργατικής τάξης.
Στον ενεργειακό σχεδιασμό. Αρκεί να σκεφτούμε με τι κριτήριο θα δει ο μεμονωμένος ιδιώτης επενδυτής την κάλυψη των αναγκών των ακριτικών περιοχών, την αξιοποίηση των εγχώριων πηγών, το συνολικό μακροπρόθεσμο σχεδιασμό του ενεργειακού τομέα της χώρας. Αξίζει να αναφέρουμε ότι η ΡΑΕ έχει εισηγηθεί την αδειοδότηση ξένων ομίλων (ιταλική ENEL, αμερικανική CINERGY, γαλλική ATEL κλπ.) για εισαγωγές ρεύματος από μονάδες συνολικής ισχύος 1.100 ΜW.
6. Η συμβολή της αιολικής ενέργειας στην προστασία του περιβάλλοντος δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Αρκεί να σκεφτούμε ότι μια λιγνιτική μονάδα εκπέμπει περίπου 1,23 Kg CO2/kwh, έναντι μηδενικής εκπομπής του αιολικού σταθμού. Ωστόσο, αυτό που θα ήθελα να επισημάνω, είναι ότι ακόμα και σ' αυτήν την πλευρά η όποια ευεργετική επίδραση θυσιάζεται στο βωμό του καπιταλιστικού κέρδους. Ετσι, το Υπουργείο Ανάπτυξης με Νόμο που πέρασε μέσα στο καλοκαίρι, έδωσε ουσιαστικά τη δυνατότητα για εγκατάσταση αιολικών πάρκων μέσα σε δασικές εκτάσεις και ανέδειξε τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας σε ουσιαστικό διαχειριστή των δασικών εκτάσεων. Παρέκαμψε μάλιστα με φωτογραφικό τρόπο την ακύρωση αδειοδότησης σχετικών εγκαταστάσεων που είχε προκληθεί από αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Ορισμένα άλλα περιβαλλοντικά προβλήματα που συχνά αναφέρονται (π.χ. ο θόρυβος από τη λειτουργία των ανεμογεννητριών, οι ηλεκτρομαγνητικές παρεμβολές στις τηλεπικοινωνίες κλπ.) μπορούν να αντιμετωπιστούν με την κατάλληλη επιλογή της θέσης και του μεγέθους της εγκατάστασης. Και εδώ, δηλαδή, το πρόβλημα είναι πολιτικό.
7. Το κόστος ηλεκτροπαραγωγής από αιολικές μονάδες παραμένει σε γενικές γραμμές υψηλότερο απ' το αντίστοιχο των λιγνιτικών μονάδων. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το μέσο κόστος ηλεκτροπαραγωγής λιγνιτικού σταθμού της ΔΕΗ έφτανε τις 12,21 δρχ./kwh (στο διασυνδεδεμένο σύστημα το 1999), ενώ το αντίστοιχο κόστος για αιολικό πάρκο (σε περιοχή με ταχύτητα ανέμου 8m/sec) πλησίαζε τις 15 δρχ./kwh.
Μεγαλύτερη διαφορά κόστους ηλεκτροπαραγωγής κατά μέσο όρο, έχει καταγράψει το αρμόδιο Εργαστήριο Ενεργειακής Οικονομίας του ΕΜΠ. Ωστόσο το κόστος μπορεί να μεταβληθεί σημαντικά με βάση τη χρησιμοποιούμενη τεχνολογία, το αιολικό δυναμικό κλπ.
Η θέση του ΚΚΕ
Μετά απ' όλα αυτά δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς ποια είναι η θέση του ΚΚΕ για το συγκεκριμένο ζήτημα:
α) Αγωνιζόμαστε άμεσα ενάντια στην εγκατάσταση ιδιωτικών αιολικών πάρκων που σχεδιάζονται και λειτουργούν με γνώμονα το καπιταλιστικό κέρδος και όχι τις διευρυνόμενες λαϊκές ανάγκες στον τομέα ενέργειας.
Η θέση μας αυτή δεν προκύπτει από μια άκριτη αποδοχή του δημοσίου τομέα που προϋπήρχε. Αντίθετα, εμείς ασκούσαμε τη μόνη ουσιαστική κριτική για το ρόλο του και τη λειτουργία του αποδεικνύοντας πως και αυτός εξυπηρετούσε το ιδιωτικό κεφάλαιο με πολλούς τρόπους (πολιτική προμηθειών, πολιτική τιμών βιομηχανικού ρεύματος/Πεσινέ, αναθέσεις έργων/ΑΗΣ Φλώρινας κλπ.), όλα αυτά τα χρόνια. Η ΔΕΗ αξιοποιήθηκε σαν μοχλός του κεντρικού ενεργειακού σχεδιασμού του ελληνικού καπιταλισμού για τη γρήγορη επέκταση του δικτύου μεταφοράς και τη διασφάλιση της κάλυψης των αναγκών της παραγωγής με σχετική επάρκεια, σε μια ιστορική περίοδο που το ιδιωτικό κεφάλαιο δεν είχε τις αντίστοιχες δυνατότητες άμεσης παρέμβασης στον τομέα αυτό. Ο ίδιος κρατικός τομέας προώθησε στη συνέχεια και στηρίζει σήμερα την υλοποίηση της αναδιάρθρωσης-ιδιωτικοποίησης του ενεργειακού τομέα.
Ωστόσο τονίζουμε πως σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς, η ιδιωτικοποίηση υπονομεύει ακόμη περισσότερο τη δυνατότητα του εργατικού κινήματος να επιδρά στην πολιτική τιμών, στον ενεργειακό σχεδιασμό, στην προστασία του περιβάλλοντος και της ασφάλειας των κατοίκων. Υπονομεύει τις δυνατότητες που θα έχει μια μελλοντική σοσιαλιστική εξουσία στην Ελλάδα.
β) Για μας η αναγκαία και χρήσιμη για τους εργαζομένους αξιοποίηση της αιολικής ενέργειας, μπορεί να γίνει μέσα από έναν αποκλειστικά κρατικό, ενιαίο, εθνικό φορέα ενέργειας, στο πλαίσιο μιας λαϊκής οικονομίας με κοινωνικοποιημένα τα βασικά μέσα παραγωγής.
Αυτή η λύση προϋποθέτει να πάρει ο λαός την τύχη του στα χέρια του, να εγκαθιδρύσει τη δική του εξουσία και να απαγορεύσει κάθε ιδιωτική δραστηριότητα στον ενεργειακό τομέα.
Ο φορέας που προτείνουμε, θα μπορέσει να εντάξει την αξιοποίηση της αιολικής ενέργειας στο πλαίσιο ενός κεντρικού ενεργειακού σχεδιασμού που θα συνδυάζει αρμονικά:
Τη διασφάλιση φτηνής παροχής ενέργειας για τις λαϊκές ανάγκες, τη μείωση του κόστους παραγωγής ενεργειακού προϊόντος.
Την ασφάλεια εργαζομένων και κατοίκων, την προστασία του περιβάλλοντος.
Τη μείωση του βαθμού εξάρτησης της χώρας από εισαγόμενα καύσιμα.
Την ανάπτυξη συγκεκριμένων περιοχών, εγχώριων βιομηχανικών κλάδων, ερευνητικής δραστηριότητας, με μοχλό τα έργα και τη δραστηριότητα του ενεργειακού τομέα.
Με βάση αυτά τα βασικά κριτήρια, ο κρατικός φορέας θα επιλέξει:
1. Τις κατάλληλες τοποθεσίες για λειτουργία αιολικών πάρκων συνυπολογίζοντας:
α) Το υφιστάμενο αιολικό δυναμικό (ανεμολογικά δεδομένα, ορογραφία, τραχύτητα εδάφους κλπ.) με έμφαση στον προσδιορισμό του αιολικού δυναμικού με την πειραματική μέθοδο που είναι ακριβέστερη.
β) Την προστασία του περιβάλλοντος (π.χ. Δάση και λίμνες), των αρχαιολογικών χώρων και των κατοικημένων περιοχών (π.χ. Οριοθέτηση αποστάσεων), την ασφάλεια των κατοίκων.
2. Τον τύπο της ανεμογεννήτριας και το μέγεθος του αιολικού πάρκου, συνυπολογίζοντας:
α) Το συνολικό κόστος της επένδυσης, το κόστος ηλεκτροπαραγωγής και τη δυνατότητα ετήσιας παραγωγής ενέργειας. Ενδεικτικά αναφέρουμε την ύπαρξη σύγχρονων συστημάτων (π.χ. υβριδιακά συστήματα) που μπορούν να μειώσουν το κόστος ηλεκτροπαραγωγής σ' ένα αυτόνομο δίκτυο (π.χ. νησί του Αιγαίου).
β) Την τεχνική διασφάλιση με χαμηλό κόστος της ευστάθειας του συστήματος, ώστε να μην υπάρχουν ταχείες διακυμάνσεις της τάσης λόγω μεταβολών του ανέμου, αργές μεταβολές της τάσης όταν οι ανεμογεννήτριες τίθενται σε λειτουργία κλπ.
Ο αρμονικός συνδυασμός όλων αυτών των στόχων αναδεικνύει την ανάγκη του εθνικού κεντρικού ενεργειακού σχεδιασμού σε μια οικονομία που θα λειτουργεί με γνώμονα τις λαϊκές ανάγκες και όχι το καπιταλιστικό κέρδος. Αναδεικνύει δηλαδή την ανάγκη να πάρει ο λαός την τύχη του στα χέρια του, ώστε να πάψει η ενέργεια να αποτελεί εμπόρευμα και να μετατραπεί σε κοινωνικό αγαθό.
πηγή: ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου