ΜΑΧΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ

Το παρακάτω κείμενο έδωσε ένας Ιεραπετρίτης μαθητής στην τοπική μας εφημερίδα.

Να μη δημοσιεύονται οι βαθμολογίες

Αξιότιμοι κύριοι εκδότες και δημοσιογράφοι
Είμαι ένας Ιεραπετρίτης απόφοιτος της Γ’ Λυκείου. Μόλις τελείωσα τη μάχη μου κι εγώ με τις πανελλήνιες εξετάσεις. Περιττή, χωρίς νόημα μάχη. Δύσκολη, ανυπόφορη, γιατί δεν είχα κίνητρο για να αντέξω και να προχωρήσω με δύναμη. Πολλές φορές πήγα να λυγίσω. Και πολλοί άλλοι συμμαθητές μου. Τι να μας δώσει δύναμη; Το ζοφερό μας μέλλον; Η ανεργία; Οι σχολές χωρίς αντίκρισμα;
Τελικά ξέρετε γιατί παλεύουμε; Γιατί είναι καθιερωμένο στις συνειδήσεις των ανθρώπων της κοινωνίας μας, τους δασκάλους και τους γονείς μας ότι πρέπει να μπαίνουμε στο Πανεπιστήμιο μετά το σχολείο. Γιατί όλοι περιμένουν να αποδείξουμε ότι αξίζουμε κάτι μόνο με αυτό τον τρόπο. Έτσι, σε λίγο οι βαθμολογικές μας επιδόσεις θα γίνουν ΤΟ ΘΕΜΑ συζήτησης σε όλη την πόλη μας (και στις άλλες βέβαια πόλεις του νομού μας). Τα ονόματά μας θα λανσάρονται στην εφημερίδα, η οποία θα κυκλοφορεί από σπίτι σε σπίτι, από γραφείο σε γραφείο, από καφετέρια σε καφετέρια και πάει λέγοντας. Και όλα αυτά τα σχόλια, τα πικρόχολα, τα απαξιωτικά, τα απορριπτικά που ακούγονται κάθε χρονιά (γιατί από την Α’ Γυμνασίου μας κυνηγά εφιαλτικά αυτό το πράγμα) ήρθε η ώρα να τα ακούσουμε πάλι, αλλά αυτή τη φορά σε διαστάσεις πολύ μεγαλύτερες.
Τελικά, ξέρετε όλοι εσείς, που πριν τις εξετάσεις μας δίνατε συμβουλές να μην έχουμε άγχος, να μη θεωρούμε ότι οι πανελλήνιες είναι το παν κ.λπ., ότι αυτή είναι η στιγμή του μεγαλύτερου άγχους για μας; Η στιγμή που χωρίς τη θέλησή μας προσωπικά μας δεδομένα θα είναι αναρτημένα παντού και θα λογοδοτούμε – έστω και έμμεσα – σε ανθρώπους που δε μας γνωρίζουν και οι οποίοι με κανένα τρόπο δε θα ήθελαν τα δικά τους προσωπικά δεδομένα να είναι προς κοινή θέα και κριτική…
Αλήθεια, ως ενήλικες πια, δεν έχουμε το δικαίωμα να ζητήσουμε να μην κατατίθενται δημοσίως οι επιδόσεις μας στις πανελλήνιες, οι προσωπικοί μας στόχοι; Θα μπορούσατε εσείς, με την άρνησή σας να ανακοινώσετε τα αποτελέσματα στην εφημερίδα σας, να μας αφήσετε να χαρούμε ή να λυπηθούμε για τα αποτελέσματα με τους δικούς μας ανθρώπους;
Εκ μέρους μας είναι μια μεγάλη ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ. Ας σταματήσει πια αυτός ο «θεσμός» της δημοσιοποίησης των βαθμολογικών επιδόσεών μας. Ο μαθητής αξιολογείται μέσα στο σχολείο του, όπως και κάθε εργαζόμενος για τις εργασιακές του επιδόσεις αξιολογείται στο χώρο της δουλειάς του. Κανείς εργαζόμενος δε θα ήθελε εργαζόμενος να κρίνονται
Με σεβασμό
ΕΝΑΣ ΜΑΘΗΤΗΣ
ΠΟΥ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΕΧΕΙ
ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ
Σημ: Αν θέλετε να δημοσιοποιήσετε αυτή την επιστολή δεν έχω καμιά αντίρρηση. Και αν δεν την υπογράφω επωνύμως, είναι γιατί η ανωνυμία μου εκφράζει και εκπροσωπεί ένα μεγάλο αριθμό συμμαθητών μου - των περισσότερων νομίζω.

Αν κάποιος διαβάσει επιπόλαια αυτό το κείμενο, ίσως παρεξηγήσει την πρόθεση του μαθητή, θεωρώντας ότι το αίτημα για τη μη δημοσίευση των βαθμολογικών επιδόσεων, έγινε προκειμένου να σκαπουλάρει την κριτική από το περιβάλλον του, επειδή απέτυχε...
Δεν νομίζω καν να απέτυχε. Με λίγα λόγια νομίζω ότι ο σκοπός της συγγραφής αυτού του κειμένου δεν έχει στο βάθος του καμιά "ιδιοτέλεια".
Αντιθέτως θεωρώ το κείμενο κοινωνικό. Μια κοινωνική διαμαρτυρία, από τη σκοπιά των παιδιών που κάποτε υπήρξαμε όλοι μας. Μόνο που όταν περάσαμε από αυτή την δύσκολη ηλικία...(πιθανά επειδή θέλαμε γρήγορα να τη ξεχάσουμε), την συνδέσαμε με κάποια φαντασιακά "ξέγνοιαστα" χρόνια. Η σύνδεση αυτή είναι το ζωτικό μας ψεύδος. Ένα ψεύδος δηλαδή που έχουμε ανάγκη να το αποδεχθούμε. Γιατί αλλιώς θα μελαγχολήσουμε που τα χρόνια της νιότης μας, τα χρόνια που είμαστε πιο δυνατοί πιο υγιείς και πιο οραματιστές από ποτέ, τα περάσαμε μέσα στον κοινωνικό εξαναγκασμό του ολοήμερου διαβάσματος και άγχους.
Στην ζούγκλα ακραίου ανταγωνισμού που ζούμε, τα "ξέγνοιαστα" χρόνια τελειώνουν (τουλάχιστον για τα παιδιά των λαϊκών οικογενειών) με το πέρας της πρώτης παιδικής ηλικίας. Αμέσως μετά τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού, το καθηκοντολόγιο αυξάνει εκθετικά. Με αποκορύφωση τις τάξεις του Λυκείου, στις οποίες η γνώση έχει πάψει να είναι χαρά, παιχνίδι κι αναζήτηση, και καταντά μια στρατιωτικού τύπου πειθαρχημένη απομνημόνευση, μόνο όσων πληροφοριών χρειάζονται για να εισαχθεί κανείς στην τριτοβάθμια.
Το κείμενο του μαθητή από αυτή τη σκοπιά, εκτός από συναισθηματική εξομολόγηση, αποκτά και πολιτικές διαστάσεις: Τι σχολείο θέλουμε, για να μεταφέρει πια γνώση, με ποιο τρόπο και για ποιο λόγο.
Βέβαια όπως αναφέρει κι ο συγγραφέας του, ο κυρίαρχος λόγος ύπαρξης του κειμένου είναι η περιφρούρηση της προσωπικής αξιοπρέπειας. Για μένα που είμαι κομμουνιστής η αξιοπρέπεια δεν συμβαδίζει πάντα με την ανωνυμία. Όμως στη συγκεκριμένη περίπτωση θεωρώ ότι η δημοσίευση των προσωπικών επιδόσεων (και όχι προσωπικών δεδομένων όπως εσφαλμένα αναφέρει ο αρθρογράφος) δεν εξυπηρετεί ούτε τον "επιτυχόντα" ούτε τον "αποτυχόντα". Τον "αποτυχόντα" τον συνθλίβει μέσα από μια διαδικασία υποτίμησης των προσπαθειών του, από μια κοινωνία που διψάει για "πετυχημένους"... Τον δε "επιτυχόντα" δεν τον ωφελεί σε τίποτα η επιβράβευση εκτός από το να το κάνει υπερόπτη και αλαζόνα.
Ίσως λοιπόν να είναι καλύτερα οι πανελλαδικές εξετάσεις να μας προσφέρουν ανώνυμα στατιστικά δεδομένα που θα μας παρέχουν πληροφορίες για το πώς θα βελτιωθεί το εκπαιδευτικό σύστημα, πληροφορίες για τις τοπικές ή ταξικές ανισότητες που αναπαράγει, πληροφορίες για το πόσο βαθιά είναι η αντίληψη των γνωστικών αντικειμένων κλπ.

Μπράβο λοιπόν στο παιδί που συνέγραψε το παραπάνω κείμενο. Και μόνο που πήγε η σκέψη του κόντρα στο καθιερωμένο, σε αυτό που αναπαράγεται χρόνια τώρα χωρίς λόγο και αντίλογο...σημαίνει ότι ο πιτσιρικάς έχει ριζοσπαστική σκέψη. Έχει σκέψη διαλεκτικής αμφισβήτησης και άρα ανεξάρτητα του τι θα δείξουν οι βαθμοί η σχέση του με τη γνώση προβλέπεται εξαιρετική.