Έρευνα για τους πρόσφυγες στην Ελλάδα

Mισό εκατομμύριο περίπου οι μετανάστες χωρίς χαρτιά στην Ελλάδα (Έρευνα)

Σε 470.000 εκτιμά το ΕΛΙΑΜΕΠ τον αριθμό των μη νομίμων αλλοδαπών στη χώρα, αριθμός που επιδεικνύει μεγάλη ποσοστιαία αύξηση, σε δυο μόλις χρόνια. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής, στο πλαίσιο του προγράμματος Clandestino της ΕΕ, πριν από δυο χρόνια, οι μη νόμιμοι αλλοδαποί έφταναν σε 280.000. Μιλάμε, λοιπόν, για ποσοστιαία αύξηση 60%. Όπως σημείωσε χθες το βράδυ ο ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, κ. Θάνος Μαρούκης, στη διάρκεια συζήτησης, που διοργάνωσε το ΕΛΙΑΜΕΠ με τις εκδόσεις "ΚΡΙΤΙΚΗ", στο βιβλιοπωλείο "ΙΑΝΟΣ", με θέμα "Μετανάστευση και Οικονομική κρίση", από τις 470.000 των μη νομίμων οι 280.000 είναι Αλβανοί και άλλοι Ευρωπαίοι και οι υπόλοιποι προέρχονται από την Ασία και την Αφρική.
Παρουσιάζοντας στοιχεία από την έρευνα, που έχουν κάνει μαζί με την ερευνήτρια Α' του ΕΛΙΑΜΕΠ, καθηγήτρια κ. Αννα Τριανταφυλλίδου, για την παράνομη διακίνηση μεταναστών και προσφύγων από την Ασία και την Αφρική προς και από την Ελλάδα (με μερική χρηματοδότηση από το γραφείο του ΟΗΕ για τα Ναρκωτικά και το Εγκλημα), ο κ. Μαρούκης σημείωσε ότι οι ροές δεν πρόκειται να σταματήσουν, όσο η ΕΕ και οι ΗΠΑ δεν αλλάζουν την πολιτική τους απέναντι σ' αυτές τις χώρες.
Στην πολιτική αστάθεια και τις μεγάλες ανισότητες αυτών των χωρών βρίσκει εύφορο έδαφος η διακίνηση ανθρώπων. Αυτό που θα αλλάξει θα είναι οι διαδρομές, που ήδη επεκτείνονται με γοργούς ρυθμούς κατά μήκος των ανατολικών συνόρων της ΕΕ. Οι αλλαγές των διαδρομών θα επιφέρουν και μετατόπιση της χρηματοδότησης, από την Ελλάδα, σε κράτη που βρίσκονται βορειότερα στα ανατολικά σύνορα της ΕΕ, ανέφερε.
"Η κίνηση στα νησιά δεν μειώθηκε λόγω FRONTEX" σημείωσε ο κ. Μαρούκης "αλλά λόγω αποναρκοθέτησης του Εβρου και φθηνότερων τιμών για διέλευση από εκεί.(σ.σ. 3000 ευρώ η διαδρομή μέσω Αιγαίου, 300 ευρώ από Εβρο). Όποιος αποφασίζει να περάσει, θα περάσει, εκτός κι αν πεθάνει στο δρόμο".
Και πρόσθεσε, αναφερόμενος στο σχεδιαζόμενο φράχτη των 12,5 χλμ.: "Τι διαφορά θα σημάνει γι΄αυτούς ένα τείχος, όταν εδώ και 10 χρονια στα σύνορα Τουρκίας και Ιράν οι αρχές πυροβολούν στα τυφλά όταν αντιλαμβάνονται παρουσία μη νομίμων μεταναστών; Ποια η διαφορά για ανθρώπους που δεν πιστεύουν τους ίδιους τους συγγενείς τους, όταν τους μιλούν για την "κόλαση της Δύσης";"
Μελετώντας την κατάσταση των μη νομίμων μεταναστών στη χώρα, ο κ. Μαρούκης τους έχει διαχωρίσει μεταξύ όσων οι κοινότητες διαβιούν εδώ και χρόνια στην Ελλάδα και αυτών που δημιούργησαν "νεοσυσταθείσες" κοινότητες.
Στην πρώτη ομάδα ανήκουν Αλβανοί, Πακιστανοί, Γεωργιανοί και Μπαγκλαντεσιανοί. Οι μη νόμιμοι Αλβανοί απασχολούνται στους ίδιους τομείς με τους νόμιμους ομοεθνείς τους και αντιμετωπίζουν παρεμφερή προβλήματα εξαιτίας της κρίσης. Μεταξύ των νόμιμων μεταναστών, μεγάλος αριθμός έχει απωλέσει τη νομιμότητα, εξαιτίας της ανεργίας και έχει εξαναγκασθεί να επιστρέψει. Αντίστοιχος μεγάλος αριθμός μη νομίμων, επιστρέφει στην Αλβανία και εισέρχεται παράνομα στην Ελλάδα, μόνο για βραχύχρονη, εποχιακή εργασία.
Καθώς η οικοδομή έχει πληγεί από την οικονομική κρίση, οι Αλβανοί αναγκάζονται να αποχωρήσουν από τις κατασκευές,"παραδοσιακό" τομέα ενασχόλησής τους στην Ελλάδα, και κύριος τομέας απασχόλησης γίνεται, πλέον, για πολλούς ο αγροτικός τομέας.
Οι μη νόμιμοι Πακιστανοί απασχολούνται στον αγροτικό τομέα, "παραδοσιακό" τομέα ενασχόλησης των ομοεθνών τους. Τα φαινόμενα εργασιακής εκμετάλλευσής τους, έχουν πληθύνει τα τελευταία χρόνια. Είναι χαρακτηριστικό ότι το μεροκάματο των μη νομίμων Πακιστανών, από 25-30 ευρώ πέρσι, στον αγροτικό τομέα, έχει πέσει στα 6-15 ευρώ.
Οι Μπαγκλαντεσιανοί επιβιώνουν μεταξύ αγρών, πώλησης μικρο-αντικειμένων στο δρόμο και επαιτείας στα φανάρια. Ο κ. Μαρούκης δεν εντόπισε φαινόμενα εκμετάλλευσής τους από κυκλώματα.
Τη δεύτερη ομάδα αλλοδαπών αποτελούν οι "νεοσυσταθείσες" κοινότητες Αφγανών, Σομαλών, Αλγερινών, Μαροκινών και προερχομένων από κράτη της δυτικής και υποσαχάριας Αφρικής. Προσδοκία τους είναι να φύγουν προς άλλα κράτη της δυτικής Ευρώπης. Εργάζονται περιστασιακά, είτε στην επαρχία βγάζοντας ελάχιστα χρήματα είτε στην Αθήνα, πηγαίνοντας στις πιάτσες όπου προσφέρουν χειρονακτική εργασία σε τιμή ευκαιρίας. Ζουν με δανεικά από φίλους, με πίστωση από μικρομάγαζα άλλων αλλοδαπών ή από συγγενείς που στέλνουν χρήματα από το εξωτερικό. Κάποιοι ασχολούνται με το υπαίθριο μικρο-εμπόριο, με βασική πελατεία άλλους μετανάστες.
Οι άνθρωποι αυτοί στοιβάζονται ( 2-3 οικογένειες) σε μικρά δωματιάκια το χειμώνα και μένουν έξω το καλοκαίρι. Τρέφονται, όταν προλαβαίνουν, μια φορά την ημέρα από τα συσσίτια της Εκκλησίας και ΜΚΟ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα: Σομαλή μητέρα με δυο παιδιά, δυόμισι και ενός έτους, που επί 2,5 χρόνια τρέφονται με ένα πιάτο σκέτο ρύζι ή φασόλια. Οταν υπάρχει, δίνει το βράδι ένα μπουκάλι γάλα σκόνη. Στην Πάτρα, όπου, κατά κύριο λόγο, συγκεντρώνονται ενήλικες, τρέφονται από τα σκουπίδια και υπάρχει μικρή βοήθεια από σχολείο εκμάθησης γλώσσας για ενηλίκους.
Είναι θύματα εγκληματικότητας στο κέντρο της Αθήνας, συστηματικής βίας και εκκαθαρίσεων από ακροδεξιές ομάδες. Ένας μικρός αριθμός ασυνόδευτων ανηλίκων και νέων έχει εμπλακεί στο εμπόριο ναρκωτικών και στην μικρο-εγκληματικότητα, όπου τα ποσοστά της εμπλοκής τους αυξάνονται όσο περνά ο καιρός.
"Το Ισλάμ, προς το παρόν, προφυλάσσει από τη γενικευμένη εγκληματικότητα' σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Μαρούκης. Όταν ο άλλος πεινά, όταν δεν έχει άλλη λύση, το βήμα προς την μικροεγκληματικότητα είναι μικρό. Το έντονο και αυστηρό θρησκευτικό πλαίσιο, ιδιαίτερα θρησκευόμενων ανθρώπων, λειτουργεί μέχρι σήμερα ευτυχώς σαν πόλος κοινωνικής συνοχής και διατήρησης της αξιοπρέπειας στο περιθώριο, σαν πλαίσιο ανατροπής της ροπής προς την εγκληματικότητα. Η ελευθερία της θρησκευτικής έκφρασης αυτών των ανθρώπων δεν πρέπει να διώκεται και να περιθωριοποιείται. Το αντίθετο, πρέπει να διευκολύνεται".
Οπως σημείωσαν οι κ. Μαρούκης και Τριανταφυλλίδου, είναι αδήριτη ανάγκη να εφαρμοσθεί το γρηγορότερο δυνατόν το σύστημα ασύλου, που ψηφίζεται σήμερα στη Βουλή.

Μαρία Δεληθανάση
ΑΠΕ-ΜΠΕ