Στο δελτίο της ΝΕΤ και μετά από ερώτηση της Έλλη Στάη, ο φίλος και καθοδηγητής μου από τις οργανώσεις της Πάτρας Νίκος Σοφιανός, έκανε την παρακάτω δήλωση για τις μεταρυθμίσεις στην Κούβα και την αποχώρηση του Φιντέλ από τα ηγετικά κλιμάκια της χώρας.
«Βλέπουμε με ανησυχία της αλλαγές στην Κούβα γιατί εισάγουν στην βάση της σοσιαλιστικής οικονομίας νόμους και κανόνες της αγοράς, και επειδή έχουμε βγάλει συμπεράσματα από τις ανατροπές που ζήσαμε στον 20ο αιώνα θεωρούμε ότι υπάρχουν κίνδυνοι για την προοπτική του σοσιαλισμού στην Κούβα».
Λαθεμένα, όπως εκ των υστέρων αποδείχθηκε, υπήρξε στενή οικονομική σχέση με τη Σοβιετική ένωση, στα πλαίσια ενός παγκόσμιου Σοσιαλιστικού καταμερισμού εργασίας. Αυτός όμως ο καταμερισμός δημιούργησε εξαρτήσεις . Η Κουβανέζικη κοινωνία είχε κάνει άλματα στους τομείς της λαϊκής παιδείας (μηδέν αναλφαβητισμός), της υγείας με παροχή δωρεάν και ποιοτικών υπηρεσιών όχι μόνο στην επικράτεια της Κούβας αλλά και στη Ν. Αμερική και στην Αφρική. Η επιστημονική πρόοδος ασύλληπτη. Η ισότητα ανδρών γυναικών αδιαπραγμάτευτη, η εξάλειψη του ρατσισμού πλήρης. Όλα αυτά όμως δεν είναι ικανά να κρατήσουν την ευημερία μιας κοινωνίας όταν δεν υπάρχει πετρέλαιο να πας στη δουλειά σου. Και μετά τις ανατροπές των σοσιαλιστικών χωρών τα πράγματα ήταν πολύ δύσκολα για την απομονωμένη γεωγραφικά Κούβα. Όταν δεν υπάρχει βιομηχανία παραγωγής μηχανημάτων ή έστω εξαρτημάτων μηχανών, οι υποδομές μένουν χωρίς ανταλλακτικά (οι σοβιετικοί εξυπηρετούσαν τέτοιες προμήθειες) . Με τις ανατροπές στην Ανατολική Ευρώπη, η Κούβα οδηγήθηκε (από το 90 και ως το 95) στη λεγόμενη «σκοτεινή περίοδο». Σκοτεινή γιατί τα βράδια πάνω από την Αβάνα και την επικράτεια, έπεφτε βαθύ σκοτάδι. Φωτισμός δεν υπήρχε. Άρχισαν να ξαναμπαίνουν καγκελόπορτες στα σπίτια. Τα λεωφορεία «καμήλες» που είχαν πάρει από τον Νάσερ δεν μπορούσαν να κινηθούν. Τα ολντσμομπιλ που είχαν αφήσει πίσω τους οι Αμερικάνοι λεφτάδες, έμεναν στο δρόμο από ανταλλακτικά. Η Κίνα, στη τελευταία κίνηση διεθνιστικής αλληλεγγύης που πραγματοποίησε, παρείχε στην Κούβα 1 εκ ποδήλατα για να πηγαίνουν οι εργατοαγρότες στη δουλειά τους. Μην αμφιβάλουμε ότι σε αυτές τις συνθήκες και με δεδομένο τον οικονομικό αποκλεισμό από τις ΗΠΑ (νόμος Χέλμς -Μπάρτον) κάθε άλλη χώρα θα έπεφτε σε λοιμό. Η Κούβα όχι. Αυτός ο λαός εξακολουθούσε να παίζει μουσική στους δρόμους, να χορεύει και να διασκεδάζει με τα ελάχιστα. Με ένα ταπεραμέντο που οι δυτικοί δεν μπορούν ούτε να τον μιμηθούν και μεις οι Έλληνες το θυμόμαστε από την εποχή που ήμασταν και μείς «έξω καρδιά». Μια φτισιά λαού μερικά χιλιόμετρα από τη Φλόριντα, αντιστάθηκε με κάθε τρόπο. Μια φτισιά λαού που πανηγυρίζει ακόμα όταν οι αθλητές του κατατροπώνουν τους αμερικάνους στο μποξ και στο μπέϊζμπολ. Ο Σοσιαλισμός όμως μπορεί να αρχίσει από μια μόνο χώρα, αλλά δεν μπορεί να επιβιώσει σε μια μόνο χώρα.
Το 2000 πήγα στη Κούβα. Οι άνθρωποι με Ισπανικά κυρίως ιδιωτικά κεφάλαια (αλυσίδες MELIA), ανανέωσαν κατεστραμένες τουριστικές υποδομές και έχτισαν συγκροτήματα απίστευτης ομορφιάς. Έπρεπε μέσω του τουριστικού συναλλάγματος να επιβιώσουν. Δεν είχαν άλλη επιλογή. Και το κατάφεραν μέσα σε 3 χρόνια. Όμως πλήρωσαν το αντίτιμο. Άρχισε να αναπτύσσεται μια μεσαία τάξη. Ξεναγοί, εστιάτορες, ταξιτζήδες και πόρνες (που είχαν να εμφανιστούν, από την εποχή που η Κούβα ήταν το επίσημο μπουρδέλο των ΗΠΑ) , εξασφάλιζαν εισοδήματα πολλαπλάσια από το γιατρό και το δάσκαλο που ήταν δημόσιοι υπάλληλοι. Για να επανεκκινήσει η οικονομία επιτράπηκαν μικρές, μικτές συνήθως (ημικρατικές), οικογενειακές εκμεταλλεύσεις. Όμως την ίδια ώρα εμφανίστηκαν και φαινόμενα ζητιανιάς και αλκοολισμού. Κανείς δεν έμεινε άστεγος όμως οι συνθήκες στέγασης ήταν οικτρές. Δεν είχαν ούτε καν βιομηχανία χρωμάτων για να βάψουν τα ερειπωμένα πια αποικιακά αρχοντικά που είχαν μετατραπεί σε εργατικές κατοικίες, με τις γαλαζοπράσινες αποχρώσεις της Καραϊβικής. Κανείς δεν πέθανε από την πείνα, αφού υπάρχουν πάντα κοινωνικά συσσίτια, αλλά οι φτωχοί και οι μαυραγορίτες αυξάνονται και πληθύνονται στους δρόμους της Αβάνας.
Σήμερα οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής υπάρχουν και δυναμώνουν τις θέσεις τους. Πάντα συνυπάρχει ο Δημόσιος και κολεκτιβίστικος τομέας. Η διεύθυνση είναι πάντα κεντρικά σχεδιασμένη. Οι τράπεζες, η οικονομική και η δημοσιονομική πολιτική είναι στα χέρια του κράτους. Ο αντι-ιμπεριαλιστικός ρόλος της κυβέρνησης της Κούβας παραμένει. Όμως αυξάνουν διαρκώς τα αμιγώς ιδιωτικά εμπορικά καταστήματα και παραθεριστικά κέντρα.
Όσο η παγκόσμια κρίση δεν θα φέρει ανατροπή των παραγωγικών σχέσεων παγκόσμια, τόσο στη Κούβα θα υπάρχουν αλεπάλληλες υποχωρήσεις. Η ανατροπή που 50 χρόνια τώρα προετοιμάζουν οι Αμερικάνοι ίσως δεν υλοποιηθεί ποτέ. Όμως η χώρα του Φιντέλ και του Τσε έχει πάψει να αποτελεί τον επαναστατικό φάρο των λαών της Λατινικής Αμερικής κι όχι μόνο. Δεν ξέρω πραγματικά αν έλλειπε η ευλογημένη συγκυρία της ανόδου του Μπολιβαριανού κινήματος στην Βενεζουέλα (στην οποία η Κούβα βοήθησε), αν θα μιλούσαμε για μια Κούβα ανεξάρτητη.
Εν κατακλείδι. Κανείς δεν μπορεί να πει ότι στη Κούβα δεν επιχειρήθηκε Σοσιαλιστική οικοδόμηση. Όποιος το πει είναι ή ανιστόρητος ή βλάκας.
Το ΚΚΕ που κάποτε είχε κλειστά τα μάτια στις εκπτώσεις πάνω σε ζητήματα σοσιαλιστικής οικοδόμησης και υπεράσπιζε αναφανδόν τον Κουβανέζικο δρόμο, σήμερα δεν μπορεί να συνεχίσει την άκριτη υποστήριξη.
Πάντως όποιος έχει έστω και ελάχιστα κατανοήσει τι σημαίνει διεθνιστική αλληλεγγύη, δεν μπορεί να κατηγορήσει το ΚΚΕ για εθελοτυφλία.
Τα όσα κατάφερε ο Κουβανέζικος λαός, που υπήρξε δούλος για ένα μεγάλο διάστημα της ιστορίας του, θα μείνουν γραμμένα με χρυσά γράμματα στο βιβλίο της συνεισφοράς των λαών στην πάλη για την κοινωνική απελευθέρωση του ανθρώπου.
Venceremos
«Βλέπουμε με ανησυχία της αλλαγές στην Κούβα γιατί εισάγουν στην βάση της σοσιαλιστικής οικονομίας νόμους και κανόνες της αγοράς, και επειδή έχουμε βγάλει συμπεράσματα από τις ανατροπές που ζήσαμε στον 20ο αιώνα θεωρούμε ότι υπάρχουν κίνδυνοι για την προοπτική του σοσιαλισμού στην Κούβα».
ΣΧΟΛΙΟ ΒΥΣΣΙΝΟΚΗΠΟΥ:
Στη Κούβα, ένα μόλις χρόνο μετά από τη λαϊκή επανάσταση που ανέτρεψε την Αμερικανόδουλη δικτατορία του Μπατίστα, ο λαός με την καθοδήγηση των Μαρξιστών Φιντέλ Κάστρο, Τσε Γκεβάρα και Καμίλο Σιενφουέγος, επέλεξε να ακολουθήσει το Σοσιαλιστικό δρόμο κοινωνικής οργάνωσης, τον Σοσιαλιστικό τρόπο παραγωγής. Στον Σοσιαλιστικό τρόπο παραγωγής συνυπάρχουν και δομές της παλιότερης οικονομίας. Είναι μια ταξική κοινωνία όπου υπάρχει η πάλη του παλιού με το καινούριο. Ο λαός στην μεγάλη του πλειοψηφία, επέλεξε να στηρίξει τις σοσιαλιστικές σχέσεις παραγωγής. Στο διάβα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης ο Κουβανέζικος λαός και η κυβέρνησή του απέδειξαν με την διεθνιστική τους αλληλεγγύη, ότι στεκόταν υπέρ της παγκόσμιας επαναστατικής διαδικασίας.
Λαθεμένα, όπως εκ των υστέρων αποδείχθηκε, υπήρξε στενή οικονομική σχέση με τη Σοβιετική ένωση, στα πλαίσια ενός παγκόσμιου Σοσιαλιστικού καταμερισμού εργασίας. Αυτός όμως ο καταμερισμός δημιούργησε εξαρτήσεις . Η Κουβανέζικη κοινωνία είχε κάνει άλματα στους τομείς της λαϊκής παιδείας (μηδέν αναλφαβητισμός), της υγείας με παροχή δωρεάν και ποιοτικών υπηρεσιών όχι μόνο στην επικράτεια της Κούβας αλλά και στη Ν. Αμερική και στην Αφρική. Η επιστημονική πρόοδος ασύλληπτη. Η ισότητα ανδρών γυναικών αδιαπραγμάτευτη, η εξάλειψη του ρατσισμού πλήρης. Όλα αυτά όμως δεν είναι ικανά να κρατήσουν την ευημερία μιας κοινωνίας όταν δεν υπάρχει πετρέλαιο να πας στη δουλειά σου. Και μετά τις ανατροπές των σοσιαλιστικών χωρών τα πράγματα ήταν πολύ δύσκολα για την απομονωμένη γεωγραφικά Κούβα. Όταν δεν υπάρχει βιομηχανία παραγωγής μηχανημάτων ή έστω εξαρτημάτων μηχανών, οι υποδομές μένουν χωρίς ανταλλακτικά (οι σοβιετικοί εξυπηρετούσαν τέτοιες προμήθειες) . Με τις ανατροπές στην Ανατολική Ευρώπη, η Κούβα οδηγήθηκε (από το 90 και ως το 95) στη λεγόμενη «σκοτεινή περίοδο». Σκοτεινή γιατί τα βράδια πάνω από την Αβάνα και την επικράτεια, έπεφτε βαθύ σκοτάδι. Φωτισμός δεν υπήρχε. Άρχισαν να ξαναμπαίνουν καγκελόπορτες στα σπίτια. Τα λεωφορεία «καμήλες» που είχαν πάρει από τον Νάσερ δεν μπορούσαν να κινηθούν. Τα ολντσμομπιλ που είχαν αφήσει πίσω τους οι Αμερικάνοι λεφτάδες, έμεναν στο δρόμο από ανταλλακτικά. Η Κίνα, στη τελευταία κίνηση διεθνιστικής αλληλεγγύης που πραγματοποίησε, παρείχε στην Κούβα 1 εκ ποδήλατα για να πηγαίνουν οι εργατοαγρότες στη δουλειά τους. Μην αμφιβάλουμε ότι σε αυτές τις συνθήκες και με δεδομένο τον οικονομικό αποκλεισμό από τις ΗΠΑ (νόμος Χέλμς -Μπάρτον) κάθε άλλη χώρα θα έπεφτε σε λοιμό. Η Κούβα όχι. Αυτός ο λαός εξακολουθούσε να παίζει μουσική στους δρόμους, να χορεύει και να διασκεδάζει με τα ελάχιστα. Με ένα ταπεραμέντο που οι δυτικοί δεν μπορούν ούτε να τον μιμηθούν και μεις οι Έλληνες το θυμόμαστε από την εποχή που ήμασταν και μείς «έξω καρδιά». Μια φτισιά λαού μερικά χιλιόμετρα από τη Φλόριντα, αντιστάθηκε με κάθε τρόπο. Μια φτισιά λαού που πανηγυρίζει ακόμα όταν οι αθλητές του κατατροπώνουν τους αμερικάνους στο μποξ και στο μπέϊζμπολ. Ο Σοσιαλισμός όμως μπορεί να αρχίσει από μια μόνο χώρα, αλλά δεν μπορεί να επιβιώσει σε μια μόνο χώρα.
Το 2000 πήγα στη Κούβα. Οι άνθρωποι με Ισπανικά κυρίως ιδιωτικά κεφάλαια (αλυσίδες MELIA), ανανέωσαν κατεστραμένες τουριστικές υποδομές και έχτισαν συγκροτήματα απίστευτης ομορφιάς. Έπρεπε μέσω του τουριστικού συναλλάγματος να επιβιώσουν. Δεν είχαν άλλη επιλογή. Και το κατάφεραν μέσα σε 3 χρόνια. Όμως πλήρωσαν το αντίτιμο. Άρχισε να αναπτύσσεται μια μεσαία τάξη. Ξεναγοί, εστιάτορες, ταξιτζήδες και πόρνες (που είχαν να εμφανιστούν, από την εποχή που η Κούβα ήταν το επίσημο μπουρδέλο των ΗΠΑ) , εξασφάλιζαν εισοδήματα πολλαπλάσια από το γιατρό και το δάσκαλο που ήταν δημόσιοι υπάλληλοι. Για να επανεκκινήσει η οικονομία επιτράπηκαν μικρές, μικτές συνήθως (ημικρατικές), οικογενειακές εκμεταλλεύσεις. Όμως την ίδια ώρα εμφανίστηκαν και φαινόμενα ζητιανιάς και αλκοολισμού. Κανείς δεν έμεινε άστεγος όμως οι συνθήκες στέγασης ήταν οικτρές. Δεν είχαν ούτε καν βιομηχανία χρωμάτων για να βάψουν τα ερειπωμένα πια αποικιακά αρχοντικά που είχαν μετατραπεί σε εργατικές κατοικίες, με τις γαλαζοπράσινες αποχρώσεις της Καραϊβικής. Κανείς δεν πέθανε από την πείνα, αφού υπάρχουν πάντα κοινωνικά συσσίτια, αλλά οι φτωχοί και οι μαυραγορίτες αυξάνονται και πληθύνονται στους δρόμους της Αβάνας.
Σήμερα οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής υπάρχουν και δυναμώνουν τις θέσεις τους. Πάντα συνυπάρχει ο Δημόσιος και κολεκτιβίστικος τομέας. Η διεύθυνση είναι πάντα κεντρικά σχεδιασμένη. Οι τράπεζες, η οικονομική και η δημοσιονομική πολιτική είναι στα χέρια του κράτους. Ο αντι-ιμπεριαλιστικός ρόλος της κυβέρνησης της Κούβας παραμένει. Όμως αυξάνουν διαρκώς τα αμιγώς ιδιωτικά εμπορικά καταστήματα και παραθεριστικά κέντρα.
Όσο η παγκόσμια κρίση δεν θα φέρει ανατροπή των παραγωγικών σχέσεων παγκόσμια, τόσο στη Κούβα θα υπάρχουν αλεπάλληλες υποχωρήσεις. Η ανατροπή που 50 χρόνια τώρα προετοιμάζουν οι Αμερικάνοι ίσως δεν υλοποιηθεί ποτέ. Όμως η χώρα του Φιντέλ και του Τσε έχει πάψει να αποτελεί τον επαναστατικό φάρο των λαών της Λατινικής Αμερικής κι όχι μόνο. Δεν ξέρω πραγματικά αν έλλειπε η ευλογημένη συγκυρία της ανόδου του Μπολιβαριανού κινήματος στην Βενεζουέλα (στην οποία η Κούβα βοήθησε), αν θα μιλούσαμε για μια Κούβα ανεξάρτητη.
Εν κατακλείδι. Κανείς δεν μπορεί να πει ότι στη Κούβα δεν επιχειρήθηκε Σοσιαλιστική οικοδόμηση. Όποιος το πει είναι ή ανιστόρητος ή βλάκας.
Το ΚΚΕ που κάποτε είχε κλειστά τα μάτια στις εκπτώσεις πάνω σε ζητήματα σοσιαλιστικής οικοδόμησης και υπεράσπιζε αναφανδόν τον Κουβανέζικο δρόμο, σήμερα δεν μπορεί να συνεχίσει την άκριτη υποστήριξη.
Πάντως όποιος έχει έστω και ελάχιστα κατανοήσει τι σημαίνει διεθνιστική αλληλεγγύη, δεν μπορεί να κατηγορήσει το ΚΚΕ για εθελοτυφλία.
Τα όσα κατάφερε ο Κουβανέζικος λαός, που υπήρξε δούλος για ένα μεγάλο διάστημα της ιστορίας του, θα μείνουν γραμμένα με χρυσά γράμματα στο βιβλίο της συνεισφοράς των λαών στην πάλη για την κοινωνική απελευθέρωση του ανθρώπου.
Venceremos
.
Φίλε ωραία η ανάλυση σου, συμφωνώ απόλυτα με όλα οσα λες στο άρθρο, τα ελαφρυντικά της Κούβας είναι πολλά, οι συγκυρίες δύσκολες, η προσπάθεια της αξιαίπενη το ίδιο και τα επιτεύγματα της.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠαρόλο που στο άρθρο δεν τα αναφέρω αυτα,αλλά περισσότερο γρινιάζω, αν δείς τα σχολια μου στο www.poexania.wordpress.com θα δεις ότι οι απόψεις μας ταυτίζονται.
Σύντροφε, δίκιο έχεις, σαφώς, αλλά ο παρελθοντικός χρόνος, ειδικά προς το τέλος, είναι υπερβολικός.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑς μην προδιαγράφουμε τη μοίρα ενός λαού, ειδικά του Κουβανικού.
Ανησυχούμε, ανησυχούμε πολύ, αλλά συνεχίζουμε να ελπίζουμε. Μέχρι τη νίκη.
Δες κι εδώ:
http://caminodelfuego.wordpress.com/2011/04/20/congresso-vi-pccub/
αυτοι βαλανε μυαλο...εσεις ποτε θα βαλετε??..πολυ μοναξια τελευταια ..συντροφοι..
ΑπάντησηΔιαγραφήΕίμαι ένας φτωχός και μόνος κάου-μπόυ, αλλά τουλάχιστον καταλαβαίνω ότι δεν θα γίνω ποτέ Ντάλτον. Φιλιά
ΑπάντησηΔιαγραφήΟποιαδήποτε εξέγερση, επανάσταση ή προσπάθειας σοσιαλιστικής μετάβασης για να αντέξει στον χρόνο, στους σημερινούς συσχετισμούς αλλά και στο περιβάλλον θέλει αλληλεγγύη – διεθνιστική αλληλεγγύη. Ο καλύτερος τρόπος διεθνιστικής αλληλεγγύης εχτές, σήμερα και πάντα είναι να κάνουμε εξέγερση, επανάσταση, σοσιαλιστική μετάβαση στο «σπίτι» μας πριν από όλα (να αλλάζουν οι συσχετισμοί, να διαμορφώνουμε και το περιβάλλον). Αυτό το καθήκον έχουμε απέναντι στην εργατική τάξη της Κούβας και στο σοσιαλιστικό της εγχείρημα. Οι κριτικοί προβληματισμοί καλοί είναι όταν συνοδεύονται από επαναστατικό έργο (σε αντίθεση με τους επικοινωνιακούς αριστερούς βερμπαλισμούς)
ΑπάντησηΔιαγραφή